СУДАЛГАА: Бизнесийн эзэмшлийн түвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоо сул байна

"Бизнес эрхлэлт ба жендэр 2023” судалгааны тайланд, аж ахуйн нэгжийн захирлын болон эзэмшигчийн хүйсийн ялгааны талаар дараах мэдээллийг тусгажээ. 

Үндэсний статистикийн хорооны 5 жил тутам зохион байгуулагддаг Аж ахуйн нэгжийн тооллогын 2021 оны дүнгээр улсын хэмжээнд нийт 151.6 мянган Монгол Улсын иргэнээр удирдуулсан аж ахуйн нэгж тоологдсон. Харин үүний 36 хувь буюу 55.1 мянга нь 2020 онд идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулсан байна.

Үйл ажиллагаа явуулж буй эдгээр аж ахуйн нэгжүүдийн 60.4 хувь нь эрэгтэй захиралтай, 39.6 хувь нь эмэгтэй захиралтай байна. Эзэмшигчийн хувьд аж ахуйн нэгжүүдийн 32.0 хувь нь эмэгтэй хүн 51 ба түүнээс дээш хувийг эзэмшдэг, 32.9 хувь нь 33.4 ба түүнээс дээш хувийг эмэгтэй хүн эзэмшдэг бөгөөд эмэгтэй захиралтай байна. Энэ тооноос харахад бизнесийн орчинд эмэгтэйчүүдийн оролцоо, нөлөөлөл эрэгтэйчүүдтэй харьцуулахад бага гэсэн ерөнхий дүгнэлт хийж болох юм.

Монгол Улсын хүн амын хүйсийн харьцаа ерөнхийдөө тэнцвэртэй боловч хөдөлмөр эрхлэлтийн үзүүлэлт нарийсах тусам эмэгтэйчүүдийн оролцоо буурсан дүр зураг ажиглагддаг. Нийт 1.2 сая ажиллах хүчний 52.9 хувь нь эрэгтэйчүүд, 47.1 хувь нь эмэгтэйчүүд байна. Цаашилбал хөдөлмөрийн насны хүн амын хэдэн хувийг ажиллах хүчин эзэлж байгааг харуулдаг ажиллах хүчний оролцооны түвшин эрэгтэйчүүдийнх 65.2 хувь байхад эмэгтэйчүүдийнх 49.9 хувь, хөдөлмөрийн насны хүн амын хэдэн хувийг ажиллагчид эзэлж байгааг харуулдаг хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин эрэгтэйчүүдийнх 59.6 хувь байхад эмэгтэйчүүдийнх 46.0 хувь байна.

Бизнесийн салбарт эрэгтэйчүүд, эмэгтэйчүүд аль аль нь тодорхой хувь нэмэр оруулж буй ч оролцооны хувьд ийнхүү ялгаа ажиглагдаж байна. Захирлын хүйсээр тооцсон эмэгтэй аж ахуй эрхлэгчийн хувь эзэмшигчийн хүйсээр тооцоход буурч буй нь бизнесийн салбарт эмэгтэйчүүдийн оролцоо эрэгтэйчүүдтэй харьцуулахад эрх мэдлийн хувьд бага байгааг, ялангуяа бизнесийн эзэмшлийн түвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоо сул байгааг илтгэж байна.