М.Энхболд: УИХ-ыг тараах тухай яриа нь гишүүдийн эрхэнд халдаж, үйл ажиллагааг сулруулах гэсэн үйлдэл

УИХ-ын намрын чуулган өнөөдөр хаалтаа хийлээ. УИХ-ын нэгдсэн чуулган 39, Байнгын болон Дэд хороод 132 удаа хуралдаж, бие даасан 18, хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 95, нийт 125 хууль, УИХ-ын 54 тогтоол хэлэлцэн баталжээ.

 Чуулганы хугацаанд Ерөнхий сайд, Засгийн газар болон УИХ-д ажлаа шууд хариуцан тайлагнадаг байгууллагуудад хандан давхардсан тоогоор УИХ-ын 25 гишүүн 93 асуудлаар 18 асуулга тавьж, 15 гишүүний 8 асуулгын хариуг сонссон байна.

Хуралдааныг хааж УИХ-ыг дарга М.Энхболд үг хэлсэн юм. 

Тэрбээр "УИХ-ын 2017 оны намрын ээлжит чуулган ажлын 93 өдөр чуулж төлөвлөсөн ажлаа амжилттай хэлэлцлээ.  Чуулганы хугацаанд 9 ажлын хэсэгт давхардсан тоогоор 70 гишүүн ажиллалаа. 28 байгууллагад хууль тогтоомжийн хэрэгжилттэй биечлэн очиж танилцсан байна. 25 гишүүн 93 асуудлаар асуулга тавьсан байна. 

Эдийн засгийн бодит өсөлтийг 4.2 хувьд хүргэхээр төлөвлөсөн. Нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогыг 7,2 их наяд төгрөгт хүргэхээр төлөвлөж төсвийн нийт зарлагыг 9,6 их наяд байхаар тооцсон. Эдийн засаг өссөн. 2018 оны төсөвт нийт 32 сургууль, 87 цэцэрлэг шинээр барьж 29 сургууль, 15 цэцэрлэгийн барилгыг өргөтгөх зардлыг тусгаснаар  Ерөнхий боловсролын сургууль гурван ээлжээр хичээллэдэг, сугалаагаар хүүхдээ цэцэрлэгт оруулдаг байдлыг  халах нөхцөлийг УИХ бүрдүүллээ.  Цалинтай ээж хөтөлбөрийн хүрээнд 0-3 насны хүүхдээ асарч байгаа 135 мянган ээжид сар бүр 50 мянга 3 болон түүнээс дээш хүүхэдтэй өрх толгойлсон 16 мянга орчим эцэг эхэд улирал тутам 240 мянган төгрөг олгох хуулийг баталсан. Малчдын тэтгэврийн насыг бууруулж, 393 мянган ахмадын тэтгэврийг нэмэгдүүллээ. Нийт хөдөлмөр эрхлэгчдийн 74 орчим хувийг ажлын байраар хангаж байгаа  Жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих нь төрийн үүрэг юм. Тэднийг дэмжих бодлогыг баримталсан.

Агаар орчны бохирдлыг бууруулах ажил энэ жилийн чуулганы онцлох ажил байлаа. Агаарын бохирдлын эсрэг ажлын хэсэг байгуулаад байгаа. УИХ агаарын бохирдлыг бууруулахтай холбогдуулан авах арга хэмжээний УИХ-ын тогтоолыг баталлаа.

Агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр төсвийн мөнгө үрсэн хүмүүст хариуцлага тооцох нь чухал гэж үзэж байна.  Агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр өмнөх оноос 13 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлсэн. Ингэснээр шөнийн цахилгааны тарифыг хөнгөлөх цахилгааны шугамыг шинэчлэх, хүчин чадлыг өргөтгөх, цахилгаан халаагуур нэвтрүүлэх зэрэгт зарцуулна. Агаар орчны бохирдол зөвхөн Улаанбаатарынх биш аймгийн төвүүд зэрэг нийт суурин газруудын асуудал болоод байна. Түүхий нүүрсний хэрэглээг багасгах зэрэг агаарын бохирдлын эсрэг ажлуудыг орон нутагт үе шаттай зохион байгуулах шаардлага байна.

Банкны салбарын эрх зүйн орчныг бүрдүүллээ. Макро эдийн засгийг эрсдлээс хамгаалах Хадгаламж эзэмшигчийн эрх ашиг зөрчигдөх, төр татвар төлөгчийн өмнөөс хариуцлага хүлээдэг байдлыг зогсоосон.

2019 онд хэрэгжих Төрийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгаар сонгуулийн дараа төрийн албанд хийгддэг халгаа сэлгээ зогсож,  төрийн албаны мэргэшсэн тогтвортой байдлыг хангах, төрийн албан хаагчийн  ажлын гүйцэтгэл, үр дүн, ёс зүйг үнэлэх талаар шинэчлэлийн томоохон ажлуудыг хийсэн гэж үзэж байна.

Төрийн албанд анх орох буюу ахлах түшмэлийн ангилалд хамаарах албан тушаалд томилогдох шаардлага, шалгууртай боллоо. Тухайлбал, Төрийн нарийн бичгийн даргаар томилогдох хүн төрийн албанд 16-гаас доошгүй жил, үүнээс яамны газрын дарга, түүнтэй дүйцэхүйц албан тушаалд 8-аас доошгүй жил ажилласан байх хуулийн шаардлага тавигдаж байгаа юм.

2020 оноос эхлэн илүү цагаар ажилласан төрийн захиргааны албан хаагч нэмэгдэл хөлс авах бол, төрийн үйлчилгээний албан хаагч өндөр насны тэтгэвэрт гарахад төрийн жинхэнэ албан хаагчтай адил 36 хүртэлх сарын үндсэн цалингийн хэмжээтэй нэг удаагийн буцалтгүй тусламж олгоно. 

Дүгнэж хэлбэл энэ парламент хуульд заасан чиг үүргээ зохих ёсоор хэрэгжүүлж байна. Гэтэл сүүлийн үед УИХ-ыг тараах тухай яриаг зарим улс төрийн хүчин, Төрийн тэргүүний зүгээс ч гаргах боллоо.

Үүнийг ажил сайжруулах санал гэж үзэж болох ч Монголын ард түмний сонголтыг үнэгүйдүүлэх, Үндсэн хуулиар тогтоосон хууль тогтоох байгууллага, гишүүдийн эрхэнд халдаж, парламентын засаглалын ач холбогдол, гүйцэтгэж буй үүрэг, үйл ажиллагааг сулруулах гэсэн үйлдэл гэж үзэхээс өөр аргагүй" гэлээ.

 Ш.Адъяамаа