ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН I 126:1 I Парламентын "цахилгаанчин"

Яах вэ, анх Эрдэнэтээс орж ирснээ бодоход одоо сүрхий хэл орчихоод байгаа юм. Түүнээс ч бас л УИХ-ын гишүүн болж, хууль батална, бодлого барина гэхэд хэцүү л санагдаж байв. Одоо ямартаа ч хэвлэл мэдээллийн байгууллагыг хуулийн байгууллагын үүдэнд суулгаж, хэл зарга үүсгэж байгааг бодоход чамгүй хэл орсон хэрэг. Уг нь бол түүнийг Орхон аймгийн Засаг даргаар ажиллаж байхдаа Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангаас мөнгө төгрөг идэж уусан хэргээр шалгуулж буй эрхмүүдийн нэг гэх утга бүхий нийтлэлийг бичсний төлөө шүүхэд хандсан бололтой юм билээ. Ингэхдээ эрхэм гишүүн маань "Миний гэрэл зургийг зөвшөөрөлгүй оруулан, үндэслэлгүй худал мэдээлэл нийтэлж, олон нийтэд тараасан байна" хэмээн үзэж, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүндэд хандсан гэж үзэж, шүүхэд гомдол гаргаж байв.

За энэ ч яах вэ, тэр нэрэндээ зохицом лут эр гэсэн. Хүнтэй хэл амаа билүүдэхээс өмнө барьж аваад шанаа өгчихдөг эр гэнэ лээ. Арга ч үгүй. Түүнд ном дүрэм ярьж, хэл амаа ололцох хэмжээний төлөвшил байхгүй байж мэдэх юм. “Эрдэнэт секьюрити” компанийн захирлыг өөртэйгөө мэнд мэдсэнгүй хэмээн шанаадчихснаас эхлээд олон зүйл дуулддаг ч энэ тухай дурдахгүй, цаашаа. Д.Батлут дунд сургууль дүүргэж “Эрдэнэт хивс” компанийн Ноос угаах үйлдвэрт туслах ажилчин, оператороор ажлынхаа гарааг эхлүүлж, хожим буюу 2002 онд Ш.Отгонбилэгийн нэрэмжит Технологийн сургуулийг цахилгаанчны инженер мэргэжлээр дүүргэсэн гэх эрдэм мөрийн намтартай хүн өөрөөр яаж ч хэл амаа ололцох билээ. Бас чиг Төрийн удирдлагын академийг Төрийн удирдлагын менежерээр төгссөн гэх бараг хэрэггүй чимэг зүүлт намтарт нь бий.

Хэрэггүй гэсэн шалтгаан нь энэ сургуульд намын харьяалал дагасан нөхөд очиж найр зохион байгуулдаг гэх юм билээ. У.Хүрэлсүх муу Г.Баярсайханыг чуулганы танхимын үүдэнд шанаадаад унагаачихснаас хойш гишүүд нэгэндээ шанаа өгсөнгүй арваад жил боллоо. Одоо Д.Батлутын ээлж болсон байх. Шанаа өгсөн хүн уруудаж доройтсон юм алга. Харин шанаа өгсөн цагаас хойш У.Хүрэлсүх Шадар сайд, Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгч хүртэл дэвшин дэвшлээ. Шанаа авсан Г.Баярсайхан сураг алдарсан гэдгийг бодолцох хэрэгтэй. Д.Батлутын хувьд бусдаас ялгарах онцлогтой.

Тэр нь яах аргагүй амьдралаас ургасан бодьгал бол мөн. Өөрөөр хэлбэл, удам угсаа залгамжилсан хөрөнгөтөн ч биш, улстөрч ч биш. Өөрийнхөө замналаар өндөрлөгт гарч ирсэн нэгэн. Үүгээрээ тэр улс төр бизнес дэх угсаа залгамжлагчдаас тэс өөр. Магадгүй түүнээс авах том чанар нь энэхүү амьдралын хөрснөөс ямар ч бордоогүй ургаж гарч ирсэнд орших байх. Түүнээс бус Д.Батлут гэх нөхөр төр, түмэнд хэрэгтэй эсэхийг өнөөдөр дүгнэх ямар ч аргагүй. Тэр асар хурдтай улс төрд орж ирсэн шигээ асар хурдан өндөр амжилт үзүүлсэн гишүүнээр тодрох байх. Бага залуугаасаа өндөр боловсрол олж аваад нэгэн насаараа зүтгээд ийм өндөрлөгт хүрээгүй хүмүүс олон бий.

Гэтэл Д.Батлут гучин насны босго давсан хойно буюу 2006 онд аймгийн Газрын албанд мэргэжилтнээр хөл тавьж байсан хүн. Эндээсээ өгсөн, 2008 онд Баян-Өндөр сумын Засаг даргын орлогч, 2008 оноос аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын төлөөлөгч, тэргүүлэгч, хурал дахь МАН-ын бүлгийн дарга, МАН-ын Бага хурлын гишүүн болж дэвшсэн байдаг. Ийнхүү 2013 онд аймгийн МАН-ын хорооны дарга 2016 онд Орхон аймгийн Засаг дарга болж, асар богино хугацаанд өссөн байдаг. Улс төрийнх нь энэ асар хурдтай замналд дэмжлэг үзүүлж, хөтөлж оруулж ирсэн хүн бол УИХ-ын гишүүн О.Содбилэг. Тэрбээр орон нутагт МАН-ын байгууллага, залуучуудын байгууллагыг бэхжүүлэх үйлсэд Д.Батлутыг татан оролцуулж, цаадхи нь чамгүй ажилласан учраас УИХ-ын гишүүн болж, аймгийн Засаг даргаар томилоход хүчин зүтгэсэн гэдэг. Тэрбээр 2006 онд газрын албанд ажиллах үеэсээ аймгийнхаа НАМЗХ-ны тэргүүнээр ажиллаж эхэлсэн. Сайн ч ажилласан гэдэг. Мэдээжийн хэрэг том хотын залуусыг зангидан ажиллахад багаас сурсан эрдэм зангидсан гарын хэрэг гарч байсан байлгүй. Шанаа өгөхдөө өгч, харж үзэхдээ үздэг гудиггүй сайхан эр хэмээн ярьж байхыг олонтаа сонссон байна.

Амьдралын хөрсөн дээрээс ургасан хүн тулдаа Эрдэнэтийн тойргоос ялалт байгуулж чадсан. Мэдээжийн хэрэг рейтинг өндөр авсан МАН-ын нэр дээрээс өрсөлдсөн, аймгийн Засаг дарга гээд давуу талууд байсан ч Л.Батлут бол яах аргагүй ширүүн өрсөлдөөн дундаас тэргүүлэн гарч ирсэн. 2020 оны сонгуулийн хамгийн өрсөлдөөнтэй, гал гарсан тойрог бол Орхон аймаг. Популистаараа нэрд гарсан С.Ганбаатар, заль мэхний хүүдий Н.Алтанхуяг нартай мөр зэрэгцээд ороод ирсэн гэхээр аргагүй л эрийн шийр заасан хэрэг.

Энэ тойрогт халхын хаа ч өрсөлдсөн ялчихаж мэдэх Ц.Нямдорж, хувиа хүнд өгчихгүй О.Баасанхүү нарын 26 нэр дэвшигч өрсөлдөхөд магнайдаа тоосгүй ирсэн нөхөр. Энэ утгаараа тэр аргагүй л амьдралын хөрснөөс ургасан гэдгээ харуулсан. Одоо үүнийгээ баталж, чуулганы танхимд хадуураад байдаг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж ч юм уу, “Бидон” Д.Ганбат хоёрын хэн нэгийг гаргаад шанаадчих хэрэгтэй. Салбарын сайд, Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгч хүртэл дэвших ч юм билүү хэн мэдлээ.

Одоо бол тэр парламентад хоёр дахь удаагаа сонгогдож, бүр ч хэл орчихоод Засгийн газар, УИХ-ын шийдвэр тогтоол гараагүй байхад өмнөөс нь шийдвэр гаргаад сууж байдаг лут том гишүүн болчихсон явна.

Тухайлбал, өнгөрөгч Цагаан сарын өмнө баяраар хэд хоног амрах тухай маргаан дэгдэв дээ. Тэр энэ үеэр “Засгийн газрын хуралдаанаар /2025.02.26/ Сар шинийн баярын өдрүүдийн амралтад зохицуулалт хийх буюу нийтээр амрах баярын өдөр шилжүүлэх тухай Засгийн газрын тогтоолын төслийг хэлэлцэж, Цагаан сараар долоо хоног амрахаар болсон. Иймд битүүний өдөр буюу хоёрдугаар сарын 28-аас гуравдугаар сарын 7 хүртэл бүх нийтийн амралт байхаар шийдвэрлэв” хэмээн жиргэсэн лут зүрхтэй нөхөр. Ийм л нэгэн цахилгаанчин Төрийн эрх барих дээд байгууллагад суудал бөглөн орхончуудыг төлөөлөн сууна.