Сүн улсын Хүйтэн уулын бичиг | 64 дүгээр бүлэг

Хятадын дөрвөн их сонгодог зохиолын нэгэн болох "Хүйтэн уулын бичиг" хэмээх 100 бүлэг зохиолыг Дундад эртний үеийн Хятадын алдарт бичгийн хүн Ши Най Ань түүхэн үйл явдалд тулгуурлан туурвижээ.

Зохиолын үйл явдал Хятадын Умард Сүн улсын үед өрнөх агаад адал явдал, зовлон зүдгүүр туулсан 108 баатар эр Ляньшань ууланд хувь заягаар учран цугларч, гадаадын дайсан ба дотоодын урвасан хулгай, зальхай ноёдын эсрэг тэмцэж буйг уран яруугаар харуулсан юм.

Зохиолын уг нэр "Усан хөвөөний шастир" бөгөөд монголчууд эртнээс "Хүйтэн уулын бичиг" хэмээн нэрийдсээр ирсэн билээ. Энэхүү сонгодог зохиолыг Монгол Улс дахь БНХАУ-ын Элчин сайдын яамны зөвшөөрөлтэйгөөр уншигч танд хүргэж байна.
 

• Зохиогч: Ши Най Ань
• Хөрвүүлэгч: Д.Уртнаст
• Редактор: В.Уянга, Сьү-Шаа

ЧАОГАЙГИЙН СҮНС ШӨНӨ ЗҮҮДНЭЭ МЭДЭЭ ӨГЧ СУРГАВ

ЖАН ШҮНЬ УСНЫ ХУЛГАЙГААС ӨШӨӨ ХАРИУЛАВ

Өгүүлэх нь, тэндээс Сүн улсын цэрэг тэргүүлсэн жанжнаа баригдсанд олноор хойш буцаж хотод орж, энэ учраа Лян Жуншүд мэдүүлсэнд, Лян  Жуншү  байлдая  хэмээвээс  баатар  жанжин,  шилдэг  хурц  цэрэг  үгүй  тул,  даруй  цааз  зарлаж,  хотын  дөрвөн  хаалгыг  батлан  сахиулж,  хотноо  бүхүй  үлдсэн  цэргийг  өдөр  шөнөгүй  хэрмийн  дээр  сэргийлэн  суулгаж,  энэхүү чухал мэдээг Дунжин хотноо довтолгон мэдүүлэв. Сүн Жян тэр өдөр, Суочаог  битүү  тэргэнд  хориглосны  дараа  Янжиг  илгээж  хэлэлцүүлэв.  Ян  Жинь  урьд  Лян  Жуншүгийн  гар  доор  явсан  хүн,  хожим  Лян  Шань  ууланд  ирсэн  аж.  Тиймийн  тул  Суочаогийн  сайн  танил  ажгуу.  Ян  ЖиСуочаог  элдвээр  төвшитгөн  хэлж,  мөн  Ляншаний  нэгэн  жанжин  болгож,  Сүн  Жян  д ёсолж тэнд оршив.

Сүн Жян нэг шөнө гагцаар унтаж байтал зүүднээ гаднаас нэг хүн орж ирсэнд  харваас  тэр  нь  Чаогай  ажгуу.  Үүнд  Сүн  Жян  яаран  ёсолж  барсны  хойно, Чаогай өгүүлрүүн: - Дүү энд сууж болохгүй. Эргэн буцваас сайн. Танд хэдүй их арга бодлого буй хэмээн, одоо буцахад хүрэхгүй. Шаньси мужийн Ди Линсин хэмээх одны хүн байвал бас ч явахгүй байж болно. Тийм хүн үгүй болвол даруй буцваас зохимуй. Хожим ахаа эс захив хэмээн бүү гомдогтун хэмээгээд  шууд  гарч  явахад  Сүн  Жян  “түр  байз  хэмээн  дуудах  хэмээгээд  өөрийн  дуунаас  цочиж  сэрээд  гадагш  гарч  харваас  юу  үзэгдмүй.  Шөнийн  үүр  цайх  шахжухуй.  Үүнд  Сүн  Жян  орж  ирээд  дахин  унтаж,  маргааш  нь  нар  орой  болсон  хойно  босч,  урж  шөнийн  зүүдний  учрыг  Ү  Юн  сяньшэнд  хэлсэнд,  Ү  Юн  өгүүлрүүн:  -  Чаогайгийн  хувилгаан  сүнс  нэгэнт  тусгайлан  ирж  сануулан  хэлсэн  нь.  Үүний  дотор  хэрхэвч  учир  буй  тул  бид  түүнийг  дагаж яваваас зохимуй хэмээгээд Лян Шань ууландаа буцахаар тогтож, нэг шөнө хонож, маргааш эрт боссонд, гагцхүү Сүн Жяний хамаг бие халуурч, биений ар талд галаар төөнөх мэт өвдөж, маш зовиур байхад, Ү Юн яаран эмийн  судрыг  үзвээс,  ер  өөр  зүйлийн  засалгүй,  гагцхүү  ногоон  буурцгийн  сүмс  ууваас  сайн  хэмээжихүй.  Өөр  аргагүй  тул,  олноор  цөм  арга  барагдаж  байхад, олны дотроос Цагаан загас цолтой усны цэргийн дарга Жан Шүнь өгүүлрүүн: - Их ахын энэ өвчнийг би үзсүгэй. Таниваас энд арга буй хэмээсэн даруй Сүн Жяний дэргэд очиж үзээд өгүүлрүүн: - Энэ өвчнөөр урьд миний эцэг  өвдсөн.  Нэр  нь  “Арын  яр”  хэмээмүй.  Үүнд  аливаа  эмч  огт  тус  үгүй.  Гагцхүү Зянькан Фү хотын Даоцуань хэмээх хүнийг олвоос, тэр гар хүрсээр даруй  сайн  болмуй  хэмээсэнд  Сүн  Жян  өгүүлрүүн:  -  Энэ  ч  илаарч  болох буй  за.

Гагцхүү  бид,  хэдэн  удаа  цэрэглэн  ирсэн  боловч,  Ши  Сю,  Лү  Жюнь  И хоёрыг авч чадсангүй. Энэ жил илүү гянданд хоригдов. Тэдний гянданы дотор  нэг  өдөр  өнгөрүүлэх  нь  нэг  жил  мэт  санагдмуй  за  хэмээсэнд  Ү  Юн  өгүүлрүүн: - Ахын биед зовиур өвчин тохиолдсон тул, бид эртхэнээс завдаж буцъя. Сонсвоос Ши Сю, Лү Жюнь И нар хэдүй гянданд хоригдов хэмээвч, Лян  Жуншү  тэднийг  өөрийн  гэртээ  суух  адил,  нэг  өдөр  хоёр  цагийн  сайн  хоол,  архи,  будаа  зуушаар  ер  гачигдуулсан  зүйлгүй  хэмээмүй.  Мөн  биест  гав дөнгө торгосонгүй, зүгээр сул суудаг гэнэ билээ.Ах үүний тул санаа бүү хуваарилагтун.  Дүү  би  нэгэнт  жүньшуай  болсон  тул,  аливааг  мөн  бодож  түшиглэмүй. Ши Сюд эрхбиш зовлонгийн хэмжээ буй. Лян Жуншү хэрхэвч түүнийг  алах  учиргүй.  Одоо  цаг  их  хүйтэн  энд  дэмийн  сууж  юу  хиймүй.  Дамин  Фү  хотыг  авах  нь  мөн  хялбар  бус.  Эртхэн  ууландаа  буцаад  эсэргэн  жил цаг урсахыг үзэж дахин цэрэглэн ирэх ба эс бас өөр нэг арга үүсгэж, Ши Сю нарыг гаргаж ававаас мөн хожимдох газаргүй хэмээн хэлсэнд Сүн Жян зөвшөөрөв.

Тэндээс   Сүн   Жяний   өвчнийг   засах   эмч   Ань   Даоцуанийг   Зянькан   Фү  хотоос  залан  ирэхэд  мөн  таних  ба  газар  мэдэхийг  бодож,  Жаншүнийг  явуулах  хэмээсэнд  Жан  Шүнь  өгүүлрүүн:  -  Би  очвоос  очъё.  Энэ  үе  гагцхүү  цаг хүйтэн, өдөр богино. Замд төдий олон айл хүн үгүй тул, өдөр шөнөгүй явж  бас  болохгүй,  хооронд  нь  бас  Янзы  зян  хэмээх  нэгэн  их  мөрөн  буй.  Газар маш хол. Замын хүнс ба аливаа хэрэглэх зүйлийг, залах мөнгийг бас элбэгхэн  аваад,  би  одоо  энэ  өдөр  даруй  явсугай  хэмээв.  Жан  Шүнь  хуурай  газар  нэг  шөнө  тав  зургаан  зууны  газар  явах  далайн  ёроолд  долоон  өдөр  шөнө сууж чадах эрдэм буй тул, энэ хэргийг шууд биедээ хүлээн аваад, алт мөнгө  биений  тэнхээгээр  авч,  даруй  будаа  идэж  архи  ууж,  дулаан  хөнгөн  хувцсыг өмсөөд, чухам явах үед, Сүн Жян толгойгоо өндийж нулимс гарган өгүүлрүүн:  -  Би  дүүдээ  нэг  хундага  архи  хоосон  сэтгэл  болгон  барьсугай.  Эрхэм  дүү  энэ  удаа  миний  өвчний  тухай  замын  хол  явж  зүдрэл  эдлэх  нь  болой  хэмээсэнд  Жан  Шүнь  нуруу  мэхийн  өгүүлрүүн:  -  Би  нэгэнт  эрийн  журмаар ханилсан тул, гол ёсыг барьж бат журмыг гүйцэтгэмүй. Ер биеийн зүдрэхийг  бодох  газар  үгүй.  Ах  сэтгэл  амар  ууландаа  буцаж  байгтун.  Би  эмчийг  залж  ирэхийг  биендээ  хүлээж  эрхбиш  авчиръя  хэмээгээд  “За  би  одоо  явмуй”  хэмээн  олон  нөхдийн  зүг  гар  өргөн  салах  ёс  ёсолж,  боодлыг  мөрөндөө  мөрөвчилж  тэндээс  гарч  Зянжоу  Фүгийн  зүг  явсныг  нарийнаа  үл  өгүүлмүй.  Өгүүлэх  нь:  Сүн  Жян  тэр  өдөр  даруй  Ү  Юнгийн  үгийг  дагаж  цэргийн  хүрээгээ  эвдэж,  Лян  Шань  ууландаа  буцав.  Энэ  мэдээг  хотын  мэдээний  цэрэг  Лян  Жуншүд  мэдүүлсэнд,  ихэд  гайхаж  өгүүлрүүн:  -  Тэд  нэгэнт  зориглон  ирсэн  атал  юунд  ийм  хялбараар  буцмуй.  Ү  Юн  нь  чөтгөр  заль,  ухаан  төгссөн  хүн  гэнэ  билээ.  Үүний  дотор  эрхбиш  битүү  учир  буй.  Хотыг  сайтар  бүслэн  сахигтун.  Тэдний  цэргийг  буцав  хэмээсэн  хөнгөнөөр  бодвоос, хожим гэнэдэх магадгүй бишүү. Үүнээс гадна гянданд хорьсон Ши Сю, Лү Жюнь Иг сайнаар тэжээн, хоол ундыг сайнаар өгч байгтун хэмээв.

Тэндээс  Цагаан  загас  Жан  Шүнь  зузаан  журмыг  бодож  гурван  есийн  хүйтнээс  эмээлгүй,  биедээ  алт  мөнгө  үүрч  өдөр  яван,  шөнө  хонож  хэдэн  өдөр болсонд, нэг өдөр их цас орж, хүйтэнд их л даарч, бас ойр хавь айлгүй тул,  аргагүй  шамдан  явж,  Янзы  Зян  мөрний  захал  хүрч  ирвээс,  тэнд  нэг  онгоц байвч, өчүүхэн загас суман онгоц аж. Үүнд Жан Шүнь хажуу ийн тийш харж  байтал,  бургас  шугуйн  дотор  утаа  гарч  баймуй.  Үүнд  Жан  Шүнь  их  дуугаар  “Онгоцны  хүн  хаана  буй?  хэмээн  бархирсанд  нэг  хөнгөн  хүн  гарч  ирээд, Жаншүнийг урьж өөрийн сал онгоцондоо дагуулж очив. Жан Шүнь үзвээс, тэр дотор олон хүн үгүй, хөгшнөөс гадна нэг залуу хүн буй. Бие маш туранхай.  Тэр  хоёр  онгоцны  дээр  барьсан  хоёр  бага  гэр  баймуй.  Тэр  хоёр  гэртээ  гал  түлж  будаагаа  чанаж  суумуй.  Жан  Шүнь  өгүүлрүүн:  -  Эрхэм  хөгшин  та  намайг  энэ  өдөр  мөрөн  гаргаж  өгмүй.  Би  онгоцны  хөлсийг  бусдаас илүү өгье хэмээхэд хөгшин өгүүлрүүн: - Энэ өдөр нэгд орой болов. Ус өргөн, нэг шөнө гаталж тэртээ талд хүрч болохгүй, гаравч мөн чанад айл хүн үгүй. Эрхэм гийчин энд нэг шөнө биеэ амарч унтаад, эрт таван жингийн үед би таныг онгоцонд суулгаж гаргая хэмээсэнд Жан Шүнь аргагүй болоод, боодлоо авч хажууда тавин, цасанд бага норсон дээлээ хатааж суутал, өвгөн хоол  авчирч  өгсөнд  Жан  Шүнь  цадтал  идээд,  зам  явж  зүдэрсэн  хүн  тул,  хэвтсээр даруй үхширтэл унтав.

Тэнд байсан тэр нэг туранхай хүн Жаншүний хажуу талд унтах хэмээгээд боодлыг үзвээс, хөдөлгөж чадахгүй, ихэд гайхан гаднаас барьж үзвээс, цөм алт мөнгө бололтой тул, өвгөний зүг харж битүү дохио өгсөнд өвгөн үзвээс, нэг боодол дүүрэн алт мөнгө ажгуу. Тэр хөгшин даруй  ховдог  санаа  үүсгэж,  нэг  урт  дээс  авчраад  сэмээр  Жаншүний  хоёр  гарын  хавсран  хүлж,  бас  хоёр  хөлийг  хүлээд,  тэр  хөвгүүн  лугаа  хавсран  Жаншүний  дөрвөн  мөчийг  нийлүүлэхээр  олсыг  чангалан  татахад,  Жан  Шүнь  нойр  дунд  гэнэт  сэрээд  нүд  нээж  хараваас,  сайхь  өвгөн  тэр  нэг  хүн  хоёр шүд зуун дөрвөн мөчийг ягштал хүлж, нэг сэлэм далайн зогсож баймуй. Жан Шүнь эдний муу сэтгэл байсныг мэдээд гуйн өгүүлрүүн: - Аа, хөгшин та нар миний мөнгийг ававаас өөрийн зоргоор авагтун. Гагцхүү намайг усны чанад  тавьж  явуулбаас  барав.  Би  мөнгийг  огт  юмнаа  тооцохгүй,  дуртайяа  онгоцны  хөлс  болгон  өгсүгэй.  Миний  чухал  хэргийг  бүү  саатуулагтун.  Амь  мэнд усны тэртээ гарахыг бодъё. Миний амийг үлдээгтүн. Энэ чухам үнэн үг болой хэмээсэнд өвгөн зандран өгүүлрүүн: - Би чиний алт мөнгийг амины хамт  авахаар  тогтсон.  Олон  үг  хэлэх  хэрэггүй  хэмээгээд  Жаншүнийг  хоёр  хүн  дамжлан  онгоцны  дунд  тавиад  даруй  их  салыг  сэлбэн  явж,  усны  гүнд  хүрч  Жаншүнийг  усанд  хаяв.  Үүнд  Жан  Шүнь  баярлан  санав.

“Хөгшин  чи  бусдыг  ийнхүү  хорловоос  мөн  болжихуй.  Гагцхүү  намайг  болбоос  хар  гэрт  минь  илгээсэн  адил  хэмээв.  Энэ  Жан  Шүнь  угаас  Ляншаний  усан  замын  цэргийн дарга. Далайн ёроолд долоон өдөр шөнө нуун сууж чадах хүн болой. Онгоцны эзэн хөгшин Жаншүнийг усанд хаяж гэдрэг буцаж ирээд, боодлыг нээж, тэр их алт мөнгийг үзэж ихэд баярлан бас бодов. Энэ их юмыг ийнхүү хадгалан  байтал,  энэ  хөвгүүн  намайг  алаад  үүнийг  шингээвээс,  би  харин талаар нэг хүний амь хорлосон болмуй. Эртхэн энэ мууг алаад, мөнгө алтыг сайтар  хадгалж,  нэг  насны  хөрөнгө  болговоос  зохимуй  хэмээн  бодож,  тэр  хөвгүүнийг  дуудаж  өгүүлрүүн:  -  Энэ  алт  мөнгөний  бараг  хэдий  буй.  Чи  нягтлан үзэгтүн хэмээсэнд тэр хөвгүүн сая боодлын ойр хүрч үзэх хэмээтэл, өвгөн ар биенээсээ сэлэм далайн цавчиж, толгой биеийг хоёр анги болгож, үхдэлийг  мөрний  усанд  хаяад,  эргэж  ирээд  гэр  доторхи  цусыг  арилган  цэвэрлэж,   мөнгө   алтын   хураамжлан   авав. Түүхийг   шүүмжлэх   мэргэд   асууруун:  Энэ  хөвгүүн  анхандаа  Жаншүнийн  авч  явсан  алт  мөнгийг  үзээд  даруй хомхой сэтгэл үүсгэж өвгөнд хэлснээр өвгөн Жаншүнийг усанд хаяад өвгөн мөнгийг өөрөө ашиглах хэмээн энэ хүнийг бас хорлов. Одоо онгоцны эзэн сая санаа амрав хэмээн бодох боловч Жан Шүнь тэр цагт эс үхсэнийг яахин бодож олох ажаам. Жан Шүнь тэр цагт усанд хаягдсанд нэгэнт живж далайн ёроолд хүрээд хараан өгүүлрүүн: - ”Хөгшин хулгай чи намайг усанд орхисондоо  хамаг  хэрэг  барагдав  хэмээн  санамуу  хэмээгээд  даруй  өөрийн  хүлээсийг амаар тайлж, даруй сэлэн уснаас хөвөн гарч, чанад этгээдэд хүрч, дөрвөн  зүгт  харваас  ойр  хавь  айл  үгүй,  цав  өмнө  зүгт  нэг  бургасны  захад  галын  гэрэл  үзэгдмүй.  Яаран  тэр  зүгт  явж  хүрвээс  нэгэн  архины  пүүс  аж.  Үүнд  ихэд  баярлан  дотор  орж  үзвээс,  нэг  хөгшин  хүн  архи  нэрж  баймуй.

Жан Шүнь урагш очиж өвгөнд ёсолсонд, өвгөн хариу ёслон өгүүлрүүн: - Чи хаанаас  ирэв?  Өдий  орой  ямар  хэрэгтэй  явмуй?  хэмээсэнд  Жан  Шүнь  өгүүлрүүн:  -  Өчүүхэн  хүн  сая  Янзы  Зян  мөрнийг  гарахад  хоёр  муу  хүнд  шоглогдож, бүхүй юмаа булаагдаж, миний биеийг усанд хаясанд зол мэнд үхсэнгүй  амь  мэнд  гараад,  эрхэм  авгайн  гэрт  ирэв.  Нутаг  Шаньдунд  буй.  Зянькан  Фү  хотод  очихоор  явмуй  хэмээсэнд  дотоод  гэртээ  оруулж  усанд  норсон  дээл  хувцсыг  тайлуулж  өөр  хувцас  өмсгөж,  бас  халуун  дарс,  сайн  зууш авчирч идүүлээд, хөгшин асууруун: - Сайн эр таны нэр хэн? Шаньдун мужаас энд чухам ямар хэрэгтэй ирэв? Жан Шүнь өгүүлрүүн: - Миний овог Жан,  нэр  Шүнь.  Зянькан  Фү  хотод  Ань  овогт  эмч  хүнтэй  сайн  танил  тул,  түүнийг  эрж  уулзахаар  явмуй  хэмээсэнд  өвгөн  асууруун:  -  Та  Шаньдун  мужаас ирэх замд Лян Шань уулыг дайрав уу? Жан Шүнь өгүүлрүүн: - Чухам Лян Шань уулаас ирсэн болой. Өвгөн асууруун: - Тэнд Сүн Жян хэмээх нэгэн хүн  тэргүүлэн  оршиж,олон  хүнийг  дээрэмдэн  суумуй  хэмээгч  үнэн  буюу?  хэмээсэнд  Жан  Шүнь  өгүүлрүүн:  -  Сүн  Жян  нь  өршөөл  журамтан  хэмээн  цол  гарсан  хүн.  Хэдүй  хулгай  дэрмийн  үйл  үүсгэвч,  ямагт  зальхай  баялаг,  ховдог авлигач түшмэлийн юмыг авч гоонь, бэлэвсэн, өнчин, насан болсон ядмаг  хөгшин  тэр  мэтийн  хүнд  түгээл  болгон  өгмүй  хэмээсэнд  өвгөн  өгүүлрүүн:  -  Манай  эндэх  гол  мөрөнд  сал  онгоц  тавих  ард  болбоос  хэдий  усчин  хэмээн  нэрийдвээс,  чухам  ажил  нь  ус  гарах  хүний  амийг  хорлож,  үргэлжид  нүгэлт  үйл  үүсгэмүй.  Ноёд  сайд  буй  боловч,  сайнаар  баримтлан  захирахгүй,  ямагт  амтшил  олгож,  цөм  хулгайн  нам  болоход  хүрчихүй  хэмээсэнд Жан Шүнь өгүүлрүүн: - Би өвгөн авгайгаас үл нуумуй. Би нь Лян Шань  уулын  усан  цэргийн  дарга.  Цагаан  загас  хэмээх  цолтой  Жан  Шүнь болой.

Манай журмын ах Сүн Жян, дабэй хэмээх арын яр өвчин тохиолдож, тусгайлан  намайг  зарж,  миний  танил  болох  Ань  Дацуанийг  Зянькан  Фү  хотоос залж ирүүлэхээр шар алт нэг зуун лан, бас баахан цагаан мөнгөтэй өгч илгээсэнд, би урж өдөр Янзы Зян мөрний захад хүрч ирээд үдэш болсон цагт  онгоцны  эзэнтэй  уулзаж,  мөрөн  гатлая  хэмээсэнд  маргааш  болсугай  хэмээн хэлж, намайг гэртээ хонуулж, шөнө унтсаны хойно, хоёр хүн зэргээр гар хөдөлж намайг барин хүлж усанд хаясан. Би бас ч бага цагаас усны дотор өдөр  шөнөгүй  явж  чадах  бага  чадал  сурсан  тул,  эс  хорлогдож  сая  мөрнөөс  гарч  ирээд  энд  хүрч  ирэв  хэмээсэнд  өвгөн  өгүүлрүүн:  -  Та  нь  Шаньдун  мужаас  ирсэн  сайн  эр  тул,  манай  гэрт  нэг  хөвгүүн  буй.  Түүнийг  авчирч  та  лугаа  танилцуулъя  хэмээгээд  дотор  гэртээ  орж  нэгэн  хөвгүүнийг  дагуулж  ирэв. Жан Шүнь үзвээс тэнхэл тамир дорой янзын нэгэн нунж хөвгүүн. Үүнд Жан Шүнь ёсолсонд тэр хөвгүүн мөн ёсолж өгүүлрүүн: - Эрхэм ахын алдрыг хэдүйн олж сонссон. Энэ өдөр золоор учрав. Өчүүхэн миний овог Ван, нэр Динлю, цол “Цахилгаан дэвхэрлигт” хэмээмүй. Энгийн өдөр мөн усан дотор өнжин  хонон  явах  бага  эрдэм  буй  тул  мөн  энэ  мөрний  захад  сууж,  нэгэн  өчүүхэн  архины  пүүс  нээж  амь  зуумуй.

Энэ  мөрний  ойрхи  хулгай  нарыг  бүрнээ танимуй. Ах таны алтыг шингүүлсэн тэр хулгай нь Жанван хэмээгч. Түүнд нүүр царайгаа өөр болгон хувилгах чадал буй. Бас хуурамч сахал нааж хөгшин  болж  хүнийг  мэхлэмүй.  Тэр  нэгэн  туранхай  хэмээгч  нь  сул  суух  нэгэн өөдөлшгүй ард болой. Ах бүү санаа чилэгтүн. Тэд энэ өдөр мөн манай энд ирж архи уумуй. Тэр цагт түүнийг бариад ахын өшөө хариулъя хэмээсэнд Жан  Шүнь  өгүүлрүүн:  -  Миний  журмын  ах  Сүн  Жян  эдүгээ  хүнд  өвчин  тохиож  амьд  ба  үхсэнийг  мэдэхгүй.  Энэ  удаа  өөр  хэргийг  огт  явахгүй.  Хувилгаан  эмчийг  олсон  цагт  жич  бодъё.  Би  одоо  яаравчлан  зорчимуй  хэмээсэнд  Ван  Динлоу  даруй  архи  халуулж,  сайн  хоол  өгч,  замын  хүнс,  арван лан мөнгө туслан барьж бас өгүүлрүүн: - Ах чи эмч хүнээ олоод манай энд  эрхбиш  дайрч  ирсүгэй  хэмээсэнд  Жан  Шүнь  өгүүлрүүн:  -  Дүү  энэ  хэргийг бүү сануул. Үл ирэх буй буюу хэмээгээд гадагш гарахад өвгөн, Ван Динлоу  нар  үдэж  салах  ёс  хийж,  тус  тус  салж.  Тэр  өдөр  тэнгэрийн  өнгө  цэлмэтэл, наран баахан дулаан тул, Жан Шүнь бие амарч, гэдэс цадсан тул, яаран шалмаг явж хотод хүрч, зээлээр яван Ань Даоцуаний үүдэнд хүртэл, харин үүдэндээ зогсож байна.Холоос Жаншүнийг үзээд дэргэд нь гүйн ирж гарыг барьж ёслон өгүүлрүүн: - Сайн дүү чи өдий олон жил болтол хаа явж, энэ өдөр аль зүгээс салхийг хэрэглэж манай энэ бага хотноо ирэв? хэмээсэнд Жан Шүнь нүүр дүүрэн инээж, маш хөнгөмсгөөр сөгдөн ёсолж өгүүлрүүн: - Их буянтан ахын дэргэдээс салж нэлээд удав. Энэ удаа мөн эрхэм ах юугаан гэгээн  царайд  бараалхахаар  газрын  холоос  зориглон  ирэв  хэмээсэнд  Ань  Даочуань  өгүүлрүүн:  -  Дүү  гэрт  орж  суу.  Аажим  хэлэлцье  хэмээн  гэрэтээ  оруулж,  халуун  ус  авчруулж  Жаншүнийн  нүүрийг  угаан,дээл  хувцасны  тоосыг  гүвэн  нарийн  зууш  ногоог  бэлтгэж,  олон  жилд  учирсангүй  тул  хэн  хэнийг санасан мөрөөдсөнийг хэлэлцэж нэлээд ууж, Ань Даочуань асууруун:

- Мэргэн дүү энэ хэдэн жилд аль газар ямар хэрэг хийж суув? Одоо хаанаас ирэв?  хэмээсэнд  Жан  Шүнь  өөрийн  явсан  явдал  ба  одоо  Сүн  Жян  өвчин  тохиож залахаар ирсэн учраа хэлсэнд, Ань Даочуань төрөлх зан нь нөхрийн эвээс  ер  найрамдлыг  алддаггүй  хүн  тул,  даруй  санаа  дагаж  хамт  явахаар  зөвшөөрч, өгүүлрүүн: - Эрхэмээс нуух зүйл үгүй. Ах чинь хэзээ ч болов очъё. Энэ  шөнө  бид  хоёр  нэгэн  хамт  явж,  өөр  нэгэн  газар  очиж,  ах  дүү  ханатал  архи  уун  найрлан  цэнгэж  жарган,  маргааш  даруй  хамт  явсугай  хэмээсэнд  Жан Шүнь баясч өгүүлрүүн: - Ахын санаанд нийлүүлэн дүү би даруй дагаж одохыг хүсмүй хэмээсэнд Ань Даочуань даруй босч гар нүүрийг угаан өнгөт хувцсыг  өмсч,  Жаншүнийн  хамт  явж,  нэгэн  айлд  очив.  Энэ  айл  нь  нэгэн  “Өнгөт  цэцэг”  хэмээгч  дууч  эмийн  гэр  ажгуу.  Ань  Даочуань  энэ  эм  лугаа  ханилж маш янаг амраг болсон ажгуу. Түүний гэрт ирсэнд Жан Шүнь үзвээс, тэр эмийн төрсөн нь үгийн тэргүүн, садрын манлай хэмээвээс болмуй. Ааш авир, аяглах, үг хэлэх тэргүүтэн нь хүний сэтгэлийг даруй мунхруулах чадал буй. Тэр эм Ань Даоцуанийг үзээд гарыг барьж, хүзүүг тэврэн, ханзны дээр суулгаж, хүн үг хэлээгүй байтал, агшин зуур архи зууш, аль амттай зуушийг ширээ  дүүрэн  тавьж,  лаа  зул  шатааж,  сайн  архи  авчран  Жан  Шүнь,  Ань  Даочуань  хоёрыг  нэгэн  адил  хүндлэн. Тэр  эм  Ань  Даоцуанийг  чихэр  адил  дуршуу   байдал   гаргахад,   Ань   Даочуань   тэр   эмийг   эрдэнэ   тана   адил   тансагламуй.  Тэр  эм  архи  бага  ууж,  даруй  хуур,  лимбэ,  ёочин,  шанз  үлээх  дэлдэх   бүрэн   наадам   хөгжмийг   аяс   нийлүүлэн   дуулах.   Элдэв   зүйлээр   аашлан  загнах  нь  хэлж  барахгүй.  Ань  Даочуань  угийн  сэтгэл  зөөлөн,  хар  санаагүй,   итгэмж   сайтай   хүмүүн   тул,   эхнэрийн   уран   аашинд   ихэд   шүлэнгэтэж.  Хажуугийн  хүн  харваас  тэр  хоёрын  янаг  амраг  нь  дэнгийн  гэрэлд  эрвээхэй  наадах  адил. 

Заримдаа  хөгжим  үүсгэн,  заримдаа  янаг  амрагийн үг хэлэлцэж, бас чи, би хэмээн уусаар Ань Даочуань согтох нь шал болсонд,  тэр  эхнэр  Ань  Даоцуанийг  сайхнаар  сувилан,  хөнжлийн  дотор  унтуулж,  Жан  Шүньд  өгүүлрүүн:  -  Энэ  гэрт  хонох  зайгүй  тул,  их  үүдний  хажууд бүхүй бага гэрт очиж унттугай хэмээсэнд Жан Шүнь даруй босч тэр гэрт очив. Тэнд нэг хөгшин эм, хоёр зарц охин лугаа сууж, сул үг хэлэлцэж баймуй.  Жаншүнийг  орж  ирэхийг  үзээд  тэд  нар  босч,  яаран  цай  авчирч  өгсөнд,  Жан  Шүнь  цайг  ууж  даруй  унтаад,  бие  ширвээтэн  нойр  хүрэхгүй  байтал,  гаднах  үүдний  хүн  дуудав.  Жан  Шүнь  ямар  хүмүүн  ирэхийг  үзэх  хэмээн  санаж  толгойгоо  бүрхэж  хэвттэл,  нэг  хүн  гаднаас  салхи  мэт  орж  ирэв.  Жан  Шүнь  сайтар  ажиглан  үзвээс  Янзы  Зян  мөрөнд  түүнийг  хүлж  хаяад,  алтыг  нь  авсан  хүн  мөн  мэт  боловч,  гагцхүү  сахалгүй.  Жан  Шүнь  гайхаж байтал хөгшин эм Цянь По Арь яаран босч инээмсэглэн өгүүлрүүн: -  Жанван  сайн  хүн  чи  энэ  хэдэн  өдөр  юунд  эс  ирэв?  хэмээсэнд  тэр  хүн  өгүүлрүүн:  -  Энэ  хэдэн  өдөр  завдал  үгүй  тул  ирж  чадсангүй.  Энэ  өдөр  тусгайлан ирж, таны охины мэндийг асууя. Бас баахан найрласугай хэмээн ирэв хэмээсэнд хөгшин эм хуял нүдээ жирмийлгэн өгүүлрүүн: - Манай Ань Даочуань маргааш даруй Ляншаний газар хүн эмчлэхээр очих тул, энэ өдөр ирж найрлаад дотор гэрт унтсан.

Одоо хүүхэнд зав үгүй хэмээсэнд тэр хүн өврөөсөө арван лан хиртэй шар алт нэг хэсгийг гаргаж өгүүлрүүн: - Чи орж хүүхнээ гаргаж өгөгтүн. Энэ алтыг түүнд өгч, бид баахан архи ууж найрлаж жаргасугай хэмээсэнд тэр эм өгүүлрүүн: - Чи бага хүлээ. Би урд очиж, хүүхэн лүгээ зөвшиж мэдье хэмээгээд гарсны хойно, Жан Шүнь дотроо бодов. “Энэ хүний байдлыг үзвээс Янзы Зяний хулгай мөн. Бас Ван Динлоугийн хэлсэн үгэнд хөгшин байдал гаргаж хуурамч сахал зүүдэг хэмээн үг буй. Үүний нэр Жанван  хэмээх  нь  даруй  тэр  мөн.  Би  эдний  хэрхэн  аашлахыг  үзсүгэй.  Тэр  дууч  эмийн  байдал  маргааш  Ань  Даочуань  ахыг  хялбараар  илгээхгүй  мэт.  Энэ  шөнө  өөр  зүйлийн  явдал  гарваас,  эднийг  үндсээр  бүрэлгэж,  ахыг  авч  Лян Шань уулнаа буцваас барав” хэмээн санаж хүлээн хэвттэл, хөгшин эм хүүхнээ  дагуулан  инээмсэглэн  орж  ирсэнд,  Жан  Шүнь  даруй  үхширтэл  унтсан байдал гаргаж хурхиран унтсанд, Жанван сайхь алтаа гаргаж тэр эмд өгч өгүүлрүүн: - Би энэ хэдэн өдөр чөлөөгүй тул, янаг чам юугаан эргэж ирж чадсангүй  хэмээсэнд  тэр  эм  Жанвангийн  зүг  намрын  усан  мэт  нүдээр  нэг  удаа хялайн харж, даруй алтыг аваад, мөн зууш ногоо бэлтгэн, Ань Даочуань лугаа  аль  зэрэг  алиалан  наадсан  болбоос  мөн  тэр  адил  аашалахад,  Жан  Шүнь  дотроо  ихэд  занан  хэвтэв.  Түүнээс  тэд  бүгдээр  аль  садар  самуун  үг  хэлэлцэн,  элдвээр  хошигнон  наадан  сууж,  дээд  доорд,  эх  хүүхэн,  эзэн  зарцын  ёс  үгүй  самуурч  байна.  Дууч  эм  Жанван  лугаа  гарч  одсоны  хойно,  зарц хоёр охин согтож хөндлөн гулд хэвтэж, хөгшин эм гагцаар зулын доор сууж, архи уун бас согтов. Үүнд Жан Шүнь даруй босч, галын гэрт орж нэг хурц  заадуур  олж  ирээд,  хөгшин  эмийн  толгойг  цавчин  газар  унагаж,  тэр  хоёр  зарцыг  алах  хэмээтэл,  заадуурын  ир  нь  мохжухуй.  Тэр  гэрийн  дотор  эрвээс нэг түлээ хагалах сүх баймуй.

Түүнийг  авч  үзвээс,  ир  нь  мөн  хурц  тул,  хоёр  зарц  охины  толгойг  тас  цавчин  алаад,  мөн  сүхээ  барьсаар  дээд  гэрт  үзвээс  үүдий  нь  хааж  орж  болохгүй тул, нэгэнтээ өшиглөсөнд хаалга хэмхрэн газар унасанд, дууч эм сэрж босоод гарч ирсэнд Жан Шүнь хүчлэн цавчсанд, аюулхайн тус онож, зүрхнээс  цус  цувран  унав.  Жан  Шүнь  яаран  дотогш  ортол  Жанван  хэдүйн  цонхны  нүхээр  оргон  оджухуй.  Үүнд  Жан  Шүнь  гэрт  орж  дэн  зул  шатааж,  тэр гэрийн дотор урссан хүний цусаар байшин гэрийн туурганд “Энэ дөрвөн хүнийг  алсан  нь  Ань  Даочуань  болой  хэмээн  хэдэн  их  үсэг  бичээд  даруй  Ань  Даоцуанийг  дуудаж  өгүүлрүүн:  -  Ах  чи  юун  ийм  харгис  буй.  Хүнийг  алаад  бас  биеэ  гэрчлэн  бичиг  бичих  буюу  хэмээсэнд  Ань  Даочуань  яаран  босч харваас, архи сэргэж, өмнө нь цус урсаж, эмийн үхдэл газар хэвтмүй. Гадагш  гарч  гэр  хороонд  үзвээс,  нэгэн  гэрийн  хүн  нар  цөм  алагджухуй.  Ань Даочуань яаран сандран Жаншүнийн дэргэд ирж асуусанд Жан Шүнь өгүүлрүүн:  -  Чи  өөрөө  хүн  алаад  хэнээс  асуумуй.  Бас  энэ  гэрийн  туурганд  бичсэн  бичгийг  үзэгтүн  хэмээсэнд  Ань  Даочуань  толгойгоо  өргөж  хараад  их л цочиж: - Энэ нь ямар хүн болов? хэмээсэнд Жан Шүнь өгүүлрүүн: - Лав бусад хүн ирж эдний амийг бусниулав за. Бид одоо шөнө дунд эртхэн оргож Лян  Шаньд  очъё  хэмээсэнд  Ань  Даочуань  хэргээс  айн  даруй  тэндээс  гарч  өөрийн гэртээ ирээд, эмээн авч үүрэглэн, хоёул яаран явж Янзы Зян төрний захад хүрч ирвээс Ван Динлоу сая босож цай уун суумуй.

Жаншүнийг үзээд тосон ирж, гэртээ оруулж, тэр хоёр нүүрийг угаан, хамт сууж цайн уун, архи ууж байтал, гаднаас хүн дуудаж өгүүлрүүн: - Ван дүү чи зочид байваас даруй мөрний  хойд  этэгээдэд  гаргагтун.  Бага  удсангүй  их  үер  болж,  дараагаар  хэдэн  өдөр  өнгөртөл  ус  үл  татармуй  хэмээсэнд  тэд  цонхны  нүхээр  гадагш  харваас  тэр  нь  Жанван  ажгуу.  Үүнд  Ван  Динлоу,  Жан  Шүнь  нар  үүнийг  таньж нүдээр битүү дохио өгч учрыг мэдээд, Ван Динлоу гарч даруй дотогш урьж  оруулаад,  хамт  сууж  цай  хоол  идэж  төгссөний  хойно,  Ань  Даочуань,  Жан Шүнь, Ван Динлоу бүгдээр онгоцонд сууж, мөрний захад орсонд, Жан Шүнь өө сэв эрж Жанвангийн онгоцны дотор орж, нэг байшингийн дотор орж, хуурмагаар Жанванг дуудаж өгүүлрүүн: - Эрхэм онгоцны тэргүүн нааш ирэгтүн  хэмээсэнд  Жанван  онгоцны  сэлүүрийг  Ван  Динлоуд  өгч  яаран  Жаншүний  дэргэд  ирсэнд  Жан  Шүнь  инээн  өгүүлрүүн:  -  Миний  биед  авч  явсан алтыг аваад, намайг лусын ордонд илгээснээ мэдэх үү? Одоо би лусын ордноос ирээд орондоо чамайг илгээмүй хэмээн дал мөрнөөс барьж авсанд Жанвангийн  царай  шороо  мэт  шарлаж,  хэлэх  үггүй  байхад,  Жан  Шүнь  түүний гар хөлөөс нь барьж нэгэнтээ хүчлэн татсанд, Жанвангийн элэг бөөр нь  хагарч  үхсэнд,  үхдэлийг  мөн  мөрөнд  хаяж,  урьд  автсан  алт  мөнгөө  олж  аваад, удсангүй Янзы Зян мөрний чанад этгээдэд гарч.

Ван Динлоу салах ёс ёсолж өгүүлрүүн: - Хоёр мэргэн ах та нар одоо морилтугай. Дараа баяртай учиръя хэмээсэнд Жан Шүнь өгүүлрүүн: - Мунхаг ах би сайн дүү юугаан ач ер  умартах  цаг  үгүй.  Чи  гэртээ  харьж  хөгшин  эцэг  лүгээгээн  зөвлөж,  энд  удаан  сууж  яахийм,  эртхэнээс  манай  Лян  Шаньд  очиж,  нэгэн  насыг  элбэг  талбиугаар  өнгөрүүлбээс  зохимуй  хэмээн  хэлэхэд  Ван  Динлоу  өгүүлрүүн:  -  Ах  өршөөн  аваачваас,  дүү  би  дагахыг  хүсмүй  хэмээгээд  хойш  онгоцыг  тавин  буцав.  Жан  Шүнь,  Ань  Даоцуанийг  дагуулан  хуурай  замаар  явж,  гучны газар явсанд Ань Даочуань бичгийн хүн өөр зүйлийн хатуу үйлдвэрт явсангүй тул, яахин Жаншүнийг дагаж явганаар хол газар явж чадмуй, хөл өвдөөд замд сууж амарч, бас яван бас амран нэгэн архины дяньд хүрч, тэнд орж биеэн амарч архи ууж суутал, гаднаас нэг хүн орж ирээд: - Дүү чи энд юу хиймүй? хэмээсэнд Жан Шүнь харваас тэр нь хувилгаан явдалт Дай Зүн ажгуу. Жан Шүнь үзээд яаран дээш босч ёслон асууруун: - Ах нутгаас хэзээ гарав?  Ахын  өвчин  ямар  буй?  хэмээсэнд  өгүүлрүүн:  -  Ахын  өвчин  улам  хүнддэж,  үхэх  нь  өглөө  буюу  орой  буй  за.  Иймийн  тул  ах  дүү  нар  зөвлөн  намайг гаргаж чамайг тоссон бөлгөө. Би өчигдөр үдэш гараад сая энд хүрч ирэв  хэмээсэнд  Жан  Шүнь  даруй  Ань  Даочуаньд  Дай  Зүнг  танилцуулж.  Ань Даочуань энэ үгсийг сонсоод яаран “явъя хэмээсэнд Дай Зүн даруй нэг хурдан морь, эмээлтэй худалдан авч, Ань Даоцуанийг унуулан, Жан Шүньд захиж  өгүүлрүүн:  -  Би  сяньшэнгийн  хамт  урд  явж  хүрье.  Чи  мөн  даруй  хойноос нэхэж ирэгтүн хэмээсэнд Жан Шүнь хүлээн хоцров. Ань Даочуань морины гүйдлээр явахад, Дай Зүн мөн өөрийн алхамаар явж байх боловч, мориноос урьтахаас бус хожимдох учир үгүй.

Үүнийг үл өгүүлэн өгүүлэх нь: Жан Шүнь гагцаар дяньд сууж байтал, Ван Динлоу их боодол үүрч, хөгшин эцгээ дагуулан Ляншаний ууланд очихоор яваа аж. Замын айлд орж үзвээс, Жан Шүнь тэнд баймуй. Бие биеэ үзэж, Ван Динлоу асууруун: - Эмч хүмүүн хаана  очсон?  Жан  Шүнь:  -  Дай  Зүн  ах  ирээд  урьдаар  залж  одсон.  Би  мөн  явах  гэж  байтал  та  нар  ирэв  хэмээн  хамт  сууж  цай  архи  ууж,  будаа  идээд,  тэндээс гурвуул гарч зам яван, нэг өдөр Лян Шаньд хүрч ирэв. Дай Зүн тэр өдөр хувилгаан эмчийг залж, шаламгайлан өдөр шөнийн хооронд нойргүй явж,  Лян  Шаньд  хүрч  ирээд,  Ань  Даочуань  Сүн  Жянийг  үзээд  зуун  эм  найруулж шарханд түрхэн, бас эм идүүлсэнд, үхэхийг хүрсэн Сүн Жян хоёр гурван өдрийн дотор шарх аньж, өвчингүй болж, өдөр дараалан засарсаар хуучин  ёсоор  болсонд,  Сүнзяг  тэргүүлэн  олон  жанжин,  ах  дүү  нар  зэргээр  Ань Даоцуанийг ертөнцийг засагч оточ хэмээн магтан сайшааж, бүгдээр ач хариулан мөргөх ба бусдаас илүү тэргүүн хөдлөхийг өгүүлэх юун.

Жан Шүнь бас хүрч ирээд, өөрийн явсан явдлаа хэлж, мөн өвчин эдгэсэн баяр хэмээн мөргөсөнд, Сүн Жян : - Мэргэн дүү их л зовов хэмээн тал өгч, Ван Динлоу эцэг,хөвгүүн хоёрыг мөн Жан Шүньд өгч усан цэргийн дарга болгон, цалин идүүлж, өөрийн дураар суув. Сүн Жяний өвчин огт зүгээр болж, гагцхүү Ши Сю, Лү Жюнь И нарын төлөөнөө хэвээр сэтгэл зовних тул, Ү Юнд өгүүлрүүн: -  Дүү  эдүгээ  мэргэн  арга  үүсгэж,  Ши  Сю  нарыг  авч  ирвээс  сайн  билээ.  Ер  миний  сэтгэл  зовниж  амар  олох  цаг  үгүй  хэмээсэнд  Ү  Юн  өгүүлрүүн:  -  Ах  энэ хэрэгт сэтгэл бүү чилэгтүн. Таны өвчин хэдий сайн болов хэмээн эрхгүй зуун  хоног  сайнаар  цээрлэвээс  зохимуй.  Одоо  хавар  цаг  болж,  тавтайяа  цэрэг  хөдөлвөөс  зохихын  тул,  бид  нар  арга  бодлогыг  нэгдэж,  Дамин  Фү  хотыг эвдэж, зальхай эр эм хоёрыг барьж, түшмэлийн юмыг тоосон товрог болгож, Ши Сю, Лү Жюнь И хоёрыг сааргүй гаргаж авчраад Дамин Фү хотыг тэгш  газар  болгон,  хүний  ясыг  уул  мэт  овоолон,  цусыг  гол  мэт  урсгамуй  хэмээн өгүүлэв.

Энэ удаа Ү Юн яахин Ши Сю нарыг аварч гаргахыг дараах бүлэгт үзмүү.