ТӨСӨВ 2023: Бүтээн байгуулалтын санхүүжилтийг төсвийн тодотголоор хасахыг хориглолоо

УИХ-аар өнгөрсөн баасан гарагт /2022.11.11/ Монгол Улсын 2023 оны Төсвийн тухай хуулийг баталсан.

Ирэх оны нэгдүгээр сарын 01-ээс мөрдөгдөж эхлэх хуулинд төсвийн сахилга бат хариуцлагыг сайжруулах үүднээс тэр дундаа барилгын салбар болоод аж ахуйн нэгж хувийн хэвшлийнхний эрх ашгийг хамгаалах хэд хэдэн заалтууд оржээ.

1

-Улсын төсөвт тусгагдаж байгаа ямар нэг шинэ хөрөнгө оруулалт, тодорхой ажил үйлчилгээ, бүтээн байгуулалтын дуусгах хугацаа нь гурван жил дотроо байна заажээ. Өөрөөр хэлбэл 5-10 жил үргэлжилдэг, олон жилд төсөв санхүүг нь хувааж тавьдаг, эхний санхүүжилтыг нь “амсуулаад” тавьдаг буруу жишгийг халах хариуцлагын тогтолцоог бий болгох заалтыг Төсвийн тухай хуулинд оруулж өгсөн байна.

2

-Мөн барилын салбар болоод хувийн хэвшлийнхний эрх ашгийг хамгаалах үүднээс тухайн санхүүгийн жил эхэлснээс хойш, гэрээ нь байгуулагдаж ажил эхэлснээс хойш хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтын санхүүжилтийг аливаа төсвийн тодотголоор хасахыг хоригложээ. Ингэснээр цаашдаа бүтээн байгуулалтууд богино хугацаанд хийгддэг, хяналт, сахилга бат хариуцлага нь дээшилнэ гэж тооцжээ.

3.

-Тухайн төсвийн хөрөнгө оруулалт нэмэгддэг бас нэг шалтгаан нь тухайн бүтээн байгуулалтын зураг болоод төсөв нь тухайн жилдээ батлагдаагүй байдаг. Магадгүй 5, 10 жилийн өмнөх зургаар барилга бүтээн байгуулалтыг хийдэг. Төсөв нь магадгүй хэдэн жилийн өмнөхөөр батлагдсан байдаг. Эргээгээд бүтээн байгуулалтын ажил хийгдэхэд төсөвт өртгийн нэмэгдэл тооцогддог. Барилгын материал, тээвэрлэлтийн зардлууд өсөх гэх мэт эрсдэлүүүдийг хаах үүднээс тухайн барилга бүтээн байгуулалт, хөрөнгө оруулалтын төсөв нь тэр жилдээ л батлагдсан байна гэдэг зохицуулалтыг хуулинд зааж өгсөн байна.

4.

-Мөн ирэх жилээс төсөвт тусгагдаж байгаа аливаа бүтээн байгуулалтын хөрөнгө оруулалтын ажлуудад дахин давтагдахгүй код өгнө. Одоо мөрдөгдөж байгаагаар хуулийн дугаараар явж байгаа. Тэгэхээр хуулийн дургаараа болиод цаашдаа хөрөнгө оруулалтын дахин давтагдахгүй коджуулалтыг нэвтрүүлж, үүнийг хяналтынхаа системтэй уялдуулна. Ингэснээр тухайн хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтыг хэн санаачилсан бэ, хэдэн онд эхлүүлсэн бэ зэргээс гадна ашиглалт дээр нь хяналт тавих боломж бүрдэнэ гэж үзэж байна.