О.Баяржаргал: Нуулгүй хэлэхэд би тайзан дээр гарахдаа дотуур хувцсаа хүртэл сольж өмсдөг

“Испани дууны Баяраа” гэдгээрээ олонд танигдаж эхэлсэн дуучин О.Баяржаргалтай ярилцлаа. Тэрбээр дуулахын сацуу дууны үг, ая зохиох авьяастай. Түүний дууг Филармонийн дуучин СТА П.Өнөржаргал, ХЦДБЧ-ын дуучин СТА Н.Шажинтөр зэрэг чадварлаг дуучид дуулж олны хүртээл болгосон билээ.  О.Баяржаргал хувийн уран бүтээлдээ анхаарахын сацуу “Чимээ” студиэ ажиллуулаад тун завгүй байна.

-Дэлхий нийтийг хамарсан цар тахлын үед уран бүтээлчид маань тайзан дээр гарахгүй удаж байгаа шүү дээ. Таны хувьд уран бүтээлийн олз омог их байв уу?

-Ойрын хоёр жил тайзан дээр гарсангүй. Энэ хугацаанд студийнхээ ажлыг хийж байна. Хэрэв гэртээ зүгээр суусан бол лав л галзуурах байсан байх. Манай  салбарын бүтээдэг туурвидаг хүмүүсийн хувьд нэг талаараа цаг зав гарч байгаа нь олзуурхууштай. Би ч гэсэн тэдний нэг адил ирээдүйд хүргэх бүтээлээ гараас гаргаад байж байна даа. Өнгөрсөн онд “Хүүхнүүд ээ гэж алдарт Л.Мөрдорж гуайн “Энэ хүүхнүүд үү” киноны дан хөгжим дээр үг хийж дуучин Э.Гэрэлсайхантай хамтран дуулсан маань үндэсний джаз хэлбэрийн дуу болсон. “TJ” энтертайнментын залуус дууны клипийг хийж өнгөрсөн намар цацагдсан. Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдоржийн “Би эх орны цэрэг” шүлгэнд ая хийж Хил хамгаалах байгууллага үүсэж хөгжсөний ойгоор цацагдсан. Энэ дууг Ц.Элбэгдорж гуай маш сайхан хүлээж авсан. Мянган мянган хилчид, үе үеийн ахмадууд ч сонсоод нэгийг бодох биз ээ.

-Таны уг мэргэжил дуурийн дуулаачаар төгссөн. Уран бүтээлийн урын сандаа испани дуугаар нэлээд баялаг байх аа?

-Би 2009 онд СУИС-ийг дуурийн дуулаачаар төгссөн. Миний төгссөн үе бол нөгөө л Жавхлан, Баясгаланг шүтэж, хатуухан хэлэхэд тэдний хуулбаруудын тоглолт, клип зонхилж байлаа. Энэ үед хөрвөх чадвар гэдэг зүйлийг маш их бодсон. Байдаг л юмсын эгнээнд орчих дэндүү амархан байсан. Тиймээс өөрийгөө олох гэж хэсэг явсан. Эргээд бодоход энэ хугацаанд нэлээн судалгаа хийжээ гэж боддог. Надад энэ нь зөв санагддаг. Урлаг бол даган дуурай биш бусдаас содон байх, шинэлэг давтагдашгүй байх, тайзаа хүндлэх гээд маш том хариуцлагууд бий. Сүүлийн үед Монголын болон гадаадын дэлгэцийн контентууд маш их болчихлоо. Монголоор дүүрэн шоуны дуучид, тэр тэмцээний шилдэг оролцогч, энэ тэмцээний ялагч гэсэн сэтэр зүүсэн хүмүүстэй их таарч байна. Бид чинь өөрийн гэсэн соёлтой, бусдаас ялгарах онцлогтой. Нэгэнт урлагийн хүн болсон бол өөрөө сэтгэж, өөр бодож, өөрийнхөө дотоод сэтгэлийг хийж байгаа зүйлээрээ илэрхийлсэн тийм хүн цөөхөн байна.

Хөгжим бол орчуулгагүйгээр хүрдэг хэл гэдэгтэй санал нэгддэг. Миний нүдийг нээсэн нэг хүн байдаг. Тэр хүн бол миний үеэл эгч. Намайг яг өөрийгөө хайж явах үед миний хоолойнд тохирсон дуу, хөгжмийг олж сонсгодог байсан. Эгч маань надад испаниар дуулах сэдлийг өгч, миний дуудлага, хэллэг тал дээр зөвлөж байсан, одоо ч байгаа. Анхны дуу маань Латин Америкийн “Марина, Марина” гэдэг дуу байлаа. 2015 онд Австрийн Вена хотод зохиогдсон “Латин Америк спорт бүжгийн дэлхийн аварга” тэмцээнд Монголоос оролцосон “Мoon dance” хамтлагийн бүжгийн нэр нь “Марина, Марина” байсан. Өөрөөр хэлбэл, миний дуулснаар дэлхийн тайзан дээр эгшиглэсэн юм. Түүнээс хойш өнөөдрийг хүртэл  испани дуунуудаар урын сангаа баяжуулсаар л байна.

-Испаничууд халуун цустай, гал цогтой хүмүүс байдаг. Тэдний дууг дуулахад юу мэдэрдэг вэ?

-Дэлхийн тайзан дээр өөрийнхөө хоолойг сонссоноос хойш өөртөө итгэж эхэлсэн. Мөн л эгч маань ч гэсэн түүнийг сонсоод маш их урам өгч, энэ эрчээрээ дуул гэж хэлсэн. Мэдээж испани дууны хэмнэл эрч хүчтэй, цоглог, хэллэг нь тансаг. Монгол хэл шиг хэллэг дуудлага нь ойролцоо дайчин, эрэмгий, гал цогтой байдаг. Испани хэл дэлхийн яруу найргийн номер нэг хэл юм байна лээ шүү. Заавал яагаад испаниар дуулагддаг дуу ритмлэг байх ёстой гэж. Би монгол дуугаа ч гэсэн дэлхийн хэмжээний дуугаралттай, хаа ч очоод дуулсан гал цогийг нь сэрээж чадах хэмжээнд хийж болдгийг удахгүй харуулна.  Миний дараагийн клип энэ сардаа багтаад гарах гэж байна.

-Ямар нэгэн шоу, тоглолт дээр дуулах гээд зогсож байхдаа юу мэдэрдэг вэ?

-Янз бүрийн тоглолт, арга хэмжээн дээр зөндөө уригддаг л даа. Харин би очсон газраа дараачийнхаа үзэгчээ бэлдээд гардаг гэдэгтээ итгэлтэй байдаг. Түрүүн хэлсэнчлэн манайхны хүлээн авалт, тоглолтууд нэг л загварт баригдсан, уйтгартай байдаг. Намайг хөтлөгч зарлаад тайзан дээр гараад ирэхэд нөгөө л байдаг л дуучин мэддэг л дуугаа дуулах байх гэж үзэгчид хүлээж авдаг. Дуу эхэлмэгц л тэдний анхаарлыг татаж, нүд нь сэргээд, зарим нь шууд босоод бүжиглэж эхэлдэг. Гурван дуу дуулаад дуусахад бүжиглэх сэтгэл хөдлөл нь дээд цэгтээ тулаад үлдэх нь мэдрэгддэг шүү /инээв/. Магадгүй хүмүүс тэр хүлээн авалт, тоглолтод хэдэн төгрөгний такс төлж орсон бол, бүгд сэтгэл ханамжтай гараасай л гэж боддог. 

-Таны тоглолтын хувцас, клипэнд өмссөн хувцаснуудын загвар бусдаас өөр, этгээд харагддаг. Урлагийн хүн гадаад стил имидж болон биеэ авч явах байдалдаа хамгийн их ач холбогдол өгөх ёстой юу?

-Гудамжинд өмсөж явсан шороотой гуталтайгаа тайзан дээр гарч хэзээ ч болохгүй. Хувцас бурхан бие чөтгөр гэдэг. Бренд, тренд хөөхдөө гол нь биш. Хувцаслалтаараа өөрийгөө илэрхийлэх нь маш том мэдрэмж. Гадаад үзэмж бол дотоод сэтгэлийн илэрхийлэл. Магадгүй зарим хүнийг харахад хувцаслалтаар нь л хувь хүний араншин, өөрийгөө үнэлэх үнэлэмж, сэтгэл санааны байдлыг нь мэдэж болдог. Урлагийн хүн хагас цэрэгжилтийн байдалтай байх ёстой. Ажлын байран дээрээ, машиных нь багаажинд  яаралтай тоглолтын үед солих хувцас нь бэлэн явж байх ёстой. Манай театр, чуулгын тайз маш их тоосжилттой байдаг. Тийм учраас би гудамжинд явсан тоостой гуталтайгаа тайзан дээр битгий гарч байгаасай гэж хэлээд байгаа юм шүү дээ. Нуулгүй хэлэхэд би тайзан дээр гарахдаа дотуур хувцсаа хүртэл сольж өмсдөг. Энэ нь өөртөө сэтгэл ханамжтай, тухтай, өөртөө итгэлтэй байхад нөлөөлдөг. Ер нь урлагийн хүн тайзаа, үэзгчдээ тийм хэмжээнд хүндлэх хэрэгтэй. Дотроо паланцаг байж гаднаа гяланцаг байгаад дэлхийн сонгодгийг тайзан дээрээс яаж гоё дуулах вэ дээ. Бүх эд эс, бие цогцос, өмссөн зүүсэнтэйгээ нэг цогц болж байж тайзан дээр гялалзаж чадна шүү дээ.

-Шинээр гарч ирж буй дуучид олон байна. Тэдэнд тохиолддог саад бэрхшээл болон өөрсдөө шантардаг шалгуур нь юу байдаг юм бол?

-Сургуулиа төгсөж амжаагүй биеэ бэлдэж амжаагүй байж “би”- гээр өвчилсөн залуус их байна. Сэтгэл хөдлөлөөрөө дутуу дулимаг юм хийж байна. Урлагийг хэтэрхий амархан юм шиг бодоод, нөгөө л даган дуурайгч, нийтлэг байдаг л зүйлсийг хийх юм. Сүүлдээ ялгаж сонсохын аргагүй. Сүүлийн үеийн залуучууд ачаалал даахгүй, үг даахгүй, итгэл даахгүй, ядарч үзээгүй, өлсөж үзээгүй, эрх чөлөө нь хэтийдээд байна уу даа. Нэг л их дижитал системийн хүмүүс, ухаалаг утас чихэвч зүүж том том юм ярина. Гудамжны мааз яриа, бүдүүлэг үг хэллэгээр ам нь дүүрсэн хүмүүс. Залуус ч гэлтгүй зарим дуучид мэдрэмжинд нь байргүй хоолойгоо мемикээрээ /нүүрний хувирал/ гаргах гэж зовдог. Иймэрхүү байдлаар урлагт хол явахгүй ээ. Гэхдээ бүгд тийм биш л дээ. Урлагт чин сэтгэлээсээ хайртай, үүх түүхээ мэддэг, ах захаа мэддэг, үндэсний соёлоо дээдэлдэг, эерэг хандлагатай залуус бий шүү.

-Урлагийн хүнийг “Хүн байх ёстой” гэж багш нар сургадаг. Таны багш юу гэж хэлж захидаг байсан бэ?

-Багш гэснээс социализмын  үеийн настай багш нарыг эрүүл байж, урт удаан хугацаанд багшлаасай гэж боддог.

-Яагаад?

-Яагаад гэвэл тэд өнгөрсөн болон ирээдүйн амьд түүх. Миний түрүүн хэлсэнчлэн хүний үг сонсдоггүй, сэтгэлгүй ирээдүйг тэр түүхээрээ тэд хөгжүүлж чадна. Амьдрал дээр дөнгөж нийгэмд хөл тавьж буй шинэ мянганы боловсон хүчин болох байгаа хүүхдэд хуучин цагийн багш нарын сургаал алт шүү. Ганц жинтэй үгээр ташуур өгч чаддаг хүмүүс.

МУГЖ Д.Банди багш маань “Өөртөө таалагдаж байж өрөөлд таалагдах тухай бодно” гэж хэлдэг байсан. Энэ үгийг би өөртөө хэрэгжүүлсэн гэж боддог. Өөрийгөө 100 хувь олчихсон гэсэн үг хараахан биш л дээ. Би гэртээ нэг ч удаа согтуу орох нь байтугай архи үнэртүүлж орж үзээгүй юм байна лээ. Учир нь ямарваа ажил хэргийн үед болон мэдэх, мэдэхгүй хүнтэй дундаа орох дургүй. Намайг ажлаа хийгээд явж байхад архи дарс ширээ, ширээгээр мэлтийгээд байж байдаг л даа. Би уруулдаа ч хүргэлгүй гарч чаддаг. Гэхдээ би огт уудаггүй бол биш. Архийг шунаж, хүмүүстэй нийлж  дарвиж уудаггүй. Харин их ажлын дараа юм уу, том ажил хэргийн ард гарсны дараа 50 грамм викси бол байх шүү дээ. Тэр хэмжээнээс хэтэрч байгаагүй ээ.

-Испани дууг нас, насны хүмүүс хүлээж авч сонсоход арай бэлтгэгдээгүй юм шиг санагддаг. Хамгийн энгийнээр бүх насныханд зориулж яаж хүргэхийг зорьж байна вэ?

-Цахим ертөнц хөгжсөн энэ цаг үед дуу гэхээсээ илүү дан хөгжмийн бүтээл болон бүх урсгал жанрыг сонсож байна. 2018 оноос депхаус гэдэг урсгал их хөгжиж байгаа. Депхаус урсгал нь цэнгээний болон парти клуб, дижи нарын түлхүү ашигладаг хөгжим. Монгол ардын дууг депхаус урсгалаар найруулаад дуулж үзэж байна. Мөн испани дууг монгол үндэсний хөгжим дээр найруулга хийгээд коверлож байна. Удахгүй олны хүртээл болгоно. Кубийн элчин сайдын яамнаас зөвшөөрөл аваад нэгэн дууны найруулгыг хийсэн байгаа. Одоогоор дуугаа нууцлая даа. Ер нь миний хийсэн, дуулсан дуунууд бүгд бүжигт урин дуудсан, эрч хүчтэй, цоглог хэмнэлийг илэрхийлэх ёстой гэж зорьж байна. Бүжиг гэдэг хүнд аз жаргалын гормон ялгаруулдаг.

Эх сурвалж: ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН