Шинжлэх ухаан, технологийн сангийн санхүүжилтийг ил тод болгоно

Засгийн газрын өнөөдрийн /2021.09.29/ хуралдаанаар Шинжлэх ухааны салбарт хийгдэх шинэчлэлийн хүрээнд дараахь шийдвэрүүдийг гаргалаа.

Энэ талаар БШУ-ын сайд Л.Энх-Амгалан "БШУ-ны сайдаар томилогдоод Шинжлэх ухааны бүх хүрээлэнгээр орж дарга нарыг биш эрдэмтэн, судлаачдаа сонсож, тулгамдсан асуудлуудтай нь танилцсан. Өнгөрсөн жилүүдэд шинжлэх ухааны салбарын реформ бидний санасан хэмжээнд хүрч чадаагүй. Энэ нь санхүүжилт, шинжлэх ухааны хүрээлэнгүүдийн засаглал, хүний нөөц, залуу эрдэмтдийн дэмжлэг тодорхойгүй байсантай холбоотой.

Шинжлэх ухааны салбарын санхүүжилт ойлгомжгүй тогтолцоотой. Зарим хүрээлэн яамны харьяа, зарим нь шинжлэх ухаан технологийн сангийн, нөгөө хэсэг нь их сургуулиудын харьяа байсан. Энэ тогтолцоог ойлгомжтой болгож, Шинжлэх ухаан, технологийн сангийн санхүүжилтийг ил тод, нээлттэй, шударга тогтолцоонд шилжүүлэх зайлшгүй шаардлага тулгарсан байсан.

Өнгөрсөн 10 гаруй жилийн хугацаанд  Шинжлэх ухаан, технологийн сангийн 4000 орчим судалгааг 150 орчим тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлсэн ч харамсалтай нь 4000 судалгааны эдийн засгийн эргэлтэд орсон хувь нь маш бага. Цөөн хэдхэн эрдэмтэн, судалгааг санхүүжүүлдэг байсан явцуу, ашиг сонирхолын зөрчилтэй байдлыг шударга болгож байна.

Жил бүр энэ сангийн 10-12 тэрбум төгрөгийг бүх судалгаанд 20 сая хүрэхгүй төсвөөр тэгш хуваарилдаг байсан. 20 сая төгрөгөөр санхүүжүүлсэн судалгаа үр дүнд хүрэхгүй нь ойлгомжтой шүү дээ.

Монгол Улсад анх удаа лабораторийн тооллого хийлгэсэн. Манайд 300 гаруй лаборатори бий. Үүний 70-80 хувь нь социализмын үеийн тоног төхөөрөмжтэй байна. Улсын төсвийн 5 сая ам.долларын хөрөнгөөр тоноглосон лаборатори ажиллахгүй, тоосонд дарагдаад хэвтэж байна. Тиймээс лабораторийн талаар авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээгээ эрчимжүүлж, хөгжүүлнэ.

Хүрээлэнгүүдийн газар маш их хулгайд алдагдсан. Тиймээс хүрээлэн, их дээд сургуулиудын газрыг Улсын тусгай хэрэгцээнд авлаа. Цаашид хэн нэгэн дураараа хүрээлэн, их дээд сургуулийн газарт халдаж чадахгүй. Шинжлэх ухааны салбарынхны “хар шийдвэр” гэж нэрлэгддэг Засгийн газрын 2015 оны шийдвэрээр олон хүрээлэн үүд хаалгаа барьсан. Энэ үед хаагдсан хүрээлэнгүүдийг сэргээж байна.
 

• Дулааны техник технологийн хүрээлэн
   
• Тархи, сэтгэл судлалын хүрээлэн
   
• Ой мод, сургалт судалгааны хүрээлэн
   
• Технологийн инкубаторыг шинээр сэргээн байгуулах шийдвэрийг Монгол Засгийн газраас гаргалаа" гэлээ.