АНУ яагаад Украин, Израилд үзүүлэх тусламжийг ХУВААХЫГ ХҮСЭХГҮЙ байна вэ

АНУ-ын засаг захиргаа Бүгд найрамдах намын төлөөлөгчдийн Киевийг санхүүжүүлэх тухай заалтыг Израил, Украин зэрэг “чухал түншүүдээ” дэмжих тухай хуулийн төслөөс хасах тухай шаардлагыг няцаажээ. Энэ тухай Цагаан ордны хэвлэлийн нарийн бичгийн дарга Карин Жан-Пьер мэдэгдэв. Өмнө нь Бүгд найрамдах намынхан хоёр улсад үзүүлэх тусламжийг “хуваах” санал гаргаж байсан юм. Украин, Израилд тусламж үзүүлэх асуудлаар хоёр намын зөвшилцөлд хүрсэн тухай Вашингтон мэдэгдээд байгаа ч Байдены засаг захиргаа болон Доод танхим дахь Бүгд найрамдах намын бүлэг хоорондын санал зөрөлдөөн “шинэ түвшинд” хүрсэн гэж шинжээчид үзэж байна.

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жо Байдены засаг захиргаа Бүгд найрамдах намын төлөөлөгчдийн Киевийг санхүүжүүлэх заалтыг Израил, Украин зэрэг “чухал түншүүдээ” дэмжих тухай хуулийн төслөөс хасах тухай шаардлагыг эсэргүүцсэний дараа Цагаан ордны хэвлэлийн нарийн бичгийн дарга Карин Жан-Пьер “Үндэсний аюулгүй байдлын эрх ашгаа улстөржүүлэх нь утгагүй. Израилийг дэмжих, Украиныг хамгаалах зэрэг АНУ-ын үндэсний аюулгүй байдлын үндсэн хэрэгцээний нөхөн төлбөрийг шаардах нь ирэх жилүүдэд манай аюулгүй байдал, эвсэлд сүйрлийн үр дагавар авчрах болно. Хоёр намын ийм ердийн үйл явцаас салах болно” гэж мэдэгджээ.

Өмнө нь АНУ-ын Төлөөлөгчдийн танхимын шинэ дарга Майк Жонсон Цагаан ордны ажилтнуудтай уулзахдаа Төлөөлөгчдийн танхим дахь бүгд найрамдахчуудын дунд Израилд тусламж үзүүлэх, Украиныг санхүүжүүлэх асуудлыг салгах шаардлагатай гэдэг санал байна гэж мэдэгджээ. Нэмж дурдахад, түүний хэлснээр хууль тогтоогчид Киевийн дэглэмд хуваарилсан хөрөнгийг юунд зарцуулсан талаар тодруулахыг хүлээж байгаа бөгөөд АНУ Украинд юунд хүрэхийг хүсэж байгааг мэдэхийг эрмэлзэж байгаа аж. “Цагаан ордон үүнийг тайлбарлахгүй байна” гэж Жонсон онцолжээ.

Доод танхим дахь Бүгд найрамдах намын гишүүд өөрсдийн хуулийн төслийг санаачилсанд нь Киевийг дэмжих талаар тусгаагүй бөгөөд Дотоод орлогын албанд хуваарилсан хөрөнгийг бууруулснаар Израилд үзүүлэх тусламжийн санхүүжилт 14.3 тэрбум ам.доллар байх төлөвтэй байна.

Нийгэм-улс төрийн нөхцөл байдал

Сануулахад, аравдугаар сарын 20-нд АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жо Байден Конгресст яаралтай төсвийн хүсэлт илгээж, Израил, Украин зэрэг түншүүддээ дэмжлэг үзүүлсэн юм. Тэр дундаа Киевийн хэрэгцээнд 61.4 тэрбум ам.доллар, Тель-Авивын хэрэгцээнд 14.3 тэрбум ам.доллар хуваарилах тухай яригдаж байгаа юм.

Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн бичиж буйгаар Цагаан ордны тэргүүний энэ шийдвэр Америкийн олон нийтийн дунд үл ойлголцол үүсгэж байна. Яагаад АНУ-ын жирийн иргэд Украин, Израилийг дэмжихийн тулд татвараа төлөх ёстой гэж? “Гэхдээ хамгийн гол нь Байден жирийн америкчууд, америк гэр бүл Газын зурвас эсвэл Украинд болж буй үйл явдалд яагаад санаа зовох ёстойг тайлбарлаагүй. Түүний хэлснээр, хэрэв ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путиныг Украинд зогсоохгүй бол Польш руу явна. Гэхдээ хэн нэгэн Украинд санаа тавихгүй юм бол яагаад Польшийн талаар санаа зовох ёстой гэж” хэмээн нэгэн тоймч бичжээ. Хэвлэлүүдийн бичиж буйгаар АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жо Байдены Киевт үзүүлэх тусламж болон Тель-Авивыг дэмжихийг холбох гэсэн оролдлого нь Ардчилсан намын сонгогчдын дургүйцлийг хүргэж болзошгүй юм. Сэтгүүлчдийн үзэж байгаагаар, Байдены сонгогчид Украины мөргөлдөөнийг Ойрх Дорнодын дайнтай холбох оролдлогыг үнэлэхгүй юм. Үүний зэрэгцээ Бүгд найрамдах намын хяналтад байдаг Төлөөлөгчдийн танхим Израил, Украинд тусламж үзүүлэх тухай АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн “шаардлагыг” биелүүлэхээс зүгээр л татгалзаж магадгүй аж. АНУ-ын Конгрессын доод танхимын шинэ дарга Жонсон Киевийг үргэлжлүүлэн “ивээн тэтгэхийг” эсэргүүцэж байна гэжээ. Үүний зэрэгцээ Украинд барууны орнуудаас цэргийн дэмжлэг үзүүлэх нь Киевийн дэглэмийн цорын ганц аврал юм гэж хэвлэлүүд бичжээ. Хэрэв АНУ Украины эрх баригчдад үзүүлэх тусламжаа зогсоовол Европ энэ орон зайг нөхөх магадлал тун бага юм.

“Ямар ч аргаар мөнгө олох”

Мэргэжилтнүүдийн үзэж байгаагаар, Цагаан ордны хэвлэлийн нарийн бичгийн дарга Украин, Израилд үзүүлэх тусламжийн талаар хоёр намын зөвшилцөлийн тухай мэдэгдэл хийсэн ч Жо Байдены засаг захиргаа болон Төлөөлөгчдийн танхимын шинэ даргын удирдлаган дор Бүгд найрамдах намын гишүүдийн хооронд санал зөрөлдөөн гарч байна. Сөргөлдөөн нэлээд хурц болж байгааг юуны түрүүнд Жан-Пьерийн мэдэгдэл нотолж байгаа аж. Түүний хэлсэн үгнээс харахад Төлөөлөгчдийн танхимын шинэ удирдлага Украинд үзүүлэх тусламжийн хэмжээг багасгахыг тууштай баримталж байна. Цагаан ордон үүнээс хамгийн их айж байгаа.

Шинжээчийн тайлбарласнаар, Байдены Конгресст илгээсэн төсвийн хүсэлтийн онцлог нь Украин, Израилд үзүүлэх тусламжийг баримт бичгийн бусад заалтаас салгахад маш хэцүү аж. Үүнийг Цагаан ордон санаатайгаар хийсэн бөгөөд Төлөөлөгчдийн танхимын Бүгд найрамдахчууд энэхүү багцад санал өгөхийг зөвшөөрсөн. Харин одоо Вашингтоны стратеги ажиллахгүй байгаа аж. Хэрэв Жонсон болон түүнийг дэмжигчдийн Киев, Тель-Авивыг дэмжих хоёр хуулийн төслийг тусад нь авч үзэх санаачилга амжилттай болвол Конгрессоос Украины Зэвсэгт хүчний хэрэгцээнд зориулж төсөвлөхөд бэлэн байгаа хөрөнгийн хэмжээ хамаагүй бага байх магадлалтай.

Гэсэн хэдий ч Байдены засаг захиргааны асуудал зөвхөн энэ биш байх гэнэ. Ийм нөхцөлд Цагаан ордны хувьд хүндрэлтэй байгаа зүйл бол бүгд найрамдахчууд АНУ-ын Киевийг дэмжих санхүүжилтийн хүсэлтийн үндэслэлийг сайтар шалгахыг хүсэх болно. Байден болон түүнийг тойрон хүрээлэгчид Украины Зэвсэгт хүчний хэрэгцээнд асар их хэмжээний мөнгө авах чиглэлийг тогтоосон бөгөөд зардлын тодорхой зүйлийн талаар хараахан бодоогүй байгаа тул ийм хувилбараас зайлсхийхийг хичээж байгаа аж. Байдены зорилго бол Украины мөргөлдөөнийг Киевт хүргэх замаар сунгахын тулд Конгрессоос мөнгө гаргах явдал гэнэ.

Украины асуудал АНУ-ын засаг захиргааны нэн тэргүүний зорилт хэвээр байгаа тул Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнөхөн Байденд энэ “хөтөлбөр” чухал байгаа аж.