Б.Энх-Амгалан: Дарханы замын ажлыг 18 хоногоор хоцроосон БНХАУ-ын компанид хугацаатай үүрэг өгсөн

Улаанбаатар-Дархан чиглэлийн замыг шинэчлэн засварлах ажлыг  өнгөрсөн сард эхлүүлсэн.  Тус замын ажлын тендерийг нээлттэйгээр зарлаж, гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулсан байдаг. Ингэснээр дотоодын төдийгүй урд хөршийн  зарим компани ч  зам засварын ажлыг гүйцэтгэж байгаа юм. Гэтэл тэдний зарим нь графикийн дагуу ажиллахгүй, хугацаа хоцорсон, нормоо биелүүлээгүй зэрэг зөрчил гаргаж эхэлжээ. Тиймээс тухайн чиглэлийн замын гүйцэтгэгчээр ажиллаж буй зарим компанид хугацаатай үүрэг өгсөн бөгөөд болохгүй бол ажил гүйцэтгэх эрхийг нь цуцлахаар болоод байгаа ажээ. Энэ талаар Зам тээврийн хөгжлийн сайд Б.Энх-Амгалангаас тодрууллаа.

-Хаанахын ямар компаниуд гэрээний үүргээ биелүүлэхгүй байна вэ. Энэ тухайд та мэдээлэл өгнө үү?

-Дарханы чиглэлийн замд ерөнхий болон туслан гүйцэтгэгч, төслийн нэгж, зөвлөх үйлчилгээ үзүүлж буй гээд бүх компанийн төлөөллийг  уржигдар  цуглуулж, нэгдсэн  хуралдаан хийсэн. Ингээд бид хугацаа, графикаа ярьсан.  1,3,5 дугаар багц бол графикт хугацаанд ажлаа явуулж байна. Тиймээс хугацаандаа буюу ирэх арваннэгдүгээр сар гэхэд ажлаа дуусгах боломжтой гэдгээ хэлсэн. Харин 2,4 дүгээр багц хоцрогдолтой байгаа учраас хугацаатай үүрэг өгсөн. Өөрөөр хэлбэл, энэ хүмүүст санхүүжилт тасрах, газар чөлөөлөх асуудал байхгүй. Нөгөөтэйгүүр түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын асуудлыг Засгийн газраас шийдсэн. Тийм учраас алдсан хоногоо яаралтай нөхөхийг үүрэг болгосон.

-Хэчнээн хоногийн хугацаа олгосон бэ. Нууц биш бол хаанахын, ямар компани ажлаа цаг хугацаанд нь биелүүлэхгүй байна вэ?

-Долоо хоногийн хугацаа өгсөн. Энэ хугацаанд ажлаа хийж чадахгүй бол гэрээг нь цуцалж дараагийн гүйцэтгэгчийн асуудлыг Азийн хөгжлийн банкинд тавина гэдгээ илэрхийлсэн. БНХАУ-ын “Шинжаан констракшн” гэх компани байгаа юм. Уг нь энэ компанийн групп нь маш том, олон улсад  олон ажил гүйцэтгэсэн туршлагатай. Харин манай улсад орж ирсэн салбар нь санаанд хүрэхгүй байна. Эсвэл ажлаа буруу төлөвлөсөн, эсвэл нөхдүүд ажлыг өөр аргаар хийх гэж оролдсон байж болох юм. Тиймээс бид Монголын стандарт, шаардлагын дагуу ажлаа цаг хугацаанд нь  хийх  үүргийг хатуу сануулсан. Тэдэнтэй ганцхан гэрээг нь цуцлах тухай бус улсынх нь Засгийн газар, Зам тээврийн яаманд нь асуудал ярихаар байгаа. Ингэснээр давхар давхар хариуцлагын асуудал  гарч ирж таарна. Бидний зүгээс эхний ээлжид БНХАУ-ын ЭСЯ-нд нот бичиг илгээнэ. Өөрөөр хэлбэл, энэ хүмүүс залилан мэхлэлт хийсэн байж болзошгүй гэдгийг хэлнэ. Хоёрдугаарт, Азийн хөгжлийн банкинд хандана. БНХАУ-ын ийм компани олон улсын тендерт  хууран мэхлэх замаар оролцсон байх магадлалтай. Тийм учраас тэднийг  олон улсын төсөл хөтөлбөрт дахин  оролцуулахгүй байхыг хориглох хүсэлт илгээнэ. Гуравдугаарт, Хятадын Зам тээврийн яаманд мөн мэдэгдэнэ. Олон улсын төсөл хөтөлбөр олширсон үед танай улсын ийм компани ийм байдалтай хандаж байна, үүнийг шалгаж өгөөч гэдэг хүсэлтээ ч тавина. Эдгээр арга хэмжээ тэр нөхдөд хүндээр тусах нь дамжиггүй. Цаашлаад энэ ажилд оролцохын тулд багагүй хэмжээний мөнгийг тэд  барьцаанд тавьсан  байдаг.  Энэ дэнчингийн мөнгийг мөн хурааж таарна.  Ямартай ч долоо хоногийн шуурхай үүрэг аваад гарсан. Хугацаа нь дуусахад би өөрөө явж ажилтай нь танилцана, гүйцэтгэл муу байвал зөвшөөрлийг нь цуцална.

-Хэчнээн хоногийн хоцрогдолтой байгаа юм бэ?

-18 хоногоор хоцорсон байдалтай байна. Гэтэл ирэх арваннэгдүгээр сарын 1 гэхэд энэ замыг хучиж дууссан байх учиртай. Энэ хугацаанд амжихааргүй байвал гэрээг нь цуцлахаас аргагүй.

-Түр замыг хэчнээн төгрөгөөр тавихаар төлөвлөсөн бэ. Хайрга чулуунд их хэмжээний мөнгө төсөвлөсөн гэх шүүмжлэл гараад байна л даа?

-Замыг хайргажуулах ажлыг 6.5 тэрбум төгрөгөөр хийж байгаа. Энэ бол Сангийн яамнаас баталсан төсөв. Үүн дээр нэмээд төсөл гүйцэтгэж буй компаниудад 100-200  мянган ам.долларыг түр зам тавихад зориулан олгосон. Нийтдээ 200 км  түр зам тавина. Гэтэл төсөвт өртөгтөө хүрэхгүй байгаа юм. Гэхдээ бид батлуулсан төсвөө АЗЗА компаниуддаа хувааж өгөөд түр замын ажлыг  хийж дуусгах үүрэг өгсөн. Түр замын ажил ерөнхийдөө дуусч байна. Гэвч энэ тухайд нэг асуудал байгаа нь замаа тавиад дуусахад бороо уснаас болоод эхнээсээ  эвдэрч урсах тохиолдол гарч байна.

-Дарханы  чиглэлд зорчсон машинууд маш ихээр эвдэрч, гэмтэж байна. Гэтэл энэ тухайгаа яриад нөхөн төлбөр хөөцөлдөхөөр “Яг Дарханы чиглэлийн замд эвдэрсэн эсэхээ нотол” гэх шаардлага тавиад байна гэх юм. Энэ тухайд та ямар тайлбар өгөх вэ?

-1939 онд барьсан зам шүү дээ. Есөн хар цэгтэй,  маш их аваар осол гардаг атлаа маш нарийнхан.  Энэ удаагийн Засгийн газар анх удаа зориг гаргаж засварлахаар шийдвэрлэсэн. Дөрвөн эгнээтэй болгож, олон улсын стандартад нийцүүлье гэж зорьсон. Олон улсын тендерийг ямар байдлаар  зарладаг, түүний дагуу л ажил явж байна.