”Н.Алтанхуягийн хууль бус томилгооноос болж төсвөөс 2,4 тэрбум төгрөг зарлагадсан”

Төрийн албан хаагчдыг үндэслэлгүйгээр халж байгаа талаар Төрийн албан хаагчдын Холбооноос сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ.  Төрийн албан хаагчийн холбооны удирдах зөвлөлийн гишүүн Я.Эрдэнэсайханаас зарим зүйлийг тодрууллаа.

- Сэтгүүлчдийг цуглуулж мэдээлэл хийх хүртэл байдал хурцдаад байгаа гэж ойлгож болох уу?

- Монгол Улсын Төрийн албан хаагчдын холбооноос УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хороо болон Засгийн газарт хандан төрийн албан хаагчдын хууль ёсны эрх ашигийг хөндсөн удаа дараагийн мэдэгдэл хүргүүлсэн ч ямар нэг арга хэмжээ авалгүй өдий хүрээд байна.

- Төрийн албан хаагч нэрийн дор маш олон айл өрхийн амьдрал байгаа. Хохирогчийн тоо хэд байна вэ?

- Тэд өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд төрийн албан хаагчдын халаа сэлгээ даамжирч байгааг шүүмжлэн, энэ асуудлыг яаралтай шийдвэрлэж цэгцлэхийг УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хороонд хандан мэдэгдлээ. Тодруулбал, өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд 45 мянган төрийн албан хаагчийг улс төр, намын харьяаллаар нь сэлгэжээ. 2008 оны УИХ-ын сонгуулийн дараа л гэхэд төр захиргаа, яам, тамгын газрын 7-8 мянган төрийн албан хаагч шилжилт хөдөлгөөнд орж байжээ. Үүний дараа 2012 онд 15 мянга, 2013 онд 18 мянга, 2014 онд 21 мянган төрийн албан хаагчаар нэмэгдсэн байгаа юм.

- Хэдийгээр хүн нь халагдаад байгаа ч төрийн алба өнөөдөр данхайсаар байна. Одоогоор төрийн албан хаагчдын тоо яг хэд байгаа вэ?

- 2012-2014 онд 18 мянган албан хаагч өөрийн хүсэлтээр, 16 мянган албан хаагч өөр ажилд шилжсэн гэх шалтгаанаар төрийн албанаас гарсан байна. Гэтэл энэ хугацаанд 30 орчим мянган хүнээр төрийн албан хаагчийн тоо өсчээ. Тиймээс УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хорооны зүгээс 2012 оноос хойш хууль бусаар халагдсан 20-30 мянган хүний асуудалд дүгнэлт хийж, Монгол төрийн дархлаа, залгамж чанар, үндэсний аюулгүй байдлын эрх ашгийн үүднээс хандаж шийдвэрлэх мэдэгдлийг хүргүүлсэн байна.

 - Энэ олон мянган төрийн албан хаагч хохирсон явдал хэн буруутай вэ?

- Шинэчлэлийн Засгийн газар гарснаар төрийн залгамж шинэж чанар үндсэндээ байхгүй болсон. Үүний үр дагаварт нийтдээ 60 орчим мянган төрийн албан хаагч сэлгэгдэж солигдсон үр дагавар гарч байгаа. Удирдах албан тушаалтнуудыг шинээр томилохдоо өмнө нь ажиллаж байсан төрийн албан хаагчдаас томилох ёстой байтал 2012 оны 26-р Засгийн газрын тогтоолоор Н.Алтанхуяг Ерөнхий сайд байх үедээ гаднаас томилох боломжийг олгосноор маш олон төрийн албан хаагчид хохирсон. Энэ бол төрийн албаны залгамж халаа,тогтмол суурьшилтай мэрэгжилтэн бэлтгэгдэх бололцоог боогдуулж байгаа.

-Халаа сэгээ хийгдсэнээс болоод эдийн засгийн хямралтай үед төсөвт хохирол учирсан уу?

Өнгөрсөн хоёр жилд шүүхийн шийдвэрээр 2,4 тэрбум төгрөг үндэслэлгүйгээр ажлаасаа халагдсан хүмүүст ажлаагүй хугацааны цалин мөнгийг буцааж олгосон байгаа. Энэ бол Н.Алтанхуягийн Засгийн газар хүмүүсийг хууль бусаар ажлаас нь халснаас болж төсөвт учирсан хохирол, буруутай ажиллагааны үр дүн.

 - Энэ байдал танай байгууллагын зүгээс ямар арга хэмжээ авч ажиллаж байгаа вэ?

- Манай төрийн албан хаагчдын холбооны тэргүүн Энхбаяр Үндсэн Хуулийн цэцэд хандаж Үндсэн хуулийг зөрчсөн шийдвэр боллоо гэдгээр Засгийн Газарт хандаж хүчингүй болгох санал хүргүүлсэн. Хуулийн цэцийн дунд суудлын хуралдааны урд шөнө хүчингүй болгож байсан. Нэгэнтээ хүчингүй болсон шийдвэрээр томилогдсон хүмүүс одоо ч ажилласаар байна.

- Одоо хууль зөрчиж албан тушаалд суусан хүмүүст ямар арга хэмжээ авах ёстой юм бэ? Дээрх томилгоог хийсэн хүмүүс ямар хариуцлага хүлээх бол?

-Тэгэхээр эдгээр хүмүүсийг ажлаас нь чөлөөлөх нь Шинэтгэлийн засгийн Газрын хийх ажлуудын нэг төдийгүй  хууль хэрэгжүүлэх арга зам гэж бид үзэж байна. Нөгөө талаараа хариуцлага тооцох асуудал яригдах ёстйо. Бид үүнийг цааш хөндөж тавина.

Хэрэв хууль бусаар албан тушаалд томилогдсон бол төрийн албаны зөвлөл өөрөө хүчингүй болгох ёстой байдаг. Гэтэл энэ журам биелэлээ олдоггүй. Тухайн өндөр албан тушаалтай тодруулбал Ерөнхий сайд хууль зөрчөөд л томилдог түүний цаана буруу шийдвэр тогтоосон хүн нь зүгээр үлддэг жижиш тогтоод байна.

Д.Янжмаа