Монгол Улсын иргэн бүр хувьцаа эзэмшигч

Уул уурхайн эрчим хүч болох “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК болон Монгол Улсын Засгийн газар 2012 онд 181 дүгээр тогтоолд гарын үсэг зурж, гурван тэрбум ЭТТ хувьцааг улсын нийт хүн амд үр дүнтэй хуваарилах үед дэлхий даяар тархаж буй тахлын хор уршгийг хэн ч төсөөлж байгаагүй.

Ковид-19-ийн сорилтоос үүдэлтэй хоёр жилийн хүнд хэцүү нөхцөл байдлын дараа, Монгол улсын 2,512,000 хувьцаа эзэмшигчдэд олгосон ногдол ашиг бодит өөрчлөлтийг хийж байна.

Хоёр аварга хөрш болох Орос, Хятадтай хийсэн худалдаанаас хэт хамааралтай Монгол Улсын эдийн засаг, тахлын улмаас хүндээр туссан. Хятадтай хийх хилийг хэдэн сарын турш хаасны дараа 10-р сарын 15-нд хуралдаад нээж байсан бол ОХУ-ын хил дээрх худалдаа ч эрс хязгаарлагдаж, жирийн иргэдийн зорчих хязгаарлалт дор хаяж ирэх жил хүртэл хэвээр байна.

Цэвэр импорт, экспортын хэмжээ огцом буурахын хэрээр ажилгүйдэл сэтгэл зовоосон асуудал болоод байна.

Хамгийн муу нь нийлүүлэлт, сүлжээний асуудлаас болж үнэ өсөхтэй зэрэгцэн өрхийн дундаж орлого буурсан. Монгол Улсын иргэн бүрийн эзэмшиж буй 1072 ширхэг ЭТТ хувьцааны ногдол ашгийг олгох нь цар тахлын үр дагавраас ангижрах Монголын эдийн засагт асар их дэмжлэг болж, Олон хүнд өдөр тутмын зовлон зүдгүүрээс ангижрах таатай нөхцөлийг бүрдүүлж байна.

Уул уурхайн компани 2019 онд 15.5 сая тонн нүүрс борлуулж, 2.7 их наяд төгрөгийн орлого олсон арилжааны нөхцөл байдал хүнд байсан ч ногдол ашиг хуваарилж чадсан. Тэгвэл тус компани 2020 онд Монгол Улсын 2.5 сая иргэний 1072 ширхэг хувьцаанд 179.8 тэрбум төгрөгийн ногдол ашиг хуваарилж, мөн онд улсын төсөвт 736.1 тэрбум төгрөгийн татвар, хураамж төвлөрүүлжээ.

Хувьцаа эзэмшигчид нэгж хувьцаанд 90 төгрөгийн ногдол ашиг авч, нэг хүнд дунджаар 90 мянган төгрөг (татвар төлсний дараах 86 мянган төгрөг) буюу 30 ам доллор юм.

Х. Дэлгэрмөрөн | “Нарны хан хүүдүүд” цэцэрлэгийн эрхлэгч

Гэр бүлтэй, 31 настай цэцэрлэгийн эрхлэгч, хоёр хүүхдийн ээж Хүрэлмужаан овогтой Дэлгэрмөрөнгийн хувьд энэ ногдол ашиг нь асар их аз байсан юм.

Тэрээр 2013 онд харааны бэрхшээлтэй хүүхэд төрүүлсний дараа тусгай хэрэгцээт багшийн ажилд өөрийгөө зориулж, өдгөө Улаанбаатар хотын тусгай хэрэгцээт "Нарны хан хүүдүүд" цэцэрлэгийн эрхлэгчээр ажиллаж байна.

Бяцхан хүү нь хөгжлийн бэрхшээлтэй хэдий ч сурах хүсэл эрмэлзэлтэй байдаг. Тэрээр үе тэнгийн хэдэн найзуудтайгаа ерөнхий боловсролын сургуульд сурдаг бөгөөд тэндээс унших чадвар нь улам бүр илт болсон. Мөн эцэг эхэд түүний сурах арга барилд хувьсгал хийх боломжтой тусгай програм хангамжийн багцын талаар хэлсэн боловч 225,000 төгрөг (79 ам доллор.

Өрхийн орлого нийлээд 1,400,000 төгрөг буюу сард 490 ам.долларын орлоготой, Тэд өрхийн үндсэн хэрэгцээгээ хангахад л хангалттай байв.

Тэдний ар гэрийнхэнд ЭТТ болон Монгол Улсын Засгийн газраас нийлээд 257,850 төгрөг буюу 90 ам.долларын ногдол ашиг олгосон нь гэнэт л эрдмийн үүд хаалга дахин нээгдэв. Дэлгэрмөрөнгийн бяцхан хүү өөрийн мэдэлд байгаа программ хангамжийн тусламжтайгаар өөрийн бичсэн сурах бичгээ аудио файл болгон хөрвүүлж, бусад хүүхдүүдийн адил хичээнгүйлэн сонсох боломжтой болжээ.

Ц. Цэвээн | Ахмад настан

Ногдол ашгаа өгснөөр амьдрал нь өөрчлөгдсөн бас нэгэн монгол эмэгтэй бол Цэрэнгийн Цэвээн. Цэрэн залуудаа Монгол Улсын Батлан ​​хамгаалах яаманд тогоочоор ажиллаж байсан.

Тэрээр таван хүүхэд төрүүлж, өдгөө 15, 17 настай хоёр ач зээгийнхээ хамт, Гачууртад амьдардаг бөгөөд тэтгэвэрт гарснаасаа хойш Гандантэгчинлэн хийдийн үүдэнд үр тариа зарж гэр бүлээ тэжээж байна. Түүний тэтгэвэр 350 мянган төгрөг буюу сард 122 ам.доллар юм, Тэрээр хүн ихтэй өдөрт 20 мянган төгрөг буюу 7 ам.доллар олдог. Гэсэн хэдий ч тэрээр амьдралынхаа төлөө тэмцэж байгаа бөгөөд өсвөр насны хоёр ач зээгийнхээ хэрэгцээг хангах ёстой.

Өдгөө 89 настай энэ эмээ үр тариагаа зарахаар хотын баруун талын Гачууртаас төв хэсэг Гандантэгчинлэн хийд хүртэл 20 гаруй км замыг туулдаг. Үүний тулд тэрээр сүүлийн 17 жилийн турш өвлийн тэсгим хүйтэнд өглөө бүр өглөөний 8 цагт гэрээсээ гардаг, Тэгвэл өнгөрсөн жил Цэрэн “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-иас 257,850 төгрөг буюу 90 ам.долларын ногдол ашиг авч, шинэ боломж гарч ирэв. Гэнэтийн ашгаа үр тариа худалдаж авах, тээврийн зардалд зарцуулахын оронд тэрээр бага наснаасаа эхлэн дуртай гар урлал болох хүүхдийн гутал хийхэд шаардлагатай материалд бөөнд нь хөрөнгө оруулсан байна.

Хүүхдэд зориулсан гутал хийж, хааяа нэг зочдод хүрээлүүлсэн нь түүнийг залуу байлгадаг гэж тэр хэлэв. Тэрээр одоо зах дээр урласан гутлаа зарж, үр тариа зарж байснаас илүү орлого олж, амьдралынхаа онцгой хүмүүстэй илүү их цагийг өнгөрөөх боломжтой болжээ.

Н.Мөнхтулга | Оюутан, МУИС

МУИС-ийн Хэрэглээний шинжлэх ухаан, инженерчлэлийн сургуулийн Мэдээллийн системийн ангийн оюутан Нямжавын Мөнхтулга 21 настай. Тэрээр залуу насаа үл харгалзан харьцангуй бие даасан бөгөөд цахилгааны төлбөр, түрээсийн төлбөрийг төлөхийн тулд суралцахын хажуугаар ажилладаг бөгөөд оройн цагаар шинэ ур чадвар эзэмшихээр өнгөрөөдөг. Мөнхтулга нь Монголын их дээд сургуулиудын дунд зохиогдсон Hackathon 2020 програмчлалын тэмцээнд UI/UX дизайнер, төслийн менежерээр оролцсон бөгөөд олон хэлтэй, англи, испани, хятад хэлээр харилцан ярилцах чадвартай.

Өнгөрсөн жил “Эрдэнэс Тавантолгой” компаниас 86 мянган төгрөгийн ногдол ашиг (татвар төлсний дараа) авсан. Энэхүү авъяаслаг, үнэнч шударга залуугийн орлого нь хилийн хаалт эдийн засагт үзүүлэх нөлөөгөөр тасалдсан бөгөөд үүний улмаас орлого нь буурчээ. Ногдол ашиг олгох нь санаанд оромгүй, таатай байсан тул өрхийн орлогоо нэмэгдүүлэхийн оронд тэр даруйдаа дизайн хийх ур чадвараа дээшлүүлэх онлайн сургалтанд хамрагдсан байна.

Мөнхтулга маркетингийн компанид дизайнераар нэмэлт ажил олж, сургуулиа төгсөөд үргэлжлүүлэн ажиллах боломжтой болсон тул түүний хөрөнгө оруулалт хэдийнэ үр дүнгээ өгч эхэлжээ.

ЭТТ болон Монгол Улсын Засгийн газар хамтран Монгол Улсын иргэдэд эх орныхоо байгалийн баялагт хүн бүр оролцдог гайхалтай хувьцаа эзэмшлийн бүтцийг санал болгож байна. Үүнээс үүдэлтэй бүх ложистикийн хувьд ETT-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн тоо хэдэн жилийн өмнө 3.46 сая орчим хувьцаа эзэмшигчтэй байсан бол Энэтхэг дэх Reliance Power-ийн дараа хоёрдугаарт орж магадгүй байна.

Зарим засгийн газрууд Английн хүнсний банкууд гэх мэт ядуурлыг бууруулах нийгмийн халамжийн үр нөлөөг тодорхойлох тал дээр тэмцэж байгаа ч хүмүүсийн амьдралыг өөрчлөх урт хугацааны хязгаарлагдмал боломжийн талаар санаа зовж магадгүй юм. Үүний зэрэгцээ, бэлэн мөнгөөр ​​төлбөр хүлээн авагчид хүн бүрийн онцлогт тохирсон олон сонголтоос сонголт хийх боломжийг олгож, хүмүүст өөрсдийнхөө нөхцөлөөр амьдралаа өөрчлөх боломжийг олгодог гэдгийг ЭТТ болон Монголын засгийн газар тодорхой харуулж байна.

Эх сурвалж: Мэдээ.MH