ЗӨВЛӨГӨӨ | "Ковид-19"-өөс хүүхдээ хэрхэн сэргийлэх вэ?

Улаанбаатар хотод  халдварын тоо өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байгаа энэ үед эцэг эхчүүд хүүхдээ "Ковид-19" халдвараас хэрхэн сэргийлэх талаар ЭХЭМҮТ-ийн хүүхдийн зөвлөх, Монгол Улсын ардын эмч, Анагаах ухааны  доктор, профессор Д.Малчинхүү зөвлөж байна.

ХАЛДВАРЫН ТОО ӨСӨН НЭМЭГДЭЖ БАЙГАА ЭНЭ ҮЕД ЭЦЭГ ЭХЧҮҮД МААНЬ ХҮҮХДЭЭ ХЭРХЭН УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ ВЭ ГЭДЭГ АСУУДАЛ ТУЛГАРААД БАЙНА. ЭНЭ ТАЛ ДЭЭР ТА ЯМАР ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГӨХ ВЭ?

Нийгмийн харилцаанд орж л байгаа бол халдвартай хүнтэй харьцах магадлал өндөр байна. Тэр тусмаа ажлын шаардлагаар олон нийтийн газраар яваад орой гэртээ харихад бага насны хүүхэддээ халдвар тараах эрсдэл томуу, томуу төст өвчний үед ч мөн адил байдаг.

Энэ үед Вакцин буюу өвөрмөц урьдчилан сэргийлэлт маань чухал ба вакцинжуулалтын ажил эхлээд амжилттай үргэлжилж байна. Гэсэн хэдий ч дэлхий дээр хүүхэд урьдчилан сэргийлэх вакцин хараахан гараагүй бөгөөд Олон улсын хэмжээнд эрдэмтэд судалсаар байна. Тиймээс хүүхдэд зориулсан вакцин гарах хүртэл хүүхдээ хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ? гэдэг маш чухал асуудал юм.

Хүүхэд болон том хүний өвчлөхгүй байх гол нөхцөл бол дархлаа тогтолцоо хэвийн ажиллах явдал байдаг. Дархлаа тогтолцоо нь хүний биеийг олон өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх хүчирхэг тогтолцоо юм.

Хүүхдийн дархлаа хэвийн байх гол нөхцөл бол:

1. Зөв хооллолт- Хоолны бүтэц найрлаганд орж байгаа бодисууд дотор амин дэм эрдэс бодисууд хангалттай байх хэрэгтэй ба идэх хэмжээ тохиромжтой байх ёстой.
2. Өдрийн дэглэм нойрсолт- Хүүхдийн дархлааг хэвийн байлгахад хүүхдийн өдрийн дэглэм нойрсолт чухал үүрэгтэй. Хүүхдийн нас бага байх тусам хоногт нойрсох цаг нь их байдаг. Нярай хүүхэд  24 цагийн 20-ийг нь унтаж өнгөрүүлдэг. Цэцэрлэгийн болон сургуулийн бага ангийн хүүхдүүд 10-аас  багагүй цаг унтах ёстой.
3. Мэдрэлийн системийг тайван байлгах- Мэдрэлийн системийг тайван байлгаж, амрааж байж мэдрэлийн систем зөв удирдагдана гэсэн үг юм. Хүүхдүүд гэртээ удаан байгаатай холбоотойгоор хөдөлгөөн багасаж, цахим тоглоом болон утсаар тоглох асуудлууд түгээмэл байна. Хэрэв хүүхэд цахим тоглоом тоглож байгаа нөхцөлд хоорондоо 15 минутын завсарлагаатайгаар дээд тал нь өдөрт 1 цаг тоглуулахыг хичээгээрэй. Хүүхэд өөрийн мэдрэлийн системийн хэмжээг мэдэхгүй тул сонирходоо автан хөдөлгөөнгүй удаан тоглох талтай. Оройны 22 цаг гэхэд хүүхдийг унтуулж байх хэрэгтэй.
4. Агааржуулалт- Гэр орноо 2 цаг тутамд агааржуулж чийгтэй цэвэрлэгээ хийхийн хажуугаар хүүхдүүдийг олноор нь цуглуулахгүйгээр салхинд гаргах хэрэгтэй.

МАНАЙ ТОМООХОН ХӨРШ ОРНУУД ХҮҮХДҮҮДЭЭ ХЭРХЭН ХАЛДВАРААС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЖ БАЙГАА ВЭ?

Хөгжилтэй том орнууд болон дэлхий нийтээрээ судалгаа шинжилгээг тогтмол хийж байна. Надад байгаа мэдээллээр ОХУ-н иргэддээ зориулсан 10 дахь удирдамждаа зөвхөн хүүхэд гэлтгүй бүх нийтэд КОВИД19-с урьдчилан сэргийлэхэд интерферонийг яаж хэрэглэх вэ? гэдэг асуудлыг тусгаж өгч байна. Интерферон гэдэг нь хүн төрөлхтөн 60 гаруй жил хэрэглэж байгаа вирусын эсрэг өвөрмөц бус дархлааны эсүүд өөрөө үүсгэдэг хүчин зүйл юм.

Рекомбинатын аргаар нийлэгжүүлж дээр нь антиоксидант нэмсэн бэлдмэлийг виферон гэдэг. Виферонийг ОХУ-д ард иргэддээ хэрэглэх зөвлөмжийг өгсөөр байна.

Виферон нь гел, тосон түрхлэг, лаа гэсэн 3 хэлбэртэй байдаг. Үүнээс аль алийг нь хэрэглэх боломжтой ч миний бодлоор манай иргэдэд хамгийн хялбар, хэрэглэх боломжтой нь гел болон тосон түрхлэг юм. Гелийг хамрын салст бүрхэвчид, тосон түрхлэгийг хамрын гадна өдөрт 2 удаа, 4 долоо хоногоос доошгүй түрхэж хэрэглэхэд урьдчилан сэргийлэх үйлчилгээ үзүүлдэг.

Вифероний лааг тунгаас шалтгаалан хүүхэд төрсөн цагаас шулуун гэдсээр  хэрэглэх боломжтой байдаг.

• 0-3 настай хүүхдэд 150,000 ОУН-ээр 2 удаа
• 3-7 нас хүртэл 500,000 ОУН
• 7 наснаас дээш бол 1,000,000 ОУН тунгаар хэрэглэх зориулалттай байдаг

Ковид 19 халдварын үед 0-7 насанд 1 000 000 ОУН тунгаар, 7-с дээш насанд 3 000 000 тунгаар өдөрт 2 удаа өглөө, орой 10 хоног шулуун гэдсээр хийж хэрэглэнэ.

Виферон гэдгийг иргэд маань интерферон гэдгээр нь ойлгох хэрэгтэй. Манай улсад виферон дээр хөдөлмөрчдийн дунд буруу ойлголт өгсөн явдал урьдны жилүүдэд гарч байсан хэдий ч интерферон эмчилгээ гэдэг бол хүн төрөлхтөн 60 гаруй жилийн турш хэрэглэж ирсэн эмчилгээ юм. 

Интерферон, виферонийг ковидын эсрэг үйлчлэлийг  ОХУ-д халдвартын эмнэлэгт ажилладаг ажилтнууд дээр хийсэн судалгаа байдаг.

Судалгаанд халдвараар өвдсөн хүмүүстэй харьцаж байгаа нийт 109 эмнэлгийн ажилтан оролцсон ба 34 хүн виферон бэлдмэлийг хэрэглэхгүйгээр хяналтын бүлэгт хуваарилагдаж, 75 хүнд виферон бэлдмэлийг хэрэглэж халдварын голомтод 28 хоног ажилласны эцэст харьцуулан харахад  үр дүн нь виферон бэлдмэл хэрэглээгүй 34 хүнээс 11 хүн (32%) халдвар авсан байхад бэлдмэл хэрэглэсэн 75 хүнээс 71 хүн  (95%) нь халдвар аваагүй өндөр үзүүлэлт гарсан байгаа юм.

Мөн энэхүү судалгаанд үндэслээд дээрх удирдамжийг гаргасан гэж бодож байна. Тус удирдамжиндаа мөн Кагоцел бэлдмэлийг зөвлөсөн байдаг.

Кагоцел бол Вирусийн эсрэг үйлчилгээтэйгээс гадна интерфероныг идэвхжүүлдэг, интерфероний индуктор юм. Кагоцелийг хүүхэд 2 наснаас дээш хэрэглэдэг бөгөөд 1 ширхэгээр 2 өдөр ууж 5 хоног завсарлаад  дахин 2 өдөр ууж 5 хоног завсарлах схемээр 1 сар хэрэглэдэг. Насанд хүрсэн хүн бол 2 ширхэгээр 2 өдөр ууж 5 хоног завсарлаад, 2 ширхэгээр 2 хоног уудаг бэлдмэл юм.

Энэ схемийн дагуу Кагоцел бэлдмэлийг хэрэглэсэнээр хүний биед 1-с 4 сарын турш бүх төрлийн амьсгалын замын вирусийн халдвараас хамгаалах дархлааг бий болгодогоороо давуу талтай. 

КОВИДЫН ВАКЦИНД БҮХ НИЙТЭЭР ХАМРАГДАЖ БАЙГАА ЭНЭ ҮЕД ИНТЕРФЕРОН ХЭРЭГЛЭХЭД ҮР ДҮНД НӨЛӨӨ БАЙГАА ЮУ? МӨН ХҮҮХДИЙН ТОВЛОЛТ ВАКЦИНЫ ҮЕД ИНТЕРФЕРОН ХЭРЭГЛЭХ НЬ ҮР ДҮНГ ДЭМЖИХ ҮҮ?

Ковид19 вирусийн нэг онцлог үйлчлэл нь вирус ихээр нэвтэрсэн үедээ интерфероны нийлэгжлийг дарангуйлж, түүнээс шалтгаалан дархлаа суларч өвчин цааш хүндрэх нөхцөл бий болдог. Зөвхөн ковидын гэлтгүй хүүхдийн товлолт болон ямар нэгэн вакцины дараа  интерферон хэрэглэснээр дархлааны бүх эсүүдийг идэвхжүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл дархлаа тогтохыг идэвхжүүлдэг үйлчилгээтэй учир вакцины эхний тунгаа хийлгэсэн хүн интерфероныг аль нэг хэлбэрээр хэрэглэхэд дархлаа тогтоц нь өндөр хувьтай байдаг тухай судалгаанууд байдаг.

Өнөөдөр гэрээсээ гараад олон нийтийн газраар явж байгаа хэн бүхэн халдвар тараах эрсдэлтэй үе байна. Тийм учраас хувь хүн  бүр өөсрдийнхөө хамгаалах арга хэмжээг сайтар сахих хэрэгтэй. Ковид-19 нь 60-аас дээш насныханд хүнд явцтай байгаа учираас аав, ээж, гэр бүлийнхэндээ халдвар дамжуулахаас сэргийлэх тал дээр ажил эрхэлж буй залуучууд маань илүү анхаарах хэрэгтэй байна.