“Бартер”-ын одууд аа, урлагаа хэзээ хөгжүүлэх вэ!

Урлаг шүүмжлэгчид нэг дор цуглахаараа хэлбэр, бүтэц, утга учрын талаар хэлэлцдэг. Уран бүтээлчид нэг дор цуглахаараа хаанаас хямдхан давирхайн шүүс худалдаж авах талаар ярилцдаг... Зураач Пабло Пикассо

Өнөөх гайхал алдарт зураачийн эшлэлүүдийг уншиж яваад дээрх үгстэй таарсан юм. Уншсаныхаа дараа хэсэг бодлоо. Ёстой л голыг нь олоод хэлчихэж. Түүний цуурайтах үгсээс бидний бодит байдал харагдах шиг болсон учраас. Бид гэдэг нь магадгүй тэд. Тэд гэж манай “Бартер”-ын одууд л даа.

Соёл, урлагийн салбарт жилээс жилд, жүжигчин, бүжигчин, дуучин мэргэжилтэй /Хөшигний цаана мэдээж олон уран бүтээлчид бий. Тэд хийх ёстойгоо л хийж яваа/ олны танил шинэ, залуу эрхмүүд олноор нэмэгдэх болжээ. Манайх шиг жижиг зах зээлд тэдгээр эрхмүүд хэрхэн хөлөө олж буй нь харин ч нэг сонирхолтой. Нэг талаар сошл орчныг чөлөөтэй хэрэглэж болох нийгэмд амьдарч байгаа нь тэдний аз ч юм шиг.

Сүүлийн үед урлагийн мэргэжилтэй сошл од ихээр төрөн гарах болов. Энэ байдал нь манай урлагийг ямар хүмүүс манлайлаад байна вэ гэж бодоход хүргэнэ. Олны танил жүжигчдээ бид шинэ уран бүтээлээс бус саван, шампунийн сурталчилгаанаас л хардаг болжээ. Бүр өдөр бүр шүү. Нөгөө л фэйсбүүк, инстаграмын ачаар. Ес зүйтэй, өөрийгөө үнэлэх өндөр үнэлэмжтэй байх учиртай урлагийнхан маань... Үнэнийг хэлэхэд “Урлагийн хүн” нэр зүүчхээд үсчин, гоо сайхан, хумс, хуруу, хоол, цай рекламдаад явахыг нь харах заримдаа хэтэрхий ичгүүртэй.

Цахим орчин бол олон мянган хүний хэрхэн амьдарч буйгаа илтгэх, илэрхийлэх талбар уу гэвэл тийм. Үргэлж мөнгөтэй, сэтгэл хангалуун байх боломжийг цахим ертөнц хэдэн сая хүнд өгч байгааг бид дэлхий нийтийн жишээнээс харж болохыг үгүйсгэх аргагүй. Гэвч манай “Бартер”-ын уран сайханчид хэрээс хэтэрч байгааг өөгшүүлж болохгүй санагдах. Хэн ч дуугарахгүй, харж суухаасаа энэ нийгэм хэзээ залхах вэ?

Өө, нээрээ тийм л дээ. Энэ тэдний хувьд их том ажил. Их ч хөдөлмөр байх... Ухаандаа нэг ч шинэ дүр бүтээхгүй мөртлөө цахимд дэндүү олон дүрд тоглодог, мэргэшсэн жүжигчид олширлоо л гэж хэлэх гэсэн юм. Цаг тутамд ямар нэгэн зүйл голж шилэхгүй сурталчилж суух болсон тэд хэзээ нийгмийг соён гэгээрүүлэх вэ. Ердөө л энэ.

Урлагийн хүмүүс сайхан харагдах нь чухал биш. Харин гэрэлтэх ёстой. Хүршгүй өндөрт байх учиртай. Үнэ цэнэтэй байх хэрэгтэй. Гадны одууд мэдээж сошлд од байхыг хүсдэг. Гэхдээ тэд хөлийн хумсаа янзлуулахдаа, өдрийн хоол үнэгүй идэхдээ, захын хувцасны лангуугаар үйлчлүүлэхдээ, худалч хүнд хэрэглэсэн ариун цэврийн цаасаа магтахдаа тулж өөрсдийгөө зарж "иддэггүй". Тэд мэргэжлийн карьер, чадвар, мэдрэмж, амьдралын хэвшил, алдар цуугаараа өрсөлддөг. Тэр хүмүүс сайн үйлс, хүмүүнлэг ёс зүй, нийгэмд үзүүлж чадах нөлөөллөөрөө ялгардаг. Тэд бас биеэ авч яваа байдлаараа, зүүсэн үнэт эдлэл, гоёлоороо, хувцаслалтаараа ялгардаг. Ямар бүтээл хийж, түүнийгээ олон нийтэд хүргэхдээ өөрийгөө яаж харагдуулахаараа үнэ цэнээ илтгэдэг. Хөлнөөсөө толгой хүртэл тэр чигтээ хүмүүсийн сонирхлыг бодлогоор татдаг. Эхлээд бүтээлээ хийж, түүндээ зориулж хэрэглээгээ үүсгэдэг. Тэрийгээ сурталчилдаг, PR хийдэг. Орчин үеийн трэнд, чиг хандлагыг илэрхийлж, тэр нь бусдыг араасаа дагуулж байдаг. Эцсийн эцэст одууд хулхи брэнд хэрэглэдэг үү, хуванцар зүүдэг үү, байгалийн чулуу, үнэт эрдэнэ хэрэглэдэг үү, гоо сайхнаа хадгалахын тулд ямар натурал арга хэрэглэж байна, юу уншиж байна, амьдралын хэмнэл, хандлага нь ямар байна гэдэг нь харж, таашааж, суралцахад сонин болохоос биш тэр од өөрөө зогсоо чөлөөгүй ямар нэгэн сурталчилгаа, ухуулгын шинжтэй "борлуулагч" байх нь онц биш харагддаг. 

“Бартер”-ын одуудтай жинхэнэ урлагийн тухай ярих нь одоо нэгэнт оройтсон, инээдтэй, эмгэнэлтэй санагдаж байгаа ч хэлэхийг хүслээ. Бас бичлээ.  

Бүтээсэн дүргүй, байгуулсан гавьяагүй тэд хожим хэн болж дурсагдах вэ. Брэндийн жүжигчин, бартер од, сошл уран сайханч... Ямартай ч уран бүтээлч гэж лав дурсагдахгүй. Хэрэв тийм цаг ирвэл Монголын урлагийг мөхсөнд тооц.