УИХ-ын гишүүд зэвсэглэх гээд байна уу

Үнэтэй хаус, том машин, залуу эхнэрээр гангарах болсон УИХ-ын гишүүд дэлхийн баячууд шиг жаалахад ганц л юм дутаад байгаа нь гар буу. Монгол Улсад хууль хүчнийхнээс бусад нь ангийн зориулалтаар л галт зэвсэг эзэмшиж, ашиглахыг зөвшөөрдөг.

Харин сүүлийн үед “Галт зэвсгийн тухай хууль” гээчийг оруулж ирэхээр улайрч байна. Ингэхдээ гаднын хуулийг зүгээр л “копи, паст” хийсэн юм. Угаасаа “копи, паст” хийгээд сурчихсан тэдний өмнө нь санаачилсан хуулиуд бүгд гаднын хуулбар. Тамхины тухай хууль л гэхэд ОХУ-ын хуулбар. Гэхдээ ОХУ-д энэ хууль батлагдсаны дараахан манайхан ийм хууль оруулж ирж хурдан шуурхай ажилласанд нь баяр хүргэе.

Харин АНУ-д хэдэн зуун жилийн өмнөөс хэрэгжиж байгаа галт зэвсгийн тухай хуулинд манай нөхцөлд нийцэхгүй олон зүйл заалт бий. Ийм хууль оруулж ирснээр манайхан нэгнийнхээ өөдөөс буу чиглүүлж сүрдүүлэх, цаашлаад өс санасан нэгнийгээ буудахыг байг гэх газаргүй. Угаасаа ан хийхийг л зөвшөөрсөн буугаар нэгнийгээ буудаж хөнөөсөн хэрэг олон гарсан. Тэгэхээр хүн бууддаг буугаар ан хийх үү арай үгүй байлгүй дээ. АНУ-д галт зэвсгийг амиа хамгаалах зорилгоор ашигладаг ч эзэмшил газарт нь зөвшөөрөлгүй орж ирсэн нөхрийг буудахыг зөвшөөрдөг.

Цаашлаад галт зэвсэгтэй халдлага, дээрэм ч их гардаг. Манайд ийм хууль санаачлах гээд зүтгээд байгаа хүмүүс уг нь халдашгүй дархан эрх эдэлж, хуулиар хамгааллагддаг санагдах юм. Аль эсвэл хамгаалалтынхан ажлаа хийж чадахгүй тэднйи амь насыг аюулд оруулаад байна уу. Сүүлийн үед бүх л томчууд өөрийн гэсэн хаус, эзэмшил газартай болсон. АНУ шиг эзэмшил газартаа буу барьсан шигээ хэн нэгэн ороод ирвэл буудна шүү гэх гээд байна уу.

УИХ дотор АН-ынхдаа ч элдвээр хэлүүлдэг Н.Батбаяр гишүүн “Хүнд буу ашиглаж болно гэдэг заалтыг эргэж хараач ээ” хэмээн маш зөв дуугарч харагдсан. “Энэ хуулийг бодмоор юм шиг байна. Хамгийн гол заалт нь 11 дүгээр зүйлийн 1 дүгээр заалт” гэж хэлсэн бөгөөд энэ заалтад хүнд буу ашиглаж болно гэж заажээ. Ямартай ч, УИХ галт зэвсгийн тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийг дэмжсэн. Гэхдээ 1 дүгээр заалтыг эргэн харахаар болов. Энэ заалтыг дэмжсэн ч бай дэмжээгүй ч бай гар буу барьж л байгаа хойно хэзээ нэгэн цагт хүнд ашигласан үйлдэл гарах нь тодорхой.

Энгийн хүн битгий хэл УИХ-ын гишүүн нь бусад уруу хутга барин дайрч, сүүлдээ зүссэн, зүсээгүй болоод өнгөрсөн. Үүнтэй адил УИХ-ын гишүүн бусдыг буудчихаад буудсан, буудаагүй хоёрын хооронд болоод өнгөрвөл яана. Ядаж л, буу, зэвсэг оруулж ирэх гээд байгаа юм бол түүнийгээ сайтар бүртгэж, сумнуудыг нь хүртэл нягтлах хэрэгтэй шүү.

Дэлхийн хамгийн жижиг гар буу. Алганд багтдаг өчүүхэн жижиг энэ буу хүний аминд хүрч чаддаг

“Нарантуул” зэрэг олон газарт нууцаар сум зардаг манайх шиг нөхцөлд хэн нэгэн хүн нуугдаж байгаад буудчихаад яваад өгсөн ч хэн ч мэдэхгүй. Мэдье гэсэн ч үрсэн хонгиог нь хэн ч танихгүй шүү дээ. УИХ-ын гишүүд минь буугаараа хэнийг айлгах гээд байна. Тэгээд ч болохгүй бүхнийг хийдэг төрийн томчууд буу оруулж ирэх гээд байгаа нь цаанаа бизнесийн далд санаатайг байхыг ч үгүйсгэхгүй.

Дэлхийд бага насны охид, галт зэвсэг, хар тамхи, мөрийтэй тоглоом хамгийн өндөр ашигтай бизнест тооцогддог. Үүнээс галт зэвсэг л дутуу байх шив дээ. Х.Тэмүүжин сайдад л улстөрийн зорилгоор ашигласан болохоос биш бүгдээрээ л шахуу гэр бүлээс гадуурх харьцаанд орж явсан, явж ч байгаа.

Эцэст нь хэлэхэд, галт зэвсгийн хууль санаачилж болсон юм чинь хантааз, дуулганы тухай хууль бас санаачилчихаарай. Эрүүлдээ энэ хууль, төр чинь намайг яаж ч чадахгүй хэмээн хэлдэг ааг омог ихтэй дарга нар чинь согтуу явах нь элбэг юм билээ. Эрүүлдээ ингэж хэлдэг хүмүүс согтуудаа буудчихыг хэн мэдлээ. Ядаж л хантааз, дуулгатай явья байз.

Э.Төгс