Х.Баттулга: Монгол хүн бүр эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо амин голоосоо хайрлан хүндэлдэг

 Монголчууд үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 107 жилийн ойн өдөрт зориулсан, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит цомын төлөөх шигшмэл, чансаа өндөр 128 бөхийн барилдаан өнөөдөр “Буянт-Ухаа” спорт цогцолборт үргэлжилж байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Монголын Бөхийн холбооноос хамтран зохион байгуулж буй чансаа өндөр шигшмэл 128 бөхийн энэ удаагийн барилдааныг нээж Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга үг хэлэв.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга:

“Монгол Улсын иргэд ээ,

Дэлхий даяар тархан суурьшсан монголчууд аа

Та бүхэнд Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 107 жилийн ойн халуун дотно мэндийг дэвшүүлье.

1911 оны 12 дугаар сарын 29-ний энэ өдөр Монголчууд Манж Чин гүрнээс хараат байдлаас гарч, Тусгаар тогтнол, төр улсаа сэргээн тунхаглаж буйгаа дэлхий дахинд албан ёсоор зарлан, VIII Богд Жавзандамба хутагтыг Монгол Улсын эзэн хаанаар өргөмжилсөн дурсамжит, эгэлгүй баярын өдөр билээ.

Энэ бол Модун шаньюйгаас өвлөж, Их эзэн Чингис хааны дэлгэрүүлэн хөгжүүлсэн Монголын төр, тусгаар тогтнолыг 200 жилийн хараат, унтаа байдлаас гарган сэрээсэн түүхэн өдөр учраас олон монгол бүгдээр бахархан тэмдэглэж байх учиртай хамгаас чухал баяр юм.

107 жилийн өмнөх Төрийн их ёслолын өдөр нь зурхайчдын зүгээс “маш сайн өдөр” хэмээн сонгож тодруулсан, Арван тавдугаар жарны цагаагчин гахай жилийн өвлийн дунд сарын шинийн есний усан тахиа өдөр, хишиг Баасан гариг байжээ. Морин цагт монголын төрийг тусгаар тогтнуулан, мандуулсны Төрийн их ёслол эхлэх цаг мөчид Ховд, Улиастай, Алтанбулаг, Ерөө гээд монгол орны өнцөг булан бүрт байсан монголчууд Хүрээний зүг хандан, нэгэн зэрэг сөгдөн мөргөж, магнай тэнийн баярлаж байсныг харсан гадаадын гэрч нар “Монголчуудын нүд урьд өмнө хэзээ ч ийн очтон гийж байсныг хараагүй” хэмээн дурссан нь бий.

Тийм ээ, монгол хүн бүр эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо амин голоосоо хайрлан хүндэлдэг юм. Энэ уламжлал одоо ч тасраагүй гэдэгт би итгэдэг.

Монголчуудын тусгаар тогтнолоо сэргээн тогтоох явц ингэж эхэлсэн ч бүрэн гүйцэд тусгаар тогтнол, үндэсний эрх чөлөөнд хүртлээ амаргүй урт замыг туулсан билээ. 1919 оны сүүлчээр монголд орж ирсэн хятадын цэргийг хөөн зайлуулахын төлөөх тэмцэл өргөжсөөр 1921 онд Ардын хувьсгал ялсан юм.

1946 оны 1 дүгээр сарын 6-нд өмнөд хөрш БНХАУ, 1946 оны 2 дугаар сарын 28-нд хойд хөрш ЗХУ албан ёсоор Монголын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрчээ. Улмаар 1961 онд БНМАУ-ыг НҮБ-ын 102 дахь гишүүнээр элсүүлсэн нь Тусгаар тогтнолоо олон улсад хүлээн зөвшөөрүүлсэн чухал үйл явдал байлаа.

Энэ бүхэн де юри буюу албан бичиг баримт дээрх хүлээн зөвшөөрлүүд байсан юм. Хүйтэн дайны сөргөлдөөн, дэлхий ертөнц хоёр системд хуваагдсан байдал нь БНМАУ-ыг зөвлөлтийн нөлөөний улс байлгах бүхий л нөхцлийг 70 гаруй жилийн туршид хадгалсан юм.

1990 онд дэлхий даяарт социалист систем нуран унаж, хүйтэн дайн төгсгөл болсноор чөлөөт зах зээл, ардчилал, хүний эрх, эрх чөлөөг дээдэлсэн иргэний нийгэм бүхий Монгол Улсыг тунхаглан зарласнаар үе үеийн эх орончдын Үндэсний тусгаар тогтнолын төлөөх тэмцлийг бүрэн ялалтад хүргэх сайхан боломж бүрдсэн билээ.

Үе үеийн эх орончид улс төр, олон улсын харилцааны маш хүнд нөхцлүүдийн дунд шантралгүй, тасралтгүйгээр тэмцэж, зүтгэж, асар их хохирол, төлөөсөөр бүрдсэн Тусгаар тогтнолоо хайрлах, үнэ цэнийг нь мэдэж мэдрэхэд энэ түүхэн өдрийг тэмдэглэхийн утга учир оршдог.

Олон бүгд монголчууд аа,

Та биднийг “эрхэмлэж яваарай” хэмээн машид итгэн, эрх чөлөө, тусгаар тогтнолыг буухиалан авчирсан, үе үеийн эх орончид, төрийн зүтгэлтнүүдийн үйлс зүтгэлийг хайрлан хүндэлж, бахархан дээдэлж яваарай. Монгол хүн бүр өөрийн оролцоо, хичээл зүтгэлээр Үндэсний тусгаар тогтнолыг бэхжүүлж, дархлана гэдгийг ашид санаж яваарай.

Монголын тусгаар тогтнолын төлөө амь бие, сэтгэл оюунаа харамгүй зориулсан эх оронч дээдэстээ мэхийн ёслоё.

Мөнх тэнгэрийн хүчин дор Монгол Улс үүрд орштугай” гэлээ.