Ц.Дэлгэрмаа: Би ор сураггүй алга болоогүй бас бусдыг залилдаг хүн ч биш

“Уруулын будаг” хамтлагийн ахлагч Ц.Дэлгэрмааг “Их хэмжээний мөнгө залилаад сураггүй алга болсон” гэх шалтгаанаар эрэн сурвалжилж байна гэх мэдээлэл сүүлийн хэд хоногт газар авсан. Эх сурвалжийн мэдээлснээр бол түүнийг “Зоос” банкнаас их хэмжээний мөнгө зээлээд түүнийгээ буцааж төлөлгүй Солонгос яваад тэр чигтээ ор сураггүй алга болсон хэмээсэн. Энэ талаар тодруулахаар “Уруулын будаг” хамтлагийн ахлагч Ц.Дэлгэрмаатай холбогдож дараах хариултыг авлаа.

-“Зоос банк”-наас зээл аваад ор сураггүй алга болсон гэх мэдээлэл гараад байгаа. Солонгос явахын тулд зээл авсан юм уу. Зээлийнхээ талаар тодруулаач?

-Ор сураггүй алга болсон хүн ингээд утсаа аваад өөртэй чинь ярих уу /инээв/. Манай хамтлаг 2002 онд 3 дахь цомогоо гаргахаар Зоос банкнаас 12-13 сая төгрөгийн зээл авсан. Тухайн үед энэ мөнгөөрөө цомгоо хэвлүүлээд л дууссан юм. Анх зээл авахдаа бид тооцоо хийж үзээд шинэ цомогоо  худалдаанд гаргаад түүнийхээ борлуулалтын мөнгөөр зээлээ төлнө гэж тооцоолж байсан боловч яг үнэндээ зээлийг хурдан хугацаанд төлөх боломж гараагүй. Борлуулалтын орлогоосоо зээлээ төлсөөр байгаад 4 мянга орчим ам.долларын зээл үлдсэн юм. Тэрийг нь би дангаараа төлж эхэлсэн. Сүүлд 1520 ам.доллар үлдэж үүнийг нь 2006 онд манай ээж “Зоос” банкны ажилтанд өгснөөр өр дууссан юм. Гэтэл хэсэг хугацааны дараа эрэн сурвалжилж байна гэсэн асуудал гарч ирэхэд бид гайхсан. Учрыг нь асуутал “Та Зоос банкинд 1520 ам.долларын өртэй байна гэсэн”. Ингээд өр төлбөрийг нь өгчихсөн байхад яагаад асуудал гараад ирэв гээд манай ээж холбогдох албаны хүмүүсээс нь асууж тодруулаад учрыг нь олсон.

-Яагаад төлөгдсөн зээлийг дахин сөхөж бүр эрэн сурвалжилж байна гэсэн зар гаргасан юм бол?

-Зээлийн сүүлчийн үлдэгдэл болох 1520 ам.долларыг өгөхдөө ээж маань ажил дээрээ өгчихсөн байдаг юм. Яагаад гэвэл банкны өр барагдуулах албаны хүн утасдахаар нь ажил дээр ирээд авчих гээд нөгөө хүн нь ээжийн ажил дээр ирж авсан гэсэн.

-Тухайн үед зээлийн үлдэгдэл төллөө гэсэн баримт бичиг өгч авалцахдаа гарын үсэг зураагүй юм болов уу?

-Гарын үсэг зуралгүй яахав. Төлбөр төлсөн гэсэн баримтных нь гарын үсгийг шинжлүүлээд банкны ажилтных мөн гэсэн дүгнэлт гарсан юм.

-Тэгвэл “Зоос” банк хохиролгүй юм биш үү?

-Уг нь тийм. Гэхдээ ээжээс мөнгө авсан хүн нь бурхан болчихсон учраас асуудал гарсан байх. Энэ асуудлыг би сайн мэдэхгүй байна.

Ямар ч байсан тус банкны өр барагдуулах алба нь Төрийн банкинд байгаа. Тэнд ээж маань 1520 ам.доллар аваачиж өгөөд асуудлыг шийдсэн. Нэг үгээр хэлбэл 2 дахь удаагаа 1520 ам.долларыг төлсөн гэсэн үг.

Хэрэв би танай өрийг өгчихсөн гээд нөгөө гарын үсэг бүхий баримтаараа асуудлыг шийдэхийг оролдсон бол шүүхэд хандах байсан. 1520 ам.доллар чинь “их хэмжээний” гэж тодорхойлогдох мөнгө биш. Би 1520 ам.доллар залилах хүн ч биш. Адгийн зарга 10 хоног гэж явдал суудал, зардал мөнгө нь тэрнээс их гарна шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл би өөрөө эндээс очих болно. Дараа нь буцаад ирэх болно. Бас бус зардал их гарна шүү дээ. Энэ нь 1520 ам.доллараасаа илүү гарна. Тэгж цаг заваа үрж, явдал суудал болж ажлаа алдаж, дээрээс нь бурхан болсон хүний яс өндөлзүүлж зарга хийж явснаас хамгийн амар аргаар нь асуудлыг шийдэе гээд л 1520 ам.долларыг нь өгчихсөн. Ээж маань аваачиж тушаасан.

-Сүүлийнхийг нь хэзээ тушаасан бэ?

-Өнгөрсөн зургадугаар сард.

-Саяхан юм байна шүү дээ?

 -Тийм ээ. Яагаад гэвэл хамаатан садангууд маань “Төлчихсөн өрийг яагаад дахиж өгөх ёстой юм. Банкны ажилтны гарын үсэгтэй баримт нь байхад ийм шударга бус зүйл байж болохгүй” гээд байсан юм. Гэтэл энэ мөнгө залилсан, ор сураггүй алга болсон гэх мэдээлэл намайг залхааж байна шүү дээ. Хэдийгээр өр ширгүй, ямар ч асуудалгүй ч гэсэн ийм мэдээлэл яваад байхаар сэтгэл санаа тайван, хэвийн байдаггүй юм байна. Мартчихая гэхээр найз нөхөд маань утасдаад Дээгий хаана байна, мөнгө залилсан юм уу гээд л. Үнэнээсээ биш ч гэсэн тоглоом наадам хийгээд ярихаар асуудлыг орхиж чадахгүй, хэвийн байж чадахаа болиод “Зээлийг төлчихсөн байхад холбогдох албаны хүмүүс яагаад тайлбар хийгээгүй, няцаадаггүй, үйлчлүүлэгчээ хамгаалдаггүй юм бол” гэж бодоод л нервтээд эхэлдэг. Дээрээс нь дээр дурьсан 10 хоногийн зарга хийхээс төвөгшөөсөн хэрэг. Ингээд л дахиад өгчихсөн.

-Сүүлд үлдсэн 4 мянган ам.долларыг дангаараа төлсөн гэлээ. Танай хамтлагийнхан чинь яагаад туслаагүй юм бэ?

-Бид бүгд л төлж байсан. Сүүлд үлдсэн 4 мянга дээр хамтлагийн ахлагч гэдэг утгаараа арай илүү ачаа үүрсэн хэрэг л дээ.

-Нэр төрөө сэргээлгэх үү?

-Би ямар ч өр ширгүй болчихсон байхад ийм мэдээлэл гарсанд гомдол байна. Гэхдээ бас л адгийн зарга 10 хоног шүү дээ. Одоо ингээд би өөрөө тодорхой тайлбар хийчихэж байгаа учраас хүмүүс зөвөөр ойлгох байх аа.

-Дээгий одоо хаана ажиллаж амьдарч байна. Солонгост амьдарч байгаа гэж сонссон?

-Тиймээ Солонгост байгаа. Энд ирээд 10 гаран жил болж байна. Анх 2002 оны 5 сард ирсэн.

-Энэ хооронд Монголдоо ирсэн үү?

-Үгүй ээ. Нэг ч удаа очиж амжаагүй байна.

-Тийм үү. Завгүй байна уу?

-Зав чөлөө муутай л байна.

-Сураад байна уу, ажиллаад байна уу?

-Сурч байгаа. Үүнийхээ хажуугаар БШУЯ-ны төсөл дээр ажиллаж байгаа. Энэ төсөл маань 8 сарын хугацаатай. 2012 онд 2 дахь төсөл нь эхэлсэн.

-Ямар сургуульд сурч байгаа вэ?

-Ёнсей их сургуульд сураад магистр хамгаалсан. “Гоц авьяастай хүүхдүүдийг хэрхэн, яаж зөв сонгож авах вэ? гэдэг сэдвээр хамгаалсан юм. Одоо доктороо төгсөхөөр шамдаж байна. Соёлын чиглэлээр болохоор Солонгосын түүх соёлыг судлах шаардлага гардаг юм байна. Тиймээс судлах, сурах зүйл маш их, завгүй хүн байна даа.

Ж.Нарангарав

Ионсей их сургуульд магистр хамгаалсны дараа

Өр төлбөргүй гэсэн баримт