ЭДИЙН ЗАСГИЙН ТОЙМ: Хятадын нүүрсний импорт өсжээ

Наймдугаар сард Хятадын түүхий нефть, байгалийн хийн импортын хэмжээ үргэлжлэн суларсан боловч нүүрс, зэсийн хувьд хүчтэй хэвээр байжээ. Дэлхийн хоёр дахь том эдийн засаг нь цар тахлын хатуу түгжрэл, үл хөдлөх хөрөнгийн салбарын нөлөөлөлтэй тэмцсээр байна.

Тус улсын Гаалийн мэдээгээр наймдугаар сард 29.46 сая тонн нүүрс импортлосон нь өмнөх сараас 25.3 хувиар, өмнөх оны мөн үеэс 5.03 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна.

Нүүрсний импортын өсөлтийн хөдөлгөгч хүчин зүйл нь Хятадын хэт халалт, ган гачиг байсан бөгөөд эхнийх нь агааржуулалтын системээ сайжруулах зорилгоор эрчим хүчний хэрэгцээг нэмэгдүүлж эрчим хүч дутагдлыг нөхөх шаардлагатай болсон. Түүнчлэн Монгол, Оросоос хуурай замаар орж ирж буй нүүрсний хэмжээ өсжээ. Монголын хувьд ган үйлдвэрлэхэд ашигладаг коксжих нүүрсийг голлон нийлүүлдэг. Хятад улс дэлхийн хамгийн том нүүрс тээвэрлэгч Австралиас коксжих нүүрс авахгүй байгаа бөгөөд хойд хөршөөсөө илүү ихийг худалдан авсаар байгаа юм.

Хятадууд Оросын нүүрсийг түлхүү ашиглах болсон нэг шалтгаан нь Москва Украин руу довтолсны дараа Европ болон Японы худалдан авагчид татгалзсантай холбоотойгоор Оросын нүүрсийг маш хямд үнээр авах боломжтой болсонтой холбоотой. ОХУ Хятад руу төмөр замын боомтоор дамжуулан сард дор хаяж нэг сая тонн бүтээгдэхүүн экспортлох хүчин чадалтай бөгөөд энэ хязгаарыг нэмэгдүүлэхээр ажиллаж байгаа ч өргөтгөл ашиглалтад ороход хэдэн жил шаардагдах бололтой.

БНХАУ-ын ОХУ-аас далайн тээврийн импортын хэмжээ энэ онд мөн өссөн бөгөөд “Kpler”-ийн мэдээлснээр наймдугаар сард 5.25 сая тоннд хүрчээ. Хятадын өөр нэг томоохон нүүрсний нийлүүлэгч нь Индонез бөгөөд “Kpler” наймдугаар сарын импортын хэмжээг 15.76 сая тонн гэж тооцоолж байна. Харин долоодугаар сард 14.12 сая тонн байсан. Индонезийн эрчим хүчний нүүрс нь Австралийн нүүрснээс маш хямд үнээр зарагддаг.

Наймдугаар сард хүч чадлаа харуулсан өөр нэг бүтээгдэхүүн бол зэс байсан бөгөөд БНХАУ-ын боловсруулаагүй металлын импорт 498.188 тонн болж, өнгөрсөн оны долоодугаар сараас 8.7, наймдугаар сараас 28.2 хувиар өссөн боловч энэ нь сүүлийн гурван жилийн доод үзүүлэлт байв.

Гэхдээ зэсийн импортын өсөлт нь аж үйлдвэрийн металлын эрэлт нэмэгдэж байгаагийн шинж биш боловч хоёрдугаар улиралд хэд хэдэн томоохон хотуудад түгжрэл үүссэнээс хойш үйлдвэрлэлд бага зэрэг сэргэлт ажиглагдаж байна. Үүний оронд арилжаачид Лондонд арилжаалагддаг зэсийн нээлттэй арбитрын боломжийг ашиглаж, олон улсын зах зээл дээр хямд металл худалдаж авах магадлал өндөр байна.

Хятадын зэсийн нөөц мөн буурч байгаа бөгөөд Шанхайн фьючерс биржийн хувьцаа 31.205 тоннд хүрч, наймдугаар сарын 19 хүртэл долоо хоногийн нэгдүгээр сараас хойших хамгийн доод түвшинд хүрчээ. Нүүрс, зэсээс гадна Хятадын түүхий эдийн импортын дүр зураг илүү зөөлөн байсан бөгөөд түүхий нефтийн хэмжээ өдөрт 9.5 сая баррель (баррель) болсон нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 9.4 хувиар буурсан хэдий ч долоодугаар сард 8.79 сая баррель байснаас өсжээ. Гэсэн хэдий ч боловсруулсан бүтээгдэхүүний экспорт наймдугаар сард мөн өсөж, 4.78 сая тоннд хүрчээ.

Дамжуулах хоолой болон шингэрүүлсэн хий (LNG) хэлбэрээр хийсэн байгалийн хийн импорт наймдугаар сард 8.85 сая тонн болсон нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 15.2 хувиар буурсан байна. 2022 оны эхний найман сарын байдлаар байгалийн хийн импорт 10.2 хувиар буурчээ. Наймдугаар сард төмрийн хүдрийн импорт 96.21 сая тонн болсон нь долоодугаар сард 91.24 сая тонн байсан ч өнгөрсөн оны наймдугаар сарын 97.49 саяас 1.3 хувиар бага байна. Энэ оны эхний найман сард гангийн түүхий эдийн импорт 3.1 хувиар буурсан нь Хятад улс дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтыг дорвитой хурдасгаж, орон сууцны барилгын салбарт итгэх итгэлийг сэргээгээгүй байгааг харуулж байна.

Ц.ДАВААСАМБУУ

Эх сурвалж: Өглөөний сонин