Монголчууд дэлхийн анхны террорист байгууллагыг УСТГАЖ БАЙЖЭЭ

Исмайлитуудын нууцлаг эзэнт улсыг 8 уулын өвгөн залгамжлан удирдсаны хамгийн сүүлчийнх нь Али Аддин Мухамед хэмээх Хуршах байжээ. Сельжукийн султан Малик Шах, Хорасаны султан Санжар гэх мэт олон хаад язгууртнууд уулын өвгөдийн нэвтэршгүй цайзыг эзлэн авч даран сөнөөхийг эрмэлзэж байсан ч тухай бүр амжилтгүй болж байв. Их замын дээрэмчин тонуулчин хэн бүхэн уулын өвгөдөд үйлчилж хариуд нь түүний ивээлийг олж байжээ. Уулын өвгөдийн хүч чадлыг харуулсан ганц жишээг дурьдахад, Дундад Азийн худалдаачдын зүрхэнд шар ус хуруулсан цөлийн цуугай дээрэмчин Орбасийг Хорезм шахын цэргүүд баривчлан Самаркандын зээлд цаазлан хороох болоход “Уулын өвгөн” Шах руу захиа илгээн заналхийлэн суллуулжээ. Ассассинуудын нууц эзэд хэдий нас залуу байсан ч ялгаагүй “Уулын өвгөн” гэж нэрлэгдэж байсан ба хамгийн сүүлчийн уулын өвгөн Чингис хааны үед 20 гаруй настай байсан ба Хүлэгү хааныг перс дэх аян дайн эхлэх үед 60 нас өнгөрөөд байжээ. Багдадын халиф төдийгүй лалын ертөнцийн олон хаад, ноёд монголчуудын хүчээр ассассинуудыг даран сөнөөлгөхийг хүсэх болов.

Уулын өвгөдийн хорлонт ажиллагааг Чингис хаан Хорезмд хийсэн аян дайныхаа үед анх дуулж мэджээ. Өгөдэй хааны үед уулын ард түмнийг байлдан номхруулахаар илгээгдсэн монголын хээрийн цэргийн ангиудаас зарим хэсэг нь явуут исмайлитуудын цайзуудыг довтлон эзлэхийг эрмэлзсэн ч амжилтгүй болж үлэмж хохирол амсан ухарчээ. Энэ явдалд урамшсан “Уулын өвгөн”: “..ассассины чичлүүр хутгаас хэн ч зайлахгүй” хэмээн Монголын Их хааныг сүрдүүлэхийг оролдож байжээ. Бусад олон газар хийж байсан аян дайн болон дотоод зөрчлөө цэгцэлсний дараа Мөнх хаан өөрийн дүү Хүлэгүг Персэд илгээхдээ 2 гол үүрэг өгсний нэг нь исмайлитуудыг ямар ч үнээр хамаагүй даран сөнөөхийг тушаажээ. Монголчууд хэдий хүч чадал ид үедээ явж байсан ч дангаараа уулын өвгөдийг дарах нь хүнд зорилт байсан тул Хүлэгү ираны захирагч нарыг эрх сүрээр далайлган хамсаатнаа болгон авчээ. Ийнхүү хүчээ бэхжүүлсэн монголын арми исмайлитын хот суурин, цайз бэхлэлтүүдийг бүгэн гурван жилийн турш шат дараалан дайран эзэлсээр “Бүргэдийн үүр” хэмээх “Уулын өвгөн”-ий байрладаг Аламутын гол цайз бэхлэлт рүү 2500 шилмэл цэргийг илгээжээ. Аюул занал толгой дээр бууж ирснийг ухаарсан уулын өвгөн өршөөл эрж хүлцэн дагахыг мэдэгдсэн захидлыг Хүлэгү хаанд илгээсэн боловч нэгэнт хожимдсон байв.

Байгалийн нэвтэршгүй саад, хүчтэй хэрэм бэхлэлтээр өвч тоноглогдсон уг цайзийг 500 ассассин-алуурчин, 2000 цэрэг хамгаалж байсан боловч олон дайн, тулааныг үзэж хатуужсан монголын дайчид цайзын ханыг хэд хэдэн газар сэтлэн цохиж, том бамбайгаар халхлан дайран орж шийдсэн ассассин-цэргүүдтэй амь өрссөн цуст тулааныг өрнүүлэв. Эзэн захирагчийнхаа төлөө үхлийг юман чинээ эс тоодог ассасин-цэргүүд амиа зөвхөн үнэтэй өгөхийг бодон ширүүн эсэргүүцсэн тул монголчууд гадагш хэнийг ч гаргахгүй нягт хүрээлэн дотогшоо хумин алалдан тулалдсаар цайз дотор нь гол хүчийг хэдэн хэсэг тасдан бүсэлж салган гарцгүй болгосон авч бууж өгөлгүй тулалдсаар байсан тул толгой дараалан устгасаар эцэст нь эсэргүүцлийг бүрэн нухчин даржээ. Монголчууд их хааны зарлиг ёсоор уулын өвгөнийг ямар ч үнээр хамаагүй амьдаар барих ёстой тул эхэндээ цайзыг дээрээс доош шалгаж нэгжсэн боловч олсонгүй, гэрчлэн заах этгээд ч таарсангүй. Гэвч нүсэр цайзийн доод давхаргаас сүүлд нь цэвэрхэн царай зүс, хувцас эдлэлтэй 100 орчим лалуудыг бөөнөөр олзолж хороохыг завдсан боловч тэдний дундаас нэгэн настайвтар хүн босч ирээд “Эднийг бүү хороогооч. Би “Уулын өвгөн” Хуршах байна. Эд нар цөмөөрөө миний хүүхдүүд юм.” гэж өгүүлжээ. Ийнхүү эцсийн бүлэгт тэрбээр өөрийгөө илчилжээ.

“Уулын өвгөн”-ийг амьдаар олзолж чадсан монголчууд эмс хүүхнүүдийг ялгаад бусдыг нь хүйс тэмтрэн устгаж, уулын тагт цайзуудыг цөмийг нураан газартай тэгшилжээ. Олзлогдсон Хуршахыг Хүлэгү хааны тушаалаар 1257 оны 3 дугаар сард Мөнх хаанд хүргэхээр Хархорум руу илгээсэн боловч замдаа амь үрэгдСэн байна. Их хаанд хүргэх хэн бүхэнд гар хүрэхгүй гэсэн Их засаг хуулийн заалтыг чанд мөрддөг байсан ч харгалзан хүргэж явсан монгол цэргийг “Уулын өвгөн” ховсдож эрхшээлдээ оруулахыг оролдсон нь амжилтгүй болж сэлмээр цавчуулж үхсэн гэдэг. 

www.zindaa.mn