ОХУ бүхэл бүтэн нэг угсаатнаасаа ичгүүртэй аргаар ангижрахыг оролдож байна
Түүхч, буриадын улс төрийн зүтгэлтэн Ражана Дугар-ДеПонтегийн “Buryats and the “Russian World” гэсэн гарчигтай нийтлэлийг орчуулан хүргэж байна.
“Прощание славянки” марш тоглож эхлэхэд ээж маань уйлдаг. Аугаа эх орны дайн эхлэхэд тэр 11 настай байсан. Эрхүү мужийн Хандагай хэмээх жижиг буриад тосгоны 18-55 насны насны бүх эрчүүд фронтод явсан. Тэдний цөөхөн нь дайнаас эсэн мэнд буцаж ирсэн. 1941 онд дайсан дуусахад Сибирийн дивизүүд гол үүрэг гүйцэтгэсэн. Ээж минь тэр ялалтын үнэ цэнийг үргэлж санаж байдаг.
Подольскийн ойролцоох бүх талбайнууд миний нутаг нэгтнүүдийн шарилаар дүүрсэн байсан нь сүүлд тодорхой болсон. Нэгэн хүн Путинийг Мидасын эсрэг нь гэж хочилсон нь тун оновчтой болсон. Фригийн хаан Мидас ганц хүрээд л бүгдийг алт болгон хувиргадаг. Харин Путин хүрсэн болгоноо өмхий үнэртэй хорт бодис болгон хувиргадаг. Тавдугаар сарын 9-ний Ялалтын баярыг эрх баригчдад зориулж зохион байгуулж буй нь үүний нэг тод жишээ юм. Миний хувьд Орост Ялалтын баярыг тэмдэглэх нь бүдүүлэг бөгөөд "Бид үүнийг дахин хийж чадна" гэсэн байгаатай адил санагддаг.
УКРАИН БА БУЧАГИЙН АЙМШИГ
Бучагийн дайралтын дараа удалгүй тэнд буриадууд харгислал үйлдсэн гэсэн хуурамч мэдээлэл цахим ертөнцөөр тархсан бөгөөд эдгээр бичлэгийг Оросын Алс Дорнод дахь цэргийн гарнизонд 2018 онд авахуулсан Сахагийн Бүгд Найрамдах Улсын төрийн далбааг барьсан Якут цэргүүдийн гэрэл зургуудаар дүрсэлсэн байв. Яагаад хэн нэгэн хүн хядлагын бурууг буриадуудад үүрүүлэхийг хүсэх болов.
Миний украин найз Дмитрий Каниболоцкий энэ асуултад хамгийн оновчтой хариулсан. Тэрбээр "Украины үндсэрхэг үзэлтнүүдийг буруутай гэж зарлах гэсэн Оросын оролдлого бүтэлгүйтлээ. Олон тооны аллагад орос үндэстэн оролцсон нь тэдний яриа, нутгийн иргэдийн мэдүүлгээр ч нотлогдож байна. Харин одоо Оросын суртал ухуулгаараа дамжуулан Украины уншигчдад өөр түүх ярихыг оролдож байна. Архи уух дуртай, тушаал дагаж мөрдөөгүй ОХУ-ын үндэстний цөөнх бүх зүйлд буруутай болж таарч байна. Украинчуудын дайсан нь орос үндэстэн биш, харин буриадууд (түүнчлэн якут, чечен, дагестан болон ОХУ-ын бусад ард түмэн) бөгөөд ОХУ угсаатны оросуудын эсрэг тэмцээгүй гэсэн ойлголтыг өгөхийг хүсэж байна” гэжээ.
Буча болон бусад хот, тосгонд үйлдэгдсэн дайны гэмт хэргийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаа аль хэдийн явагдаж байна. Украины Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Олексий Арестович урьдчилсан дүнгийн талаар хоёрдмол утгагүй ярьсан. Буча хотод болсон харгислалыг буриадууд биш, харин “тэдний хэлдгээр” “бяцхан славян залуус” үйлдсэн аж.
Дайны дараа Нюрнбергт шинэ шүүх хурал болно гэдэгт итгэлтэй байна, хэрвээ дайны гэмт хэрэгтнүүдийн дунд буриадууд байсан нь тогтоогдвол тэднийг шийтгэх нь зөв. Сүүлийн үед надаас яагаад ийм олон буриадууд “тусгай ажиллагаа”-нд тулалдаж байна вэ гэж их асуудаг болсон. Энэ дайнд буриадын дайчид үнэхээр олон байгаа. Зарим эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар 6000 мянган буриад байлдаж байгаа аж.
Оросын бүх ард түмний дунд нэг хүнд ногдох хувиар Украинд тулалдаж буй буриадууд тэргүүлж байгаа байгаа юм. Фронтод 10-20 цэрэг илгээгээгүй нэг ч буриад тосгон байхгүй. Ялангуяа Өвөрбайгалийн хязгаарын Агин-Буриадад байдал хүнд байна. Олон нийтийн газар буриад залуус харагдахгүй байгаа нь анхаарал татаж байна. Ганданд ирж буй буриад гэр бүл бүрийн аав нь алга. Буриадууд Оросын хүн амын дөнгөж 0.3 хувийг бүрдүүлдэг ч дайнд амь үрэгдэгсдийн 2.8 хувийг бүрдүүлдэг. Дагестан нь дайнд амь үрэгдэгсдийн тоогоор Буриадаас түрүүлж байгаа ч Дагестаны хүн ам гурав дахин их. “Raksha”-ийн "Хүн ам зүй"-ийн “Telegram” сувгийн модераторууд дайнд нас барсан буриадуудын статистикийг судалж, Буриадад дунджаар хэдэн эрэгтэй амиа алдсаныг тооцоолж байгаа аж. Өнөөдөр олон хүн Украинд яагаад ийм олон буриад байлдаж байна вэ гэж гайхаж байна. Видео блогчин Карен Шайнян хариу авахаар Улаан-Үд рүү очиж, “YouTube” дээр бараг 300 мянган хандалт авсан видео бичлэгээ хийсэн. Орос бүхэл бүтэн нэг угсаатнаас ийм ичгүүргүй байдлаар ангижирч байна гэдэг төсөөлөхийн аргагүй юм. Хэдхэн хоногийн өмнө Буриадын Доржо Дугаров бид хоёр “Яагаад буриадууд Оросын армийн төлөө тулалдахаар явж байна вэ” гэсэн сэдвээр ярилцах завшаан тохиосон юм. Энэ үеэр Карен Шайнян зүгээр л шоу хийсэн гэдэг нь илүү тодорхой болсон.
Бүх гэмт хэргийн бурууг үндэстний цөөнх рүү үүрүүлэхийг хүсэж буй хүмүүст хандаж хэлэхэд үгүй ээ, энэ дайны ичгүүрийг манай улс тэр чигтээ тэгш хүртэх ёстой.
Ц.ДАВААСАМБУУ
Эх сурвалж: Өглөөний сонин
(6)(111).jpg)
Сэтгэгдэл ( 28 )
Оросуудтай 90 жил байлдахад та нар ирж туслаагүй дээ гэж нэг буриад нөхөр маань гомдолтойхон ярьж суусан. Манай дээдэс хоорондоо байлдаад тэртэй мантай байсан даг аа. Сибирь шар маахайнаас Буриад, Азийн хар луунаас Өвөрлөгчид жийрэглэж ирсэн дээ, биднийгээ.\n
Нэг буриад хүн орсоор ярьж дуулж бсаныг нь би:\nчи чинь одоо орос юм уу буриад юм уу буриадаараа яриач гэхэд би орос улсын иргэн би орос хүн гэж бсын. Чи над шиг бор царайтай онин нүдтэй. Чи орос хүний дэргэд яаж ч хичээгээд орос хүн болж чадахгүй гэхэд үгүй ээ бид оросууд гэж цээжээ дэлдэж бсан. \nБуртадуд оросын иргэнийхээ үүргээ сайн биелүүлэх ёстой! Орос улсын иргэд юм бгаа биз дээ?
тэнэг буриадууд өөрсдийгөө орос гээд бодцон эргүү малнууд, одоо өөрсдөө хэн гэдгээ ухаарч бх болуу, монголын буриад нөхөр 1 удаа үхэр монголууд гэхийг сонсоод та нар хэн бэ гэсэн чинь оросын буриадууд гэнээ, тэгвэл яагаад та нар монгол хэлний 1 аялгуугаар яриад байдын бэ гэсэн чинь гайхаад байсан, тэнэг хүмүүс \n
Оросын Буриадууд Монголд их дайсагналтай ханддаг. Монгол улс усан цахилгаан станц барих гэхээр Байгал нуурын экологийн тэнцвэрт байдал алдагдана гээд л оросуудыг уриалаад л солиорно. Монгол угсаатан мөн үү? Украйнд хөөгдөж, газраа нутгаа мангадуудад өгөх хувь заяатай согтуу толгойнууд.
Сая АЛТАРГАНА наадам дээр нь үнэн цөөн цэргийн насны буриадууд байсан гэсэн. Ингээд ”Путины буриадууд” зүйл дуусдаг байжээ. Буриад гэдэг Буруут гэсэн үг юм гэсэн. Ум ма ни ба мэ хум.
ОРОСД БҮУРИАД ХҮН ХЭРЭГГҮЙ ЗӨВХӨН ГАЗАР НУТАГ НЬ ХЭРЭГТЭЙ
Оросууд угаасаа дээрэнгүй муу улсууд тийм ч болоод урьд нь Оростой дотно байсан Чех Плош Булгар Латви гээд эргэн тойронд байгаа бүгд дургүй Оросд явахад л дээрлэхдэг тийм хүмүүс Монголын оркууд Орост хайртай байдаг
Хятадын эрлийз өмхий цустнууд ингэж яс хаядаг юм. Ар халх хятадтай сүжирсэн цагт өөд нар үзэхгүй хамаг байдгаа барж хоосордог номтой юм даа.
Монгол бол Буриадаас дор ш дээ. Эв нэгдэлгүй, хөгжилгүй, баахан хятад цустнуудаар төрөө самруулаад хөгжилгүй дээр нь аймшигтай ядуусаар дүүрсэн. Ийм монголтой хэн ч нэгдэхгүй харин ч бүр эсрэгээрээ зугтаана биз дээ чамаас.
1941 онд дайсан дуусахад гэж юу солиорсон бэ? 1941 онд эх орны дайн эхэлж 1945 онд дайн дууссан.
Одоо яс юман дээр буриадад буриад хэлээ, түүх соёлоо мэддэг хүн бараг байхгүй болсондоо!!! Оросуудын уусган шингээх арга үр дүнгээ сайн өгсөн юм шиг байна лээ
Угаасаа их гүрэнд навттгар хамартай шар арьстангууд хэрэггүй. Тэдэнд газар нутаг баялаг нь хэрэгтэй. 1937 онд монголчуудыг өөрсдөөр нь алуулсаныг түүх мэднэ. Хужаа өвөр монголыг хятадчлах ажилгаа 2 жилийн өмнө эхэлж монгол бичиг, хэлийг хориглож баахан бослого үймээн гарсан шдээ
Орос , Хятадыг муулахын оронд “бид ямар тэнэг үндэстэн вэ” бид яагаад хамаг нутгаа Орос, Хятадад алдав , яагаад хөгжил дэвшлийг хийж чадахгүй буурай үлдэв гэдэгт дүгнэлт хийцгээ, мулгуйнуудаа.
Нэгнийгээ, Хойдох Буриадаа, Өмнөд Монголоо, Баруун Монголоо, Зүүн Баргаа дандаа энэ мэтээр Манжийн бэлэгэнд дулдуйдаад, гаднах хилээрээ өргөн уждам Хамаг Монголоо нэг гэж мэдэхгүй, хол байгаагаа ад үзээд, ганцхан төв Монгол Би гээд Халх 5 аймгийн хэдхээн юм үзээгүй хэд тэнэгтсээр байгаад Монголыг бүүр бага болгоод байгаа шүү. Монголоо хөгжүүлэхийг бодоцгоо.
Буриадууд оройтож ойлгож сэрж бна харамсалтай. Монгол угсаа гаралаасаа ичээд Орос болох гээд хөгөө чирсэний гай, ямар ч үнэгүй төмөрийн төлөө хөөрөөд устгалд сайн дураараа хөөрөөд явсан, Казакстан шиг эсэргүүцэхгүй яасан юм. Путин Оростойгоо нэгдэх гээд хүсэлтэй Украйны Донкцки, Леканск иргэдэд туслаж тусгаар тогтнуулж дайн хийлээ гэсэн тэгвэл Буриадууд зөрүүлээд Монгол хэл соёлтой, гарал үүсэл нэгт Монгол улстайгаа нэгдэнэ гэж хүсэлтээ Путинд гаргаач ээ. Үнэндээ дэлхий Монголыг цавчуулсан могой мэт хэд тасарсан Орос, Хятадын колони хэвээр байгааг мэдэхгүй байгаа ш тээ.
БУЧАГЫН ПРОВАКАЦИЙГ ОРОСУУД БИШ УКРАНАЦИСТУУД ЗОХИОГОО БИЗ ДЭ.
Buriaduud uursduuguu oros gj boddog gnu hee boddog l um bga biz Mongol ugsaatan gedgiig n harin Orosuud medeed bga uma zugeer
Путин нэг сумаар хоёр туулай агнаж байгаа юм байна
Ulaan kommunizmiin yed ch Buriadiin Bugd Nairamdah uls gj blaa harin haraal idsen Putin ustgaj jijig toirog bolgoj taraasan daa haraal idmer
Өөрсдийгөө орос гэж солиордог буриадууд одоо горыг нь амиараа төлж бна даа. Болоогүй. Оросууд та нарыг олон удаа кондом шиг л аштиглана
Буриадуудыг агсан согтуу тавьдаг л гэдэг. Ясны буриадууд нь харин ч бичиг номтой, хичээл зүтгэлтэй, ажилсаг нямбайг мэдэх юм. Том улсад ууссан жижиг народ.
хожуу ч гэсэн үнэнийг буриад болон бусад монгол угсаатнууд мэдэж эхэлж байгаа нь зөв зүйл. Яахав дээ, өөрсдийгөө монгол биш гэж боддог нэг буриад байхад ,бид монгол угсаатан гэж боддог өөр нэг буриад байж л байгаа. Ер нь өөрийн яс үндэснээсээ татгалзана гэдэг гутамшигтай бөгөөд хүний ёс биш гахайн ёс болно.
Буриадууд Монголд нэг их элэгтэй гэж боддоггүй. Энэ нь ЗХУ гэж байх үеэс Монгол бол ядуу буурай бага үндэстэн гэж үздэг байсантай холбоотой байх. Гэхдээ монгол үндэстний нэг яалт ч үгүй мөн болохоор буриадуудыг монголчууд элэг нэгтнээ гэж үзэж хүндэтгэлтэй халах ёстой.
Согтуу буриадын улс төр дүгнэнэ гэж юу байдаг юм. Согтуудаа авгайгаа цохиод алчихсан буриад шоронгоос гарчихаад найзынхаа эхнэртэй суусаныг харжил байлаа
хуц
Нэлээн дээгүүр алба хашиж байсан нэгэн ахмад настан буриадуудаас өвөр монголчууд нь дээр шүү гэж надад 90д онд аминчлан хэлж байлаа.
Сайн буриад сарын найз гэж оросын бурядыг хэлдэг үнэхээр новшийн улсууд орсуудтай нийлж монголчуудыг дээрэмдэнэ .монгол гэхээр ер нь дургүй шүү!новшнууд хүртэх ёстойгоо л хүртэж
Xохь нь гэж л хэлье дээ..уучлаарай. Oдооны буриадууд Mонгол угсаа, Mонгол гарал үүслээсээ ичээд Oрос - Eвроп хүн болох гэж ядаад алиа царайлдаг болсон.. Mонгол гэхээр уурладаг, ярвайдаг болсон. ямартайтаа л Uлаан Yдийн драмын театрийн дарга нь - бид бол путины буриадууд - гэж пялдганахав дээ...