Ши Жиньпиний сонголт ХӨЛ ХОРИО эсвэл БОРООХОЙ

Хятадад долоо хоногийн турш “КОВИД-19”-ийн хязгаарлалтыг зогсоохыг шаардсан олон нийтийн эсэргүүцлийн жагсаал өрнөж байна. Түүнчлэн жагсагчид Хятад дахь улс төрийн хэлмэгдүүлэлтээ зогсоохыг шаардсан нь Ши Жиньпиний дарангуйлагч засаглалд урьд өмнө хэзээ ч байгаагүй сорилт болж байна.

Кларемонт МакКенна коллежийн улс төр судлаач, Хятадын засаглалын чиглэлээр тэргүүлэгч шинжээч Минсин Пей "Энэ бол Ши Жиньпиний анхны бодит шалгалт. Сүүлийн арван жилд тэрбээр ийм хүнд сорилттой тулгараагүй” гэжээ. Нөгөө талаас КОВИД-ын тухай бодлогыг хөнгөвчлөх нь нийгмийн эрүүл мэндийн хямралыг өдөөж болзошгүй юм. Хятадад үр дүнтэй вакцин дутмаг хэвээр байгаа бөгөөд хүн амын олонх нь  ялангуяа өндөр настануудын вакцинжуулалтыг нэмэгдүүлэхээ мэдэгдээд байгаа юм. Одоогоор Ши Жиньпиний засаглалыг үргэлжлүүлэн дэмжих ямар ч итгэл алга. 

“Societe Generale”-ийн шинжээчид өнгөрсөн сард үйлчлүүлэгчдэдээ бичсэн тэмдэглэлдээ “Ши Жиньпин дотоодын дарамт шахалттай тулгарсан үед дарангуйлагчдын ихэвчлэн хийдэг зүйл нь түрэмгийлэл юм. Ши Жиньпин Хонконгод дэг журмыг хэрэгжүүлэхийн тулд илүү олон хүнийг хэлмэгдүүлэхээр байгаа юм. Хэрэв тэд дахин эсэргүүцлийн жагсаал зохион байгуулахыг харвал шийдвэртэй байдлаа харуулахын тулд хэт их хүч хэрэглэх хуучин  арга барил руугаа буцаж магадгүй" гэжээ.

Ерөнхийдөө Ши Жиньпиний  сонголт бол түгжрэл эсвэл бороохой гэдгийг ажиглагчид онцолж байна. Ямар ч байсан Хятадын ард түмэн ялагдана. Ши өөрчлөгдөхгүй Бээжин өнгөрсөн сард КОВИД-19-ийн тэг хязгаарлалтыг зөөлрүүлэхийг хичээж, вирусийн халдвар авсан хүмүүсийн хорио цээрийн хугацааг богиносгосон. Гэсэн хэдий ч халдварын тохиолдлын тоо даруй нэмэгдэж, улс даяар хөл хориог дахин чангатгасан.

“China Beige Book” компанийн судалгаанд хамрагдсан бизнес эрхлэгчдийн 53 хувь нь коронавирусийн халдвар авсан гэж мэдээлсэн байна. 1989 оны Тяньаньмэний талбайд болсон бослогын үеэр улс даяар өрнөсөн эсэргүүцлийн сүүлчийн давалгааны үеэр эрх баригчид тайван жагсагсагчдын эсрэг хүчирхийлэл үйлдэж, олон мянган хүний аминд хүрсэн.

Энэ удаад Ши Жиньпин цус урсгасан явдал давтагдахгүй байхыг эрмэлзэж байгаа нь тодорхой боловч түүнд маневр хийх зай бага байна. Барууны вакциныг хүлээн авах эсвэл “Тэг КОВИД” бодлогыг алдаатай гэдгээ шууд хүлээн зөвшөөрөх болно. Тиймээс одоохондоо Хятадын аюулгүйн хүчнийхэн эсэргүүцэгчдийг илрүүлж, ар гэрийнхэнд нь заналхийлэхийн тулд хяналт шалгалтын хяналтад тулгуурлан сөрөг хүчнийг аль болох чимээгүй дарахыг хичээж байна. Нэгэн төрийн мэдээллийн хэрэгсэлд бичсэнчлэн "Тэг КОВИД" бодлого нь Хятадын иргэн бүрийг  Бээжингийн хяналтыг нэмэгдүүдэхэд тустай байсан.

“Тэг КОВИД” бодлогын  дагуу хүмүүс олон нийтийн газар нэвтрэх эсвэл нийтийн тээврээр зорчих бүртээ ухаалаг утсан дээрээ QR код  харуулах шаардлагатай. Тус кодны тусламжтай КОВИД-тэй хүнтэй ойр байгаагүй, дэгдэлт гарч байгаа бүсээс ирээгүй болохыг харуулдаг. Гэвч мөрдөн шалгах механизм илрүүлж чадаагүй зүйл бол дургүйцлийн түвшин нэмэгдэж, олон арван мянган хүнийг эсэргүүцэн гудамжинд гарахад түлхэц болсон юм. Энэ бүтэлгүйтэл улс төрийн үр дагавартай байх болно. Албаны хүмүүс ахмад настнуудад зориулсан вакцинжуулалтын ажлыг эрчимжүүлэхээр төлөвлөж байгаагаа зарласан бөгөөд энэ нь Ши Жиньпиний “Тэг КОВИД” бодлого нь түүний эрх мэдлийг хадгалахыг эрмэлзсэн  хүчин чармайлт юм.

Одоогийн байдлаар нам нь үймээн самууныг даамжруулахгүй гэж хичээж, жагсагчдын эсрэг тайван бодлого баримталж байна. Гэхдээ энэ стратеги ажиллах эсэхийг харах л үлдлээ гэж Пэй анхааруулав.

Өнөөдрөөс  эхлэн БНХАУ-ын томоохон хотууд болох Шэнзэнь, Бээжин зэрэгт нийтийн тээврээр үйлчлүүлэх үед хүмүүс заавал Ковидын сөрөг шинжилгээний хариу шалгуулах шаардлагагүй болж байна. Энэ нь тус улсад хэрэгжиж буй чанга хатуу дэглэмийг нэг алхам бууруулж байгаа хэрэг боллоо гэж олон улсын хэвлэлүүд онцолжээ.

Гэхдээ олон нийтийн газрууд буюу зоогийн газар, худалдааны төв зэрэгт нэвтрэхэд сүүлийн 48 цагийн дотор хүчинтэй сөрөг шинжилгээний хариу заавал үзүүлэх шаардлага хэвээр үйлчилж байна. Энэ нь шинжилгээний төвүүдийг цөөрүүлснээс үүдэн хүндрэл дагуулж байна гэж Бээжингийн оршин суугчид гомдол мэдүүлсэн байна. Ийнхүү чанга дэглэмийг нэг алхам бууруулж байгаа нь иргэд олон нийт хатуу шаардлагыг эсэргүүцэн жагсаж, хэдийгээр хатуу дэглэмийн дагуу амьдарч байгаа ч халдварын тоо дөрвөн жилийн хугацаан дахь хамгийн дээд хэмжээнд хүрч, үр дүнгүй байгаад бухимдсаны дараагаар эрх баригчдын зүгээс авч буй арга хэмжээ боллоо.

Ц.ДАВААСАМБУУ

Эх сурвалж: Өглөөний сонин