ОХУ-ын өнөөгийн байдал: Гадныхан зугтаж, монголчууд хошуурч байна

Баярын ширээндээ орос архи тавьдаг айл элбэг болжээ. Хойд хөршид рублийн ханш газарт унаж, экспортын бараа нь хямдарсан тул монголчууд цүнх, саваа үүрээд хойд хил гарах нь олширч байна. Визгүй болсон тул машин, машинаар нь бараа зөөдөг болж. Шатахууны үнэ нь манай 1000 төгрөгтэй тэнцэж байгаа тул хилийн орчимд амьдардаг сэргэлэн монголчууд шатахуунаа тэндээс дүүргэдэг болсон гэнэ. Энэ мэтчилэнгээр ОХУ-ын бараа хямдарсан нь монголчуудад сайн ч цаанаа маш муугийн тэмдэг болж байгаа юм. Дэлхийд эдийн засгаараа дээгүүрт бичигддэг байсан 144 сая хүнтэй энэ улсын эдийн засаг хэрхэн өвчилсөн байгаагийн гадаад шинж тэмдэгийг бид хамгийн ойрын хөршийн хувьд харж, мэдэрч байна. Тэгвэл ОХУ-ын эдийн засаг, иргэдийн амьдрал ямар байна вэ?

Хэдэн сарын өмнө дэлхийн алдарт “Аддидас” брэндийн 1000 дэлгүүр ОХУ-д байсан бол одоо бүгд хаалгаа хаасан. Борлуулалт муу, ашиггүй байгаа тул ийм арга хэмжээ авсан бөгөөд энэ нь орос иргэдийн худалдан авах чадвар ямар хэмжээнд хүрснийг илтгэнэ. “Форд”-ын ОХУ дахь үйлдвэр мөн л ашиг муу байгаагаас ажлын цагаа багасгажээ. Энэ ч яахав, гадны гараа л биз. Харин дундаж амьдралтай оросууд хамгийн хямд үнэтэй архи худалдан авахад ч хэцүү, хүнд байдалд байгаа аж. Бүх оросын олон нийтийн санаа бодлын судалгааны төвөөс гаргасан судалгаагаар орос иргэдийн гурваны нэг хувь нь 199 рублиэр архи авч чадахааргүйгээр санхүү нь доройтжээ. Оросын хамгийн хямд архи 199 рубль буюу 5,5 доллар байгаа бөгөөд энэ хэмжээний мөнгийг архинд зарцуулах боломжгүй гэсэн хариултыг судалгаанд оролцогчдын гуравны нэг нь өгчээ. Харин 21 хувь нь 200-249 рублиэр нэг лонх архи авах боломжтой гэсэн бол 14 хувь нь л 250-300 рублийг архинд зарцуулах боломжтой гэжээ. Тэгвэл дөнгөж 9 хувь нь нэг лонх архинд 300 рублиэс илүүг зарцуулах чадавхитай гэсэн байна. Архийг асар өргөн хэрэглэдэг оросууд архиа авч чадахгүй болсон гэдэг нь нөхцөл байдал ямар байгааг тодхон харуулна. Бас нэгэн загвар өмсөгч эмэгтэй газрын тосны үнийг эсэргүүцэн нүцгэн зургаа интернэтээр цацаж эсэргүүцлээ илэрхийлсэн байна.

Яг одоо рубль 1998 оноос хойших доод түвшиндээ хүрснээр хоёрдугаар сард инфляцийн жилийн өсөлт нь 16.7 хувь болжээ. АНУ, Европын хориг болон газрын тосны ханшийн огцом уналт рублийн ханшийг ийнхүү 2014 онд 46 хувиар сулрахад хүргэсэн юм.

Ийм байхад өнгөрсөн долоо хоногт Б.Обама Оросын эсрэг тавьсан эдийн засгийн хоригийнхоо хугацааг дахин нэг жилээр сунгачихлаа. В.Путиныг Оросын удирдлагуудыг зүүн хязгаарт хяналтаа тогтоохыг санаархаж буй салан тусгаарлагчдыг зэвсгээр хангаж, тусламж үзүүлдэг хэмээн буруутгаж, виз, худалдаа, нефть, хүнс, банк санхүү, аялал жуучлалын салбарт нь хориг тавьсан. Үүнийг нь Шинэ Зеланд, Канад, Герман зэрэг Европын орнууд дэмжин, ОХУ-ын бүсийг чангалж байгаа юм. Харин В.Путин үүний эсрэг ямар нэгэн гомдолсон эс бөгөөд уурлаж бухимдсан мэдэгдэл хийгээгүй. Харин ч эдийн засаг хямарсан, иргэдийн амьдрал бараг л гэрлийн хурдаар уруудаж буй энэ үед В.Путины нэр хүнд эсрэгээрээ өндөрт гарч байгаа аж. Түүний зурагтай хувцас, бөгж, гоёл чимэглэлийн зүйлс эрэлт ихтэй байгаа нь гайхмаар. Оросын өнөөгийн эдийн засгийн байдал эрчилсэн дээс шиг чангарч байгаа ч иргэд нь монголчууд шиг жагсаал цуглаан хийлгүй “зоригт” В.Путиныг л харж сууна.

Т.Гэрэл