Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр “ХҮНИЙ ЭРХ”-ИЙГ хамгаална

Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг дэмжих тунхаг бичигт 2022 оны зургадугаар сарын 9-ний өдөр УИХ-д суудалтай гурван нам, бусад улс төрийн 21 нам нэгдэж гарын үсэг зурлаа. Энэ нь Монголын улс төрд цөөхөн тэмдэглэгдэн үлдсэн нэгдмэл үзэл санаа, улс орны эрх ашгийг хүндэтгэн нэгдсэн онцлох үйл явдал байсан бөгөөд Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн нэг гол чиглэл нь хүний эрхийг хамгаалах эрх зүйн орчныг хуульчлах явдал юм.

МАН-ын зүгээс хүний эрхийн бодлогын шинэчлэлийг төрийн болон намын үйл хэрэгт тусгайлан хэрэгжүүлэх замаар нийгмийн тэгш эрх эрхийг хүндэтгэн дээдлэх хууль эрх зүйн орчныг төгөлдөршүүлэхээ 2021 оноос зарлах болсон. Үүнийхээ хүрээнд Монголд хэрэгжиж байгаа хуулийн эрх зүйн орчинд судалгаа хийж үзэхэд өдгөө мөрдөгдөж буй 717 хуулийн 318 хуулийн заалт тус бүрт буюу 11800 заалтад хүний эрхийн зөрчил бүхий 800 зүйл, заалт байгааг зарлаж, засварлан шинэчлэхээ мэдэгдсэн.

Энэ тухай МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Амарбаясгалан “Хүний эрхийг хамгаалж дээдэлдэг, хуулийн дор эрх тэгш амьдардаг нийгмийн төлөө эрх баригч намын хувьд илүү санаачилгатай ажиллана. Ижил тэнцүү гараанаас гарсан бусад улсуудтай харьцуулахад бид харьцангүй илүү амжилттай яваа мэт боловч яг хүний эрхийг дээдэлсэн, хамгаалсан хөгжсөн нийгэм болсон уу гэвэл бас хангалтгүй байна. Ялангуяа хууль эрх зүйн орчинд хүний эрхийг хамгаалах чиглэлээр тусгагдаагүй зүйлс олон байна. Энэ санаачилга нь эрх барьж буй улс төрийн нам санаачлан эхлүүлэх гэж буй анхны тохиолдол юм. Ингэснээр хүний эрхийг хамгаалж, дээдэлдэг, хуулийн дор ижил тэгш эрхтэй амьдардаг нийгмийг бүтээнэ. Энэ ажил хий хоосон уриа лоозонгийн төдий болох учиргүй. Тийм ч учир МАН хүний эрхийн төлөв байдалд иж бүрэн дүн шинжилгээ хийх ажлыг эхлүүлсэн” хэмээн мэдэгдсэн бөгөөд тус намын дээрх санаачилгыг улс төрийн намууд дэмжиж, хамтран ажиллахаа ийн илэрхийлээд байна.