Ч.Хүрэлбаатар: Ерөнхийлөгч хориг тавибал ОУВС-гийн хөтөлбөр шууд зогсоно

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2020 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс эхлэн дагаж мөрдөх Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн тухай хуульд хориг тавих тухай Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд мэдэгдсэн. Учир нь шинэ хуулиар нийгмийн даатгалын шимтгэл /НДШ/ хоёр хувиар нэмэгдэж, ажилтан, ажил олгогч нар тус бүр 12 хувийн татвар төлөх юм. Энэ асуудлаар Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатараас сэтгүүлчид тодруулга авсныг хүргэж байна.

-НДШ-ийг хоёр хувиар нэмэгдүүлсэн хуулийн заалтад Ерөнхийлөгч хориг тавина гэдгийг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд хэллээ. Ерөнхийлөгч хориг тавьснаар  юу болох вэ?

-2012-2016 онд явуулж байсан эдийн засгийн алдаатай бодлогын үр дүнд Монгол Улс эдийн засгийн хямралд орсон. Үүнээс болж их хэмжээний өр зээл авч, улс орноороо хандив цуглуулж эхэлсэн. Ингээд 2017 оны тавдугаар сард Монгол Улс ОУВС-тай хамтран хөтөлбөр хэрэгжүүлэх болсон. Хөтөлбөр хэрэгжихээс өмнө холбогдох хуульдаа өөрчлөлт оруулсан. Би хамтарч хэрэгжүүлсэн хөтөлбөрийн бичиг баримттай танилцлаа.  Нийтдээ 111 хуудас баримт бичиг байна. Энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхдээ Монгол Улс эдийн засаг, санхүүгийн чиглэлийн ямар бодлого  хэрэгжүүлэх талаар жагсаалт гаргаж байж. Энэ жагсаалтын 15 дугаар зүйлд  нийгмийн даатгалын шимтгэлийн талаар бичсэн байна. Үндсэндээ энэ хориг бол Засгийн газраас ОУВС-тай хамтарч хэрэгжүүлж байгаа хөтөлбөрт тавьж байгаа хориг гэсэн үг. Ерөнхийлөгч хориг тавьчихвал энэ хөтөлбөр шууд зогсоно. Энэ хуульд хориг тавихыг хүсээд байгаа хүмүүст хандаж хэлэхэд эдийн засаг дампуураад зогсчихсон байсан үеэ эргээд санаач гэж хэлмээр байна. У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар байгуулагдаад хоёр жилийн хугацаанд 7.7 их наяд төгрөгийн өр төлчихсөн. Өмнө нь 32 тэрбум төгрөгийн хүү л төлдөг байсан. Тэгэхээр хүнд үедээ эргээд ормооргүй байна.

-Нийгмийн даатгалын сангийн алдагдлыг нөхөхийн тулд дээрх хууль батлагдсан гэж салбарын сайд мэдэгдсэн?

-Нийгмийн даатгалын шимтгэлийг хоёр хувиар нэмэгдүүлсэн асуудалд хориг тавина гэж ярьж байгаа. Гэтэл дээрх хууль 2017 оны дөрөвдүгээр сард батлагдсан. Тэгэхээр хоригийг шинээр батлагдсан хуульд тавьж болохоос хэрэгжээд эхэлсэн хуульд тавих боломжгүй. Хориг тавьчихвал Үндсэн хуулийн Цэц дээр маргаан үүснэ. 2020 оны нэгдсэн төсөвт нийгмийн даатгалын сан 605 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гэж батлагдсан. Алдагдалтай сан байгаа учраас ОУВС-тай хамтарсан хөтөлбөрийг баталсан.

-Алдагдалтай сангийн асуудалд “Капитал” банкны дампуурал холбоотой юу?

-Энэ хууль 2017 онд батлагдсан. “Капитал” банк 2019 дампуурлаа зарласан. “Капитал” банканд байршуулсан нийгмийн даатгалын мөнгө нь тухайн банканд хадгаламж хэлбэрээр байршиж байсан. Иймд нэн түрүүнд үүнийг шийдвэрлэх ёстой гэдэг асуудлыг Монголбанканд тавьж байгаа.

-ОУВС-тай тохиролцож НДШ-ийг нэмэхгүй байх боломж байхгүй юу?

-Ярьж байгаа. Гэхдээ одоо манай эдийн засгийн нөхцөл байдал гайгүй болчихлоо гээд орхиж болохгүй. Хүнд хэцүү үед бид тусламж хүссэн. БНХАУ, Япон, Солонгос, Дэлхийн банк, Азийн хөгжлийн банк гэх мэт. Мөн ОУВС-гийн хөтөлбөрийг дагаад олон улсын тусламж дэмжлэг орж ирдэг болсон. Тэгэхээр бид дэлхийн бусад улсаас нүүрээ буруулах шаардлагагүй.

-Нийгмийн даатгалын шимтгэл нь цалин хөлстэйгөө уялдахгүй байна гэдгийг иргэд хэлж байгаа. Үүнд тайлбар өгнө үү?

-Ер нь нийгмийн даатгалын санд шинэчлэл хийх зайлшгүй шаардлагатай болжээ. Үүнийг бид нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөл, салбар хариуцсан газарт нь яаралтай шинэчлэл хий гэдэг шаардлагыг тавьж байна. Нийгмийн даатгалын шимтгэлийг хоёр хувь болгож өсгөснөөр нийгмийн даатгалын сан 174.2 тэрбум төгрөгөөр өсөж, энэ хэмжээгээрээ алдагдал буурч байгаа.