Т.Аюурсайхан : Элбэгдоржийг Баттулгаар солиод ямар ч өөрчлөлт гарахгүй

МАН-ын “Шинэчлэл хөгжлийн хороо”-ноос "Төрийн хямрал  ба улс төрийн намын шинэчлэл" эрдэм шинжилгээний бага хурлыг өнөөдөр  зохион байгууллаа. Тус бага хуралд МАН-ын Шинэчлэл хөгжлийн хорооны дарга, УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан намаа төлөөлөн  илтгэл тавьсан юм. Тэрбээр илтгэлдээ “Улс төрийн намууд үзэл баримтлал, хөтөлбөрөөрөө ялгарч байх ёстой. Үүний дагуу МАН намын үзэл баримтлалаа шинэчлэх зорилгоор найман зорилт тавьсан” гэлээ. Үүнд:

• Хуйвалдаанаас татгалзаж, бүлэглэлүүдийг ил болгох. Бүлэглэлүүдийг ил болгоно гэдэг нь тэднийг хүлээн зөвшөөрч байгаа хэлбэр биш.
• Намын даргыг дарга нар биш гишүүд дундаас сонгодог болох. Хэдэн хүн хөшигний цаана намын даргыг сонгож бие биедээ эрх шилжүүлж буй хэлбэрээр явах гарч ирсэн дарга нь намын гишүүддээ хүлээн зөвшөөрөгддөгүй. Намын гишүүддээ хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй хүн нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдөнө гэж байхгүй. Яагаад гэвэл намын гишүүд нийгмийн толь нь байдаг. Тэд бол сонгогчдын эс эс.
  
• Мөн гишүүдээ шинэчлэн бүртгэж оролцоог нэмэгдүүлнэ.
• Санхүүжилтийг ил тод болгох.  Санхүүжилт бүрхэг байснаар нам дагасан авлига гарч байна. Хандивыг далд бизнесийн эзэд өгдөг. Эргээд тэд улс төрд орох нөхцөл нь болдог.
• Авилгад өртсөн гишүүддээ хариуцлага тооцож салж цэвэр нам болох. Ардын нам авлигачдаа хамгаалахгүй.
• Оновчтой бүтэц зохион байгуулалт, хариуцлагын тогтолцоотой улс төрийн нам болгох. Өнөөдөр намын бүтэц хэтэрхий данхар болсон. Энэ нь төрийн данхар бүтэцтэй холбоотой.Хариуцлагын асуудал тунхаг төдий л явж ирсэн. Намын хяналтын байгууллагууд даргыг хамгаалсан тогтолцоо болж хувирсан.
•   Боловсон хүчний бодлогод анхаарах гэсэн эдгээр найман зорилтоо танилцуулсан юм.

Тэрбээр цааш үргэлжлүүлэн “Намын дотоод шинэчлэлийг тунхаг төдий биш бодит үр дүнд хүргэх зайлшгүй шаардлага байна. Ингэхийн тулд хэрэгжүүлэх эзэнтэй, хариуцлага тооцох механизмтай явахгүй бол Элбэгдоржийг Баттулгаар солиод ямар ч нэмэр байхгүй. Өөрчлөлт гарахгүй. З.Энхболдыг М.Энхболдоор солиод ч өөрчлөлт гарахгүй. Үүнтэй адил ойлголт юм.  Засгийн газар солигдсон явдал нь өнгөрсөн хугацаанд ямар ч шийдэлгүй явж ирснийх. Энэ  бугшсан явдал  нь дээд цэгтээ хүрч хагарсных. Намуудын үндсэн үүрэг функц нь иргэний нийгэм болон төрийг холбох гүүр нь болох ёстой. Гэтэл иргэний нийгмээсээ тасраад далд бизнесийн бүлэглэлтэй холбогдож төрөөс сорж болох бүх зүйлийг далд бизнес рүү өгч байдаг тогтолцоотой байж болохгүй. Улс төрийн намууд шинэчлэгдэхийн тулд  юу болж бүтэхгүй байгаагаа ний нуугүй ярьж шинэчлэлээ эхлүүлэх нь зөв юм.

Өнөөдөр намуудад гарч буй сөрөг үзэгдэл бол хандив нэрээр  авлигыг хөгжүүлж ирсэн.  Үүнийг дагаж далд бизнесийн нөлөөлөл нь намыг хувийн эзэмшил мэт ашигладаг болсон. Бүлэглэл дамжсан улс төрчид бий болсноор боловсон хүчний бодлого алдагдаж байна. Дарга дагасан тойрон хүрээлэгчид, цүнх баригчид хариуцлагатай албанд очиж төрийн албыг хямруулж байна. Улс төрийн намууд төрийн эрхийг авахдаа өмнөх алдаа дутагдлаа улс төржүүлсэн мэт ярьдаг ч  шийдэл гаргалгааг орхигдуулдаг. Нэг хүнийг тахин шүтэх явдал улс төрийн намуудад газар авч байна. Аль ч намд адилхан. Ах, дүү, гэр бүл болсон тогтолцоо. Үүнээс салах цаг нь болсон. Албан тушаал наймаалцах асуудал нам бүрт бий. Олны анхаарлыг татаж буй 60 тэрбумын асуудал улс төрийн бүх намуудад бий. Намдаа хандив нэрээр авлига өгч үүнийхээ шанд төрийн өндөр албан тушаалд очдог явдал. Үүнийг зөвхөн МАН-ын асуудал гэж яривал бид үүнээс үр дүн харахгүй. . Ерөнхийлөгч болохын тулд мөн  л адил намдаа хандив өгч байна. Энэ өнөөх 60 тэрбумын нэг хэлбэр” гэсэн юм.

Ш.Адъяамаа

Холбоотой мэдээлэл:

• Улс төр судлаачид: Намын дотоод хямрал өнөөдөр төрийн хямрал болж хувирсан

• Ц.Оюунбаатар: МАХН-ыг О.Баасанхүү төлөөлөхгүй

• О.Баасанхүү: МАХН фашист нам болсон учир одоо өөрчлөх цаг нь ирсэн