ДЭЛХИЙН ТОЙМ: “Хойд урсгал-2”-ыг тасалдуулах оролдлого хийв үү

-“Газпром”-ыг торгожээ-

Польшийн монополийн эсрэг байгууллага UOKiK нь “Газпром” компанийг “Хойд урсгал-2” хийн хоолойн хэрэгт “хамтрахыг хүсээгүй” гэж шийтгэжээ. Зохицуулагч нь Оросын компаниас хийн борлуулалт, хангамжтай холбоотой баримт бичгийг шаардсан боловч Польшийн талын мэдээлснээр тэд мэдээлэл дамжуулахаас татгалзсан байна. “Газпром” нь UOKiK-ийн шийдвэрийг, тэр дундаа шүүхээр дамжуулан эсэргүүцэх хүсэлтэй байгаагаа өмнө нь мэдэгдсэн. Өмнө нь үүнтэй ижил шалтгаанаар Польшийн Монополийн эсрэг захиргаа “Хойд урсгал-2”-ын бүтээн байгуулалтыг санхүүжүүлэхэд оролцсон Францын “Engie” компанийг торгожээ.

Польшийн монополийн эсрэг зохицуулагч UOKiK нь “Газпром”-ыг “Хойд урсгал-2” төслийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаанд “хамтрахыг хүсээгүй” гэж 213 сая злоти (ойролцоогоор 57 сая доллар)-гоор торгосон байна. Зохицуулагчийн мэдэгдлээс харахад уг нэхэмжлэл нь UOKiK-ийн ерөнхийлөгчийн шаардлагатай зөвшөөрөлгүйгээр “Хойд урсгал-2” хийн хоолойн барилгын ажлыг санхүүжүүлэх консорциум байгуулахтай холбоотой хэрэг маргаантай холбоотой. Зохицуулагч талын мэдэгдэлд “Энэ шүүх хурлын үеэр UOKiK-ийн дарга “Газпром”-д холбогдох баримт бичгүүдэд өргөдөл гаргасан боловч компани нь үргэлжилж буй шүүх ажиллагаанд чухал мэдээлэл өгөхөөс татгалзсан” гэжээ. UOKiK-ийн мэдэгдэлд хүсэлт гаргасан баримт бичиг нь гол төлөв хийн түлшийг дамжуулах, хуваарилах, худалдах, нийлүүлэх, хадгалах гэрээтэй холбоотой болохыг мэдэгдсэн байна. РИА Новости агентлагийн мэдээлснээр “Газпром” компани энэ шийдвэрийг давж заалдах хүсэлтэй байгаагаа мэдэгдсэн тул Оросын компанийн төлөөлөгчийн хэлснээр мэдээлэл Польшийн талаас мөрдөн байцаалтын ажиллагаатай ямар ч холбоогүй байв. “Өмнө нь “Газпром” хариуд нь UOKiK-аас холбогдох мэдээллийг авах үндэслэлийг өгөхийг хүссэн боловч ийм үндэслэл аваагүй” гэж тус компаниас мэдэгджээ. Үүний зэрэгцээ Холбооны Зөвлөл Польшийн зохицуулагчийн үйлдлийг "Хойд урсгал-2” төслийн хэрэгжилтийг тасалдуулах өөр нэг оролдлого гэж үзэж байна. Энэ талаар Холбооны Зөвлөлийн Олон улсын асуудал эрхэлсэн хорооны орлогч дарга Владимир Жабаров “RT” агентлагт өгсөн ярилцлагадаа хэлжээ. “Энэ бол “Хойд урсгал-2”-ийн бүтээн байгуулалтыг тасалдуулж, Украины нутаг дэвсгэрээр дамжин Польш руу дамжин өнгөрөхийг зогсоох гэсэн оролдлого юм” гэж тэрбээр дүгнэв.

Польшийн зохицуулагч UOKiK нь энэ оны зургаадугаар сард “Газпром” компанид монополийн эсрэг мөрдөн байцаалтын явцад хамтарч ажиллаагүй гэсэн үндэслэлээр хэрэг үүсгэж, Оросын компанид “Хойд урсгал-2” хийн хоолой барих төслийн талаар мэдээлэл өгөхөөс татгалзсан гэж тул 50 сая еврогийн торгууль ногдуулжээ.

Сануулахад, “Хойд урсгал-2” нь жилд 55 тэрбум шоо метр хүчин чадалтай, 1200 км урт, хоёр улсын эдийн засгийн бүс бөгөөд Орос, Дани, Финланд, Швед, Герман гэсэн таван орны эдийн засгийн онцгой бүс, нутаг дэвсгэрээр дамждаг. Үүний зэрэгцээ, “Газпром” бол Польшийн зохицуулагчийн шийтгэхээр оролдож буй анхны компани биш юм. 2019 оны арваннэгдүгээр сард UOKiK нь “Хойд урсгал-2” төслийн өөр нэг оролцогч болох Францын “Engie”-д 172 сая злоти (тэр үед ойролцоогоор 44.7 сая ам.доллар)-гийн торгууль ногдуулжээ. Монополийн эсрэг газрын төлөөлөгчдийн үзэж буйгаар шалтгаан нь “Хойд урсгал-2” мөрдөн байцаах ажиллагааны явцад Польшийн тал хүсэлт гаргасан баримт бичгийг илгээхээс “байнгын бөгөөд үндэслэлгүй татгалзсан” явдал байв. Тухайлбал, Польшийн зохицуулагч францчуудаас “хийн түлшний талаарх мэдээлэл, ялангуяа түүнийг тээвэрлэх, хуваарилах, борлуулах, нийлүүлэх, хадгалах гэрээг” өгөхийг шаардсан. UOKiK-ийн мэдэгдлээс харахад Францын компани энэ мэдээллийг дамжуулаагүй байна. Үүний дараа франц компани уг шийдвэрийг давж заалдах хүсэлтэй байгаагаа мэдэгджээ.

“Хойд урсгал-2”-ын оператор “Nord Stream 2 AG” нь Францын компанитай холбоотой торгуульд хариу өгсөн байна. Тэд Польшийн монополийн эсрэг байгууллагын мэдэгдэл нь “Хойд урсгал-2” төслийг хэрэгжүүлэхтэй ямар ч холбоогүй. Төслийг хэрэгжүүлэхдээ холбогдох бүх хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөж, үндэслэсэн” гэж тэмдэглэсэн байна. Польшийн монополийн эсрэг зохицуулагчийн нийтлэлд үндэслэн “Хойд урсгал-2”-ын мөрдөн байцаалтын ажиллагаа 2016 онд эхэлсэн. 2018 оны дөрөвдүгээр сард UOKiK нь хийн хоолой барих ажилд оролцсон этгээдийн эсрэг монополийн ажиллагаанд оролцжээ.

ОХУ-ын Засгийн газрын дэргэдэх Санхүүгийн их сургуулийн шинжээч, Үндэсний эрчим хүчний аюулгүй байдлын сангийн тэргүүлэх шинжээч Игорь Юшков Польшийн талаас “Engie”-гийн эсрэг ижил төстэй үйлдлийг үндэслэл болгохын тулд “Газпром”-оос зарим баримт бичгийг шаардаж, дараа нь торгууль ногдуулах шаардлагатай гэж үзэв. Тэрбээр “Шүүх хурлууд дуусаагүй байгаа бөгөөд шүүхийн шийдвэр гараагүй байгаа тул польшууд ямар нэгэн байдлаар өөрсдийн байр сууриа батлах ёстой байсан. Тиймээс тэд “Газпром”-оос зарим баримт бичгийг шаардаж эхэлсэн” гэжээ.

Шинжээчдийн үзэж байгаагаар ийм нөхцөлд “Газпром” ямар ч бичиг баримт бүрдүүлэх үүрэг хүлээгээгүй боловч UOKiK-ийн нэхэмжлэл торгууль дагуулсаар байна.

Европын орнууд “Хойд урсгал-2”-т дургүй байдаг юм. Үүнд хоёр шалтгаан лав бий. Нэгдүгээрт, Европын орнуудын ОХУ-аас эрчим хүчний хараат байдал нэмэгдэнэ. Хоёрдугаарт, энэ төсөл Украиныг тойрон Европ руу байгалийн хий нийлүүлэх боломжийг олгодог. ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Германы Канцлер Ангела Меркель нар өнгөрсөн нэгдүгээр сард Москвад хэлэлцээр хийхдээ АНУ хориг тавьсан ч “Хойд урсгал-2” хийн хоолойг тавьж дуусгана гэсэн юм. Путин сэтгүүлчийн асуултад хариулахдаа АНУ Европын компаниудын эсрэг хориг арга хэмжээ авсныг үл харгалзан хийн хоолойн барилгын ажлыг бүрэн хийж гүйцэтгэж чадна, энэ төсөл хэрэгжиж дуусна гэсэн билээ. Тэрбээр “Тийм ээ, бид гаднын түншүүдийн оролцоогүйгээр үүнийг өөрсдөө хийх боломжтой. Энэ бол цаг хугацааны асуудал” гээд хийн хоолойг ашиглалтад оруулах ажлыг хэдэн сараар хойшлохыг дуулгасан байна.

Хоолойн нээлтийг анх 2020 оны нэгдүгээр сарын 1-нд хийхээр төлөвлөсөн байв. Германы Канцлер хийн хоолойн барилгын ажлыг заавал дуусгах ёстой гэсэн бөгөөд Герман болон Европын бусад улс “Хойд урсгал”-аас ашиг хүртэхийг хэлдэг. Бүгд хийн хангамжаа төрөлжүүлэх сонирхолтой байгаа үед энэ нь маш чухал төсөл. Америкийн байнгын хориг арга хэмжээ ч уг төслийг зогсоож чадахгүй гэж Путин, Меркель нар мэдэгдсэн юм.