Бусдын лайг үүрсэн үйлтэй Засгийн газар

Эдийн засаг нь хоёр хувьд уруудаж ирсэн улс орныг Ардчилсан намаас хүлээж авсан эрх баригч намд тулгарч буй бэрхшээлийг тоочоод баршгүй олон. Нэгэнт дор орсон эдийн засагтай улс орон хүлээн авсан ах намынхан юу юуны өмнө ОУВС-д хандаснаар хамтарсан Санхүүгийн хөтөлбөр хэрэгжүүлээд нэг жилийн нүүр үзлээ. Хөтөлбөр хэрэгжихийн зэрэгцээ Н.Алтанхуягийн Засгийн газрын босгож ирсэн “Чингис”, “Самурай” бондын өрийг 2017, 2018 онд төлөхөөс эхлээд тэднийг өөд нар харуулах процесс нэг ч өрнөсөнгүй гэхэд болно. Өнгөрөгч 2012-2016 онд АН-ын самраад орхисон улс орныг эргэн төлөв байдалд оруулна гэдэг амаргүйн зэрэгцээ ах нар дотооддоо дайн өрнүүлсэн нь ч хямралт байдалд нэрмээс болсон байх. Ерөөсөө л бусдын тарьсан лайг үүрч яваа Засгийн газар гэж хэлэхэд болно.

Олон улсын хэмжээнд дампуурлаа зарлахдаа тулаад байсан Монгол Улсад ОУВС-тай хамтарсан Санхүүгийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээс өөр арга байгаагүй гэдгийг дахин хэлье. Энэхүү хөтөлбөрийн хүрээнд долоон төрлийн татвар нэмж, 2019 он хүртэл цалин тэтгэвэр нэмэхгүй байх, тэтгэвэрийн насыг уртасгах хэд хэдэн арга хэмжээ авсан нь өнгөрөгч нэгдүгээр сарын 1-нээс албан ёсоор хэрэгжиж эхэлсэн. Энэ нь юуны өмнө шатахуун импортлогчдын зүгээс үзүүлсэн шантааж, үүнийг дагасан иргэдийн бухимдал гээд амаргүй хүнд өдрүүд нийгэмд үргэлжилсэн сар байв. Тиймээс өнгөрөгч сарын сүүлээр Засгийн газар 100 дахь хоногийнхоо ажлыг дүгнэхдээ ОУВС-тай хэлэлцээрийн ширээний ард сууж, шатахуун түлшинд оногдуулсан Онцгой албан татвар, Хүн амын орлогын албан татварыг хуучин хэвэнд нь оруулах тухай шийдвэрээ дуулгалаа. Нөгөө талаар тэтгэврийн насыг уртасгасан шийдвэрээ эргэн харж УИХ-аар оруулах, мөнхүү цалин тэтгэврийн нэмэгдлийг эргэн харах нөхцлөө ч дуулгаад авлаа. Нийгэмд асаасан галаа дарахаас өөр аргагүй байдалд ийм шийдвэрт хүрсэн гэхэд болно.

Эдгээр шийдвэрүүдийн шилийг даран төсвийн орлого 500 тэрбумаар давсан, эдийн засаг 4.2 хувьд хүрч өсөх хандлага, нефть нэрэх үйлдвэр барих гээд хэд хэдэн баярлаж болохуйц мэдээ дуулгасан нь нэгдүгээр сард оволзсон иргэдийн бухмдлыг дараад авсан гэхэд болно. Үнэхээр хүнд нөхцөлд ажиллаж байгаа Засгийн газарт үүнээс илүү амжилт гэж хаа байхав гэх зэргээр ойлгож байгаа хүмүүс харьцангуй олон.

Гэтэл хоёрдугаар сарын 1-ний өдрийг АН-аас эсэргүүцлийн жагсаал зохион байгуулж, эдгэж ядаж байсан иргэдийн бухимдлын галыг өрдөх гэсэн оролдлого нь шалтгаан хайж байгаа төдий зүйл аж. Уг нь АН засаглаж байх үедээ тавьсан өр, будилуулсан улс орныг засахын тулд хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ юм шүү дээ. Сөрөг хүчний хийх ёстой акц мөн учраас яалтай ч билээ. Гагцхүү иргэдийн бухимдлын гал унтарч, нурам төдий болсон учраас АН-ын энэ жагсаал тэгтлээ гал өрдсөн зүйл биш байлаа. Харин шинэ сарын 1-ний өглөө гарсан нэг мэдээлэл бол “Жаст”-ын Ш.Батхүү гэх МАН-ын угшилтай нөхөр аль тэртээ 2009 онд “Эрдэнэт”-ийн 51 хувийг барьцаалан Өмнөд Африкийн Стандарт банкнаас 110 сая ам.доллар зээлсэн нь олон жил үргэлжилж, Арбитрын шүүх “Эрдэнэт” үйлдвэрээс “Стандарт” банкинд  90 сая ам.доллар төлүүлэх 2016 оны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн явдал байв. 

Үүнээс үүдэн Арбитрын шүүхээс “Эрдэнэт” үйлдвэрийг битүүмжлэн “Стандарт” банкинд төлүүлэх мөнгөө нэхэмжилсэн гэх мэдээтэй шинэ сарны 1-ний өглөөг угтсан нь арай гэж дарагдсан бухимдлын галыг өдөөх магадлал бүхий шалтгаан болов. Үнэн хэрэгтээ АН-ын жагсаал ч тэгтлээ ач холбогдолтой зүйл биш.

Үүнээс үүдсэн гал авалцаж, бүхий л бурууг эрх баригч нам, Засгийн газарт тохож байна. Үнэн хэрэгтээ энэ нь өнөөдрийн Засгийн газрын тавьсан өр шир, дордуулсан эдийн засаг биш. “Жаст”-ын Ш.Батхүү МАН-ыг засаглаж байхад тавьсан өр мөн үү гэвэл мөн. Тодотговол, С.Баярын Засгийн газрын үед “Жаст”-ын Ш.Батхүү “Эрдэнэт” үйлдвэрийн захирал Ч.Ганзориг, Төрийн өмчийн хорооны дарга Д.Сугар нарын гарын үсэгтэйгээр “Эрдэнэт” үйлдвэрийг барьцаалж, их хэмжээний доллар зээлсэн нь нэгэнт ил болж өдгөө Монгол Улс төлөх болсон нь туйлын үнэн.

Тэгэхээр иргэд олон нийт МАН-д хаяглан бухимдахаас өөр аргагүй. Энэ бол Монгол Улсын Төрийг арваад жилийн өмнө удирдаж байсан эрхмүүдийн хавсарсан ажиллагаа гэдгийг дээрх мэдээлэл хэлж байна. Гэтэл өнөөдөр бусдын лайг үүрэх учиртай, үйлтэй Засгийн газар хараалгаж байгаа нь ташааралтай л зүйл.

 С.Ууганбаяр

www.zindaa.mn