Шөнийн цагаар шүдээ хавирах нь биед ямар нэгэн зовиур байгааг илтгэдэг

Шүдээ хавирах гэдэг нь өөрөө өвчин биш уураг тархинд үүссэн сэрлийн голомтоос илэрч байгаа шинж.  Эмч нарын дүгнэж байгаагаар шүд хавирах хамгийн гол шалтгаан нь ядаргаа гэжээ. 10 эрэгтэй тутмын хоёр нь шүдээ хавирдаг байхад, 10 бүсгүй тутмын зургаа нь шүдээ хавирах зуршилтай байдаг юм байна. Тэгвэл энэ зуршлаасаа салахын тулд бид юу хийж чадах вэ? Энэ талаар “Дэлбээ Дент” эмнэлгийн нүүр амны гажиг заслын эмч Ч.Энхжингээс тодрууллаа.

ТАВААС ДООШ НАСНЫ ХҮҮХДҮҮДИЙН 30% НЬ ШҮДЭЭ ХАВИРДАГ БАЙНА
 

-Ямар тохиолдолд ихэвчлэн хүмүүс шүдээ хавирдаг вэ?

Шүд хавирах эмгэг гэдэг өөрөө бие даасан өвчин биш.  Шүд хавирах эмгэг нь зүүдний эсвэл биед ямар нэгэн эмгэг бшинж тэмдэг байгааг илтгэдэг хариу үзэгдэл юм. Дотор нь нойрны болон стрессийн гаралтай гэж хоёр ангилдаг. Бага насны хүүхдэд ихэвчлэн цагаан хорхойтой байх үед нь илэрч болдог бол том хүний хувьд спирт хэрэглэсний дараагаар илэрч болно. Мөн стрессний шалтгаантайгаар булчин чангарч шүд хавирах эмгэг үүсэж болдог.

-Шүд хавирах эмгэгээс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?

Таваас доош насны хүүхдүүдийн 30 орчим хувь нь шүд хавирах эмгэгтэй байдаг. Эдгээр хүүхдүүд 13 нас хүрээд ирэхэд шүд хавирдаг хүүхдүүдийн 50 орчим нь шүдээ хавирахаа больдог. Шүд хавирах нь шүдний паалан болон эрүүнд гажиг үүсгэж болзошгүй учир байнга шүдээ хавирч байгаа тохиолдолд мэргэжлийн эмчид хандаж, шүд хавирах эмгэгийн эмчилгээ хийлгэхийг зөвлөе.

Хэрвээ та шүдээ хавирч байвал дараах зөвлөгөөг дагаарай
 

• Орой унтахдаа уруулаа жимийсэн ч шүдээ салгаж унтахыг хичээгээрэй. Өдөрт юм ярихгүй үедээ ч энэ үйлдлийг давтаж хийгээрэй. Эрүүгээ суллаад гүнзгий амьсгаа ав. Хамгийн чухал нь дээд доод шүдээ нийлүүлж болохгүй.
   
• Унтахын өмнө бүлээн устай ваннд жаахан хэвтээрэй. Бүлээн ус эрүүний булчинг тайвшруулж өгнө.
   
• Унтахын өмнө ойрхон бага зэрэг алхах, хөнгөн дасгалууд хийж болно. Шүд хавирах зуршлыг бий болгож байгаа стрессийг арилгахад тустай.
   
• Хэрвээ өдрийн цагаар ч шүдээ зуудаг бол өөртөө байнга сануул. Нэг л мэдэхэд шүдээ тас зуучихсан сууж байвал суллаад тайвшир. Юм идэхээс бусад үед шүдээ хооронд нь бүү “уулзуул”.
   
• Хамгийн гол шалтгаан болох стрессээ тайлаарай. Өөрийнхөө дуртай зүйл, хоббинд цаг гаргаж болно. Ном унших, халуун цай уух, намуухан хөгжим сонсох гэх мэт.
   
• Унтахын өмнө халуун бүлээн усанд норгосон алчуураар эрүүнээс чихний ар хүртэл жин тавиарай. Энэ нь эрүүний булчинг суллаж өгнө.
   
• Бүх биеийн массаж хийлгээрэй. Мэдээж эрүүндээ ч гэсэн сайн массаж хийлгэх нь тустай.
   
• Хатуу мах, хатуу талх, ааруул, ээзгий, бохь болон бусад зажлуур ихтэй хоол хүнс аль болох бага хэрэглээрэй.
   
• Хүнсний бүтээгдэхүүнүүдээс кола, кофе, архи, шоколад зэргийг ч мөн адил аль болох хэрэглэхгүй бол сайн.
   
• Үзэг, бал, соруул зэрэг зүйлсийг амандаа зууж зажлах зуршлаа хаяарай.

Хэрвээ эдгээр аргууд нөлөөлөхгүй бол эмчид хандахыг зөвлөе. Байнга шүдээ хавирах нь эрүүнд гажиг үүсгэх, шүд гэмтээх аюултай байдаг тул тоолгүй өнгөрч болохгүй юм.

Шүд хавирдаг хүмүүсийн шүдний паалан элэгдэж цөгц намссан байдаг. Их хэмжээний элэгдлийн үед шүдний хэт мэдрэгшил үүсэх, шүдний мэдрэл илд гарах гэх зэрэг хүндрэл үүсэж болно.

Шүдний өндөр намссанаас болж эрүүний үенд ачаалал ирэх ч байдаг байна. Тийм учраас нэгэнт хавирч байгаагаа мэдсэн бол элэгдэл үүсэхээс сэргийлж хамгаалалтын “сплинт” хэмээх зүүвч хэрэглэх хэрэгтэй гэдгийг эмч зөвлөж байна. Энэ нь хаврилтыг шууд зогсоохгүй ч хавиралтаас үүсэх шүд элэгдлээс сэргийлдэг. Мөн эрүүний үений ачааллыг багасгаж өгдөг давуу талтай. Үүнээс гадна мэдрэлийн эмчийн үзлэгт хамрагдаж, булчин суллах, эмийн эмчилгээ давхар хийлгэж болдог гэнэ.