Монголд анх удаа тархи судлалын хүрээлэн байгууллаа

Автор | Zindaa.mn
2019 оны 04 сарын 25

XXI зууны тэргүүлэх шинжлэх ухаан бол тархи судлалын салбар юм. Үүний нэгэн адил манай улсын хувьд энэ шинжлэх ухаан яагаад чухал вэ гэвэл зүрх судасны эмгэг болон хорт хавдрын өвчлөл, нас баралтын үндсэн шалтгаан болж байгаа учраас үүнд нөлөөлж байгаа хамгийн том хүчин зүйл бол стресс, бухимдал бөгөөд өвчлөл дундаас эдгэрэлт багатай, хамгийн аймшигтай өвчин нь сэтгэцийн өвчин байдаг аж. ДЭМБ-аас гаргасан амиа хорлолтын дундаж төвшин 100 мянган хүн тутмаас 10 хүн байдаг бол манай оронд 28 хүн буюу олон улсын хэмжээний үзүүлэлтээс бараг гурав дахин их, дэлхийд дээгүүрт орж байна гэсэн судалгаа гарсан байдаг байна.  2017 оны судалгаагаар хүн амины гэмт хэргийн тохиолдол 170, архинд донтох эмгэг 7000 бүртгэгдсэн нь маш ноцтой статистик тоо баримт юм. Мөн мансууруулах, сэтгэц идэвхит бодисын хэрэглээ таван жилийн өмнөхөөс хоёр дахин нэмэгдсэн байна.

Сэтгэл эмзэглэмээр баримт гэвэл ЕБС-ийн ахлах ангийн сурагчдын 10 хувь нь мансууруулах бодис хэрэглэж үзсэн, 10 хүүхэд тутмын нэг нь согтож үзсэн гэсэн судалгаа байна.

Манай улсын насанд хүрсэн хүн амын талаас илүү хувь нь архи байнга хэтрүүлэн хэрэглэдэг. Эдгээр үзүүлэлт нь хувь хүний өөрийн амьдралын хэв маяг, боловсрол, хүмүүжил цаашлаад улс орон, гэр бүлд нүүрлэж байгаа эдийн засгийн хямралтай холбоотой гэж үздэг ч, монгол хүний уураг тархины бүтэц үйл ажиллагаа, нейрофизиологийн онцлогтой холбоотой байгаа эсэхийг бид судлах шаардлага урган гарчээ. Дэлхийд өрсөл­дөх чадвартай монгол хүнийг одооноос энэ аюулт эрсдлээс хамгаалахгүй бол үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлэх хэмжээнд хүрч болзошгүй гэж үзэж  Анагаахын Шинжлэх ухааны их сургуулийн харьяанд Тархи судлалын хүрээлэнг өчигдөр байгууллаа. Тус хүрээлэн үүсгэн байгуулагдснаар орчин үеийн шинжлэх ухааны салбарыг хөгжүүлэх, дэвшилтэд технологийг нэвтрүүлэх, салбар дундын судалгааны платформ үүс­гэх, суурь судалгаа болон эмнэл зүйн туршилт судалгаа хийх нөхцлөөр хангах, гадаад дотоодын судалгааны төвүүд­тэй хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх боломж бүрдэнэ.

АШУҮИС-ийн захирал, анагаах ухааны доктор, профессор Ж.Цолмон: Монгол хүний нас баралт зүрх судасны өвчин түүнээс гаралтай цус харвалтаараа тэргүүн эгнээнд бичигдэж байна

-Монгол Улсад анх удаагаа Тархи судлалын лаборатори байгуулагдаж байгаад баяртай байна. Энэ нь дэлхий нийтэд хурдацтай явагдаж байгаа тэргүүлэх шинжлэх ухааныг хөгжүүлэх суурь тавигдлаа гэж харах хэрэгтэй. Эрүүл мэндийн салбарын өмнө тулгамдаад байгаа олон асуудлуудын нэг бол шинжлэх ухааны үндэслэл, нотолгоотойгоор судлах, тулгамдаад байгаа асуудлыг шийдвэрлэх боломжууд бүрдэж байгаа. Ялангуяа Монгол хүний нас баралт зүрх судасны өвчин түүнээс гаралтай цус харвалтаараа дэлхийд тэргүүн эгнээнд бичигдэж байна. Өвчнийг тодорхой хэмжээнд урьдчилан сэргийлэх, өвдсөн хойно нь эдгэрэх энэ процесс тархи судлалын чиглэлийн клиникийн эмнэлзүйн судалгаа маш их шаардлагатай. Тархи судлалын хүрээлэн байгуулагдснаар гурван чиглэлд судалгааг явуулна. Нэгдүгээрт, системний түвшинд судалгаа, хоёрдугаарт, молекулын түвшинд, гуравдугаарт, эмнэлзүйн түвшинд тархи судасны бүхий л төрлийн судалгааг явуулах боломж бүрдэж байгаа юм. Бусад өндөр хөгжсөн улс орнуудтай харьцуулвал хангалтгүй байгаа л даа. Судалгааны хүрээлэн байгуулагдсаар эхний ээлжинд тархи судлалын чиглэлээр судалгаа шинжилгээ явах боломж бүрдэж байна гэсэн үг. Ингэхдээ монгол хүний уураг тархины онцлогт тулгуурлан судалгаагаа хийх ба ойролцоогоор 2.4 тэрбум төгрөгийн тоног төхөөрөмж байршуулсан. Стрессээс гаралтай янз бүрийн өвчин, сэтгэцийн өвчинд ямар хүчин зүйл илүү давамгайлж байна гэдгийг судалж гаргаж ирээд, салбар хоорондын уялдаатай үйл ажиллагаагаар өвчлөлийг багасгана. Түүнээс тархи судлалын анагаах ухаан дан ганцаараа хөгжөөд тийм сайн үр дүнд хүрэхгүй.

АШҮИС-ийн эрхлэгч, дэд профессор Л.Содномцогт: Эхний ээлжинд оношилгооны бус судалгааны зориулалтаар ашиглана

-Тархи судлалын хүрээлэн бол АШУҮИС-ийн дотоод журмын дагуу байгуулагдаж байгаа. Дэлхий нийтийн анхаарлыг татаж байгаа хавдар, тархи судлалын чиглэлд түлхүү анхаарч ажиллах, тэр дундаа тархи судлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулах зорилгыг тээж явна. Өнөөдөр үүссэн нөхцөл байдлаас харахад маш олон тооны өвчтөнүүд тархины цус харвалт, мэдрэлийн системийн удмын өвч­нөөр өвчилж бас шаналж зовж байгаа. Энэ анхаарал татаад байгаа өвчнүүдийг эрт оношлох, эмчилгээний шинэ заг­вар бий болгох  тал дээр анхаарч ажиллана. Тархи судлалын үндэсний хүрээлэн нь 10 хүний орон тоотой бөгөөд БНХАУ, ХБНГУ-д боловсрол эзэмшсэн мэргэжлийн баг хамт олон ажиллаж эхэллээ. Эхний ээлжинд зөвхөн онолшилгооны зориулалттайгаар биш цэвэр судалгааны зориулалтаар явуулж байна.

Үйл ажиллагаа жигдрээд ирэхээр дотоодын болон гадаадын магадлан итгэмжлэхэд хамрагдсаны дараа Монгол Улсынхаа хэмжээнд тархи судасны өвчлөлийг илрүүлэх боломж бүрдэнэ. Суурь судалгааны ажил 1-2 жилийн хугацаанд хийгдээд дараагийн ажлууд явна аа гэж харж байгаа.

АНУ, Хонконгийн шинжилгээний хүрээлэнгийн доктор Мү Минг Пү: БНХАУ-ын тархи судлалын хүрээлэн нь 700 гаруй ажилтантай

-Тархи судлал бол суурь шинжлэх ухаан учраас ямар механзимаар тархи ажиллаж байна, түүнийг хэрхэн судлах вэ гэдэгт дэлхий нийт анхаарлаа хандуулж байна. Бидний огт мэдэхгүй байгаа энэ эрхтнийг судлах бол Тархи судлалын шинжлэх ухааны үндсэн үүрэг. Аль ч улс орны нийгэмд тохиолддог тархитай холбоотой өвчин эмгэгүүд байдаг. Жишээлбэл, цус харвалт, сэтгэл гутрал, архинд донтох зэрэг эмгэгүүд энэ бүхний шалтгааныг судлах, эмчилгээг яаж сайжруулах вэ гэдгийг тархи судлалын шинжлэх ухаан судлах ёстой. БНХАУ-ын шинжлэх ухааны харъяа тархи судлалын хүрээлэн нь 700 гаруй ажилтантай, 40 лабораторитой дэлхийн тархи шинжлэлийн ухааны тэргүүлэх чиглэл байдаг. Монгол улсад анх удаа тархи судлалын хүрээлэн байгуулагдаж байгаа нь цаашдаа дэлхий нийтийн чиглэлд хамтран судалгаа явуулахад чухал ач холбогдолтой гэж үзэж байгаа юм.

Сэтгэгдэл ( 0 )

Сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
Top