Дэлхийн хамгийн том газрын ХОВОР МЕТАЛЛ үйлдвэрлэгч экспортоо зогсоож магадгүй

Дэлхийн хамгийн том газрын ховор металл үйлдвэрлэгч Хятад улс ирэх 10 жилд  дотоодын эрэлт нэмэгдэх хандлагтай байгаатай холбоотойгоор ашигт малтмалын экспортоо зогсоож магадгүй талаар “Adamas Intelligence” судалгааны байгууллагын шинжээч Райан Кастиллоу мэдээлжээ.

Цахилгаан машин (EV) болон сэргээгдэх эрчим хүчний төхөөрөмжүүдэд өргөнөөр ашиглагддаг газрын ховор элементийн дэлхийн эрэлт сүүлийн жилүүдэд сүүлийн жилүүдэд огцом өссөн. “Adamas Intelligence” дөрөвдүгээр сард нийтэлсэн тайландаа “2022 оноос хойш зах зээлд газрын ховор элементийн  анхдагч болон хоёрдогч нийлүүлэлтийн шинэ эх үүсвэр байхгүй болно. Одоо байгаа үйлдвэрлэгчид гарцаа нэмэгдүүлэх боломжгүй байгаа нь 2035 оноос газрын ховор металлын хомсдол үүсгэх эрсдэлтэй” гэжээ.

Газрын ховор элементийн нэг төрөл болох  нео соронзны үйлдвэрлэлийн 90 орчим хувийг Хятад улс үйлдвэрлэж байгаа бөгөөд эдгээр соронзны эрэлтийн 70 хувийг нийлүүлж байна. Харин тус улс нийлүүлтээ зогсоовол 2035 он гэхэд  газрын ховор металлын зах зээлийн гуравны нэг орчим нь сааталд орохоор байгаа аж.  2035 он гэхэд газрын ховор элементийн үйлдвэрлэл 2021 онтой харьцуулахад хоёр дахин нэмэгдэж, 300 мянган тонноор нэмэгдэнэ гэж судалгааны баг тооцоолжээ. Өнгөрсөн жил дэлхийн  нийт олборлолт 250 мянган тонн байжээ.

Түүнчлэн Олон улсын эрчим хүчний агентлагийн мэдээлснээр Хятад улс дэлхийн литийн зах зээлийн тал хувийг хянаж, нийт лити-ион батерейны дөрөвний гурвыг үйлдвэрлэдэг байна. ОУЭА-ийн тэргүүн Фатих Бирол "Өнөөдөр газрын тосны тухай, маргааш литийн нийлүүлэлтийн тухай ярих болно. Хятад улс зөвхөн ногоон эрчим хүч, хиймэл оюун ухаанд төдийгүй цэргийн лазер, пуужин, хиймэл дагуул зэрэг дэвшилтэт технологид  өргөнөөр ашиглагддаг газрын ховор металлыг “түгжчихсэн”. Бээжин кобальт, бал чулууны дэлхийн нийлүүлэлтэд давамгайлж байна. Лити карбонатын үнэ энэ жил бараг арав дахин өсжээ. Кобальт 150 хувь, никелийн фьючерс ханш бараг хоёр дахин өсжээ.

НАТО-гийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Йенс Столтенберг Давосын чуулга уулзалтад хэлсэн үгэндээ газрын ховор металлын хувьд Хятадаас хараат байдалд орох эрсдэлтэй талаар мөн адил хатуу анхааруулж, Украины түрэмгийлэл нь эсрэг тэсрэг гүрнүүдтэй хийсэн чөлөөт худалдааны худалдааны гэнэн гэрээний хор уршгийг илчилсэн гэжээ.Ирээдүйд эдийн засаг нүүрс, газрын тосонд түшиглэхээ больж, батерейны лити, цахилгаан машин, салхин сэнс зэрэгт өргөнөөр хэрэглэгддэг газрын  ховор элементээс шалтгаалдаг болно гэдгийг судлаачид анхааруулж байгаа юм.

Ц.ДАВААСАМБУУ

Эх сурвалж: Өглөөний сонин