Флаш хочит сагсанбөмбөгчийн дуулиант амьдрал

Үндэсний сагсан бөмбөгийн  холбооны Миами Хит багийн хамгаалагч  Дуэйн Тайрон Уэйд  1982 оны 1-р сарын 17-нд Чикаго хотод Дуэйн Сениор болон Жолинда Вэйд нарын хүү болон мэндэлжээ. Гэвч түүнийг бага байхад эцэг эх нь салсан тул аав болон хойд эхийн хамт Чикаго хотод өссөн. Бусад хүүхдүүдийн адил Чикаго Буллсын Майкл Жорданыг багаасаа шүтэж түүн шиг шилдэг тоглогч болохыг хүсдэг байв. Уэйд ахлах сургуульдаа үерхэж байсан Сиовон Фунчистай гэрлэж 2 хүүтэй болсон боловч 2007 онд салсан. Түүний том хүү 2002 онд, 2 дах хүү нь 2007 онд мэндэлсэн.  Түүнийг Ди Вэйд болон Флаш гэж хочилдог бөгөөд түүнд энэхүү хочийг хамт аваргын бөгж хүртэж байсан Шак өгсөн түүхтэй. 2006 онд тэрээр аваргын цомыг хүртсэнээр хамгийн залуу Супер одуудын нэг болсон бөгөөд олны анхаарлын төвд оржээ. 2005 онд “People” сэтгүүл түүнийг хамгийн царайлаг 50 эрэгтэйн нэгээр, 2006 он “CQ” сэтгүүл түүнийг хамгийн дэгжин тамирчнаар нэрлэж байжээ. Уэйд “Gatorade”, “Staples”, “T Mobile”, “Sean John” гэх мэт Компануудтай хамтран ажилладаг. Мөн 2003 оноос хойш “Конверс” брендтэй гэрээ байгуулан өөрийн 5 цуврал пүүзийг худалдаанд гаргасан. 2009 онд түүний Конверстэй хийсэн гэрээ дуусаж Жордан брэндтэй хамтарж ажиллах шинэ гэрээ байгуулсан. Түүнийг лигийн хамгийн энэрэнгүй тоглогч гэж нэрлэх нь ч бий. Уэйд 2003 онд “Wade’s World” хэмээх санг байгуулсан бөгөөд тус сан Чикаго болон Өмнөд Калифорнид эрүүл мэнд, боловсрол, хүнд нөхцөлд амьдарж буй  хүүхдүүдэд чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулдаг.2008 оны 12-р сарын 4-нд Өмнөд Калифорнид амьдардаг, гэр нь галд шатаж гэр оронгүй болсон нэгэн эмэгтэйд шинэ байшин худалдан авч өгсөн ба зул сарын баяраар тавилга болон хувцас бэлэглэсэн.

Уэйд 2009 онд нэгэн тоглолтын дараа Michael Stolzenberg хэмээх 8 настай, өвчний улмаас гар хөлөө тайруулсан хэдий ч спортод хайртай Хит багийн фен хүүд өөрийнхөө өмсгөлийг бэлэглэсэн. Түүгээр ч зогсохгүй боломжтой үеэрээ эмнэлэгт хэвтэж буй хүүхдүүд дээр байнга очиж итгэл найдвар бэлэглэдэг.  2009 оны 9-р сард өөрийнх нь төрж өссөн газар болох Иллонойсын номын сан хаагдах дээрээ тулаад байхад Уэйд өөрийн сангаас 25000 доллар хандивласан. 2010 онд нэг багт хүчин зүтгэж байсан Алонзо Морнингин хамт газар хөдлөлтөнд өртсөн Гайтигийн ард иргэдэд туслах зорилготой сан байгуулсан бөгөөд  НБА-н тоглогчид болон бусад тамирчдаас  800.000 долларын хандив цуглуулсан. Тэрээр Христ шашинтай бөгөөд Эцэг хүү ариун сүнс 3-н холбоог бэлгэдэж 3 гэсэн дугаартай тоглодог.  Ням гараг болгон сүмд очдог бөгөөд өөрийн орлогын 10 хувийг сүмд хандивладаг.  Түүний ээж олон жил хар тамхи хэрэглэн шоронд хүртэл сууж байсан удаатай. Гэвч 2001 оноос хойш Христэд итгэгч болон амьдралаа өөрчилж чадсан. 2008 оны 5-р сард Уэйд ээждээ зориулан Шинэ сүм бариулсан.

“Өүк Лаун”-д байрлах “Хэролд Ричардс” ахлах сургуульд байхаасаа сагсан бөмбөг тоглож эхэлсэн. Түүний хойд ах буюу хойд ээжийнх нь хүүхэд болох МакДаниел тус сургуулийн сагсан бөмбөгийн од байсан тул түүнд тоглох минут маш бага байсан. Ахлах сургуулийн зуны амралтаараа 10 см өссөнөөр  түүний тоглолт эрс сайжирж 20 оноо, 7 самбараас бөмбөг авалт дунджилсан. Дараагийн жил түүний тоглолт улам сайжран 27 оноо, 11 самбараас бөмбөг авалт дунджилснаар багийн лидер болж чадсан. Мөн түүний баг 24-5 гэсэн сайн амжилт үзүүлэхэд  Вэйд 676 оноо, 106 бөмбөг таслалт хийж тус ахлах сургуулийн рекордыг эвдсэн.  Амжилт дүүрэн ахлах сургуулиа дүүргэсэн боловч түүний хичээлүүдийн дүн муу байсан тул олон коллеж түүнийг сонирхоогүй.

Маркуйт, Иллонойс, Деполын их сургуулиудаас санал ирэхэд Уэйд Маркуйтын коллежийг сонгосон. Маркуйт-д ирсэн эхний жилдээ тийм ч амжилттай тоглоогүй бөгөөд шинэ багтайгай  хурдан дасан зохицоогүй. Тэрээр хичээлүүддээ анхаарал хандуулсан нь түүний муу тоглолттой холбоотой ч байж болох юм. Коллежийн 2 дах жил буюу 2001-2002  оны улиралд 17.8 оноогоор багаа тэргүүлж 2 бөмбөг таслалт, 6 самбар, 3 дамжуулалт хийн үнэхээр үр дүнтэй тоглот үзүүлж эхэлсэн бөгөөд баг нь 26-7 гэсэн амжилт үзүүлжээ. Дараагийн улирал болох 2002-2003 он 21 оноогоор дахин багаа тэргүүлж Маркуйтын коллеж анх удаа бүсийн аварга болгож хагас финалд шалгаруулсан. Улирал дуусахад Ассашэйтед пресс түүнийг бүх америкын нэгдүгээр багт мөн Маркуйт коллежийн 1978 оноос хойших хамгийн шилдэг тоглогчоор нэрлэсэн. Түүний шилдэг тоглолттой зэрэгцээд ирэх зуны драфтын хэд дэх сонголт болох вэ ? гэсэн яриа их гарах болсон. Маркуйт Коллеж зөвхөн коллежээ дүүргэсэн  тамирчдынхаа дугаарыг мөнхөлдөг ч Вэйд Коллежээ орхин НБА д ороход  түүний дугаарыг мөнхөлсөн.

2003-2004

Түүхэн дэх шилдэг драфтуудын нэгт тооцогддог 2003 оны драфтын 5 дахь сонголтоор түүнийг Миами Хит баг авжээ. Мөн драфтын эхний тойргоос сонгогдсон Маркуйт Коллежийн 4-хөн тоглогчийн нэг бас  Маркуйтаас хамгийн эхний байраар драфтлагдсан тоглогч болсон юм.

Миами Хит эхний 20 тоглолтонд  ердөө 5-хан хожил авж улирлыг тун тааруу эхлүүлсэн. Уэйд НБА-д тоглосон эхний жилдээ л 16 оноо, 4 самбар, 4 дамжуулалт дунджилсан нь багийн амжилтанд эергээр нөлөөлсөн. Улмаар Хит баг улирлыг 42:40 гэсэн амжилттайгаар өндөрлөж Плей-оффт шалгарсан ч бүсийн хагас шигшээд  Индианад  6 тоглолтонд  хожигдсон. Улирал дуусахад Уэйд шилдэг шинэ тоглогчдын багт нэрлэгдсэн ч шилдэг шинэ тоглогч шалгаруулах санал асуулгад Леброн болон Энтони нарын ард 3-рт бичигдсэн. НБА-д довтолгооны 24 секундын дүрэм мөрдөж эхэлснээс хойш эхний улиралдаа Плэй-оффт  оноо болон дамжуулалтаар багаа тэргүүлсэн 4 дэх тоглогч болсон.

2004-2005

Дараагийн улиралд Миами Хит баг өмнөх улирлын хожлын тоогоо даруй 17-оор ахиулж 59 хожил авсан. 2005 оны бүх оддын тоглолтын дорнод бүсийн сэлгээний тоглогчоор сонгогдсож 24 минут тоглохдоо 14 оноо түүсэн.  Плэй-оффын эхний шатанд Уэйд 26 оноо, 8 дамжуулалт, 6 самбар дунджилж Нэтс багийг ямар ч асуудалгүй шүүрдсэн. Дараагийн шатанд ч түүний шилдэг тоглолт үргэлжлэн 31 оноо, 7 самбар, 8 дамжуулалт дунджилж Визардсыг Плэй-оффоос мулталснаар дорнод бүсийн аваргын төлөө Пистонс багтай таарсан. Тус цувралд Уэйд ханиад болон жижиг бэртлээс болж тийм ч сайн тоглоогүй. 5 тоглолтын дараагаар 3:2-оор тэргүүлж байсан хэдий ч сүүлийн 2 тоглолтонд хожигдсоноор тэдний хувьд улирал өндөрлөсөн.

2005-2006 оны улирал эхлэхэд тэр аль хэдийн Лигийн шилдэг тоглогчдын нэг болсон байлаа. 2 дах удаагаа бүх оддын тоглолтонд сонгогдож 30 минут тоглохдоо 20 оноо авсан ба сүүлийн 2 оноо нь 122:120-оор хожих хожлын оноо байсан. Уэйд тухайн улирал 27.2 оноо, 6.7 дамжуулалт, 5.7 самбар, 1.9 бөмбөг таслалт дунджилж байсан. 2006 оны Плэй-оффт эхний шатанд Чикаго Буллс багтай таарсан ба бас л бага зэргийн гэмтэлтэй тоглосон. Цувралын 5 дах тоглолтын эхний хагаст гэмтэл нь сэдэрж талбайг орхиход Хит багийн фенүүд маш их санаа зовж байлаа. Гэвч сүүлийн хагас эргэн ирэн 15 оноо авж цувралыг 3-2 оор тэргүүлж эхэлсэн.Улмаар цувралыг өөрийн талд шийдэн дорнод бүсийн шигшээ тоглолтонд өмнөх жилийн учраа болох Пистонс багтай таарсан. Уэйд тийм ч гялалзсан тоглолт үзүүлээгүй ч цувралын турш дабл дабл дунджилан 4:2-оор Пистонс багийг хожсон. Ийнхүү Миами хит баг түүхэндээ анх удаа НБА ын шигшээ тоглолтонд шалгарсан ба тэдний өрсөлдөгч нь мөн л анх удаа шигшээ тоглолтонд шалгарж буй Даллас Маверикс байлаа. Цувралын эхний 2 тоглолтонд Даллас хожсон ч 3,4,5 дах тоглолтуудад Уэйд 42, 36, 43 оноо тус тус авж 3:2-ын харьцаатайгаар цувралыг тэргүүлж эхэлсэн. 5 дах тоглолт дуусахад 6 минут дутуу байхад Хит 15 оноогоор хожигдож байсан.

Уэйд 42 онооныхоо 15-ыг нь 4-р дүгээр үед авсан ба Хит баг 22-7 гэсэн онооны гайхалтай эргэн ирэлтийг хийж  цаг дуусах мөчид Гери Пэйтон тоглолтын эцсийн цэгийг тавьсан. 6 дах тоглолтонд ч Хит баг сайн тоглолтоо үргэлжлүүлэн Уэйдийн 36 онооны ачаар түүхэндээ анх удаа аваргын цом хүртсэн. Мөн Уэйд хамгийн залуу финалын үнэ цэнэтэй тоглогчдын нэг болсон.

2006-2007 оны улиралд Уэйд бэртлийн улмаас 31 тоглолт өнжсөн. Улирлын эхэнд Хит баг талбай дээрээ Буллсд 66:108-ын харьцаатайгаар хожигдсон нь НБА-н түүхэн дэх өөрийн талбай дээрээ хамгийн олон оноогоор хожигдсон тохиолдол болсон. Уэйд 3 дах удаагаа бүх оддын тоглолтонд сонгогдсон. 31 тоглолт өнжсөн хэдий ч бүх НБА-н  багт нэрлэгдсэн түүхэн дэх 2 дах хамгаалагч болсон. Өмнө нь 1977-1978 оны улиралд Юта Жаз багийн Пит Маравич сонгогдож байсан. Уэйд Мөр болон зүүн өвдөгний бэртлээс болж  олон тоглолт өнжсөн ч тухайн улирал 27 оноо, 7 дамжуулалт, 4 самбар, 2 бөмбөг таслалт дунджилсан.

2007-2008 оны улиралд Уэйд улирлын өмнөх тоглолтууд болон улирлын эхний 7 тоглолтыг өнжиж 2007 оны 11-р сарын 14-нд улирлын анхны тоглолтоо хийсэн. Улирлын турш бэртэл гэмтлийн асуудалтай тоглож байсан хэдий ч улиралд 24.6 оноо, 6.9 дамжуулалт, 4 самбар, 1.7 бөмбөг таслалт дунджилж 4 дэх жилдээ дарааллан бүх оддын тоглолтонд сонгогдсон. Миами хит түүхэндээ хамгийн муу амжилтаар улирлыг дуусгасан. Олон сар өвдөг болон мөрний бэртлээ эмчлүүлсний эцэст 2008-2009 оны улирлыг гайхалтай эхлүүлсэн. Улирал эхлээд удаагүй байхад Уэйд 40 оноо, 10 дамжуулалт, 5 блок шот хийсэн ба ийм үзүүлэлт түүхэн дэх 2 дах тоглогч болсон. Мөн нэг улиралд 2000 оноо, 500 дамжуулалт, 150 бөмбөг таслалт хийсэн 5 дах тоглогч болсон. Уэйд тухайн улирал 30 оноо дунджилж лигийг оноо авалтаар тэргүүлсэн.Мөн улирлын үнэ цэнэтэй тоглогч шалгаруулах санал асуулгад хүчтэй өрсөлдөгчдийн нэг байв.

2009 оны 11-р сарын 1-нд улирлын 3 дах тоглолтоо Буллсын эсрэг хийсэн бөгөөд тус тоглолтонд өөрийн 10,000 дах оноогоо авсан. 11-р сарын 12-нд Кливлендын эсрэг хийсэн тоглолтонд Варежогийн эсрэг хийсэн слем данк уилирлын шилдэг данкуудын нэгт тооцогддог. 2010 оны 1-р сарын 21-нд бүх оддын тоглолтонд 6 дах удаагаа сонгогдон тоглосон бөгөөд 28 оноо, 11 дамжуулалт, 5 бөмбөг таслалт, 6 самбараас бөмбөг авалт хийн үнэ цэнэтэй тоглогчоор шалгарсан.

2-р сарын 17-нд тоглолтын үеэр хөлийн шөрмөсөндөө бага зэрэг гэмтэл аван тоглолтыг орхисноор 148 тоглолт дарааллан 10-аас дээш оноо авсан амжилт нь зогссон байна.  Уэйд улиралд 26 оноо, 6 дамжуулалт дунджилан Миами хит баг 47:35-гэсэн амжилттайгаар зүүн бүсийн 5-р байраар плэй-оффт шалгарсан. 4-р шалгарсан Селтиксийн эсрэг  33.2 оноо 6.8 дамжуулалт, 5.6 самбар, 1.6 бөмбөг тасалалт 1.6 блок шот дунджилсан ч багийн бусад тоглогчид хангалтгүй тоглосон. Улмаар Сэлтикст 4-1 ээр хожигдож плэй оффоос хасагдсан.

2010-2011

2010 оны 7-р сарын 9-нд Миами Хит баг К.Бош, Л.Жэймс хоёрыг нэгтэгсэнээр нарлаг Флоридад шинэ их гурвал бүрдэж Американ Эйрлайнс Арэнад 13000 хөгжөөн дэмжигчдээ цуглуулж сүртэй хирнээ шүүмжлэл олны итгэл аль алинийг нь дагуулсан улиралыг эхлүүлсэн. Уэйд 76 тоглолтонд оролцож 25.5 оноо, 6.4 самбар, 4.6 оновчтой дамжуулалт, 1.1 блок дунджилж 50%-тай довтолсон. Миами 58-24 амжилтаар зүүн бүсийн 2-р шалгарчээ. Плей-оффын 1-р шатандФиладельфийг, 2-р шатанд Бостон Сэлтиксийг, бүсийн аваргын төлөө Чикаготой таарч бүгдийг нь 4:1-ээр буулган авсан юм.

НБА-ийн Финалд 2006 онд буулган авч байсан ахмад туршлагатай,тоглогчдоос бүрдсэн Далластай таарсан ч 4:2-оор хожигдсоноор 2010-2011 оны дуулиантай улирал дуусах нь тэр.

С.Төгөлдөр