Албани болон Хойд Македон Европын холбооны гишүүн болох уу?

- Хэлэлцээ удаан үргэлжилнэ гэж шинжээчид үзэж байна -

Европын холбооны орнуудын удирдагчид Албани болон Хойд Македон тус холбоонд элсэх хэлэлцээрийг эхлүүлэх шийдвэрийг баталжээ. Хоёр улс ЕХ-ны гишүүнчлэлд албан ёсоор нэр дэвшиж байгаа юм. Европын холбооны бүрэн эрхт гишүүн болохын тулд бүхэл бүтэн нөхцлийг биелүүлэх шаардлагатай хэвээр байгаа бөгөөд хэлэлцээрийн явц тодорхойгүй үргэлжилж магадгүй гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.

ЕХ-ны орнуудын удирдагчид Албани болон Хойд Македоны тус холбоонд элсэх хэлэлцээрийг эхлүүлэх шийдвэрийг баталж, холбооны дээд хэмжээний уулзалтын холбогдох мэдэгдлийг видео хурал хэлбэрээр хийв. Өмнө нь хэлэлцээр эхлүүлэх шийдвэрийг Европын холбооны зөвлөл мөн гаргасан.

Хорватын Европын асуудал хариуцсан Төрийн нарийн бичгийн дарга Андреа Метелко-Згомбич хэлэхдээ “Албан болон Хойд Македоныг Европын холбоонд элсүүлэх тухай хэлэлцээр эхлүүлэхээр байгуулсан улс төрийн тохиролцоо нь эдгээр улс шинэчлэлийг хэрэгжүүлэхэд том хүчин чармайлт гаргасан явдал юм. Хоёр улс хоёулаа Европын замаар урагшлах тодорхой улс төрийн хүчин чармайлтаа харуулж байна” гэжээ. Гэхдээ элсэх зам урт байна. Гэсэн хэдий ч элсэлтийн шалгуурыг хангахын тулд бодит бөгөөд тогтвортой ахиц дэвшилд хүрэх нь Баруун Балканы түншүүдийг ЕХ-той илүү ойртуулна гэж тэрбээр нэмж хэлэв.

Хоёр улс аль аль нь нэр дэвшигчээр хэдийнэ танигдсан. Албани энэ статусыг 2014 онд авсан. Македоны элсэх санал 2019 оны эхэн үе хүртэл Гректэй санал зөрөлдөөнтэй тулгарсан юм. 1991 онд тусгаар тогтнолын тунхаг бичигт гарын үсэг зурсны дараа тус муж Бүгд Найрамдах Македон Улс гэгдэж эхэлсэн. Энэ нь Афинд таалагдсангүй. Грекчүүд энэ нэрийг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрснөөр Македон гэж нэрлэгддэг Грекийн нутаг дэвсгэр дээрх Скопье муж нэхэмжлэл гаргах үндэслэл болно гэж эмээж байв.

2019 онд Гректэй хэлэлцээрт гарын үсэг зурсны дараа тус улс нэрээ Бүгд Найрамдах Хойд Македон Улс болгон өөрчилсөн тул маргааныг шийдвэрлэжээ.

Брюссель 2020 оны эхээр тус улсыг ЕХ-нд элсүүлэх талаар хэлэлцээр хийх журмыг өөрчилсөн гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй. Хэрэв өмнө нь яриа хэлэлцээний эхлэл нь тус улсыг олон нийт хүлээн зөвшөөрснөөр эцэслэн дуусах байсан бол одоо ЕХ-нд хүрч, ахиц дэвшлийг хангалтгүй гэж үзвэл хэлэлцээг зогсоох, тодорхой чиглэлээр дахин эхлүүлэх эрхтэй. Энэ нь тус улсад нэгдэх шийдвэрийг тодорхойгүй хугацаагаар хойшлуулах боломжийг олгоно. Европын Холбоо хэдэн жилийн турш шаардлагатай урьдчилсан нөхцөлийг хангавал хэлэлцээрийг эхлүүлэхэд бэлэн байна гэж цохон тэмдэглэж, Хойд Македон, Албани зэрэг улсууд энэ хэлэлцүүлгийг эхлүүлэхийн тулд бүх зүйлийг хийсэн гэж “Europe Insight” судалгааны компанийн тэргүүн Андрей Куликов ярьж байна. “Нэгдүгээрт, энэ шийдвэрийг өнгөрсөн жил хүлээж байсан гэдгийг тэмдэглэх хэрэгтэй. Дараа нь Франц нэмэлт эсэргүүцэл үзүүлэх нөхцөлийг тавьсан, Францын эсэргүүцлийн улмаас ийм шийдвэр гаргаагүй. Энэ нь хоёр улсад улс төрийн ноцтой үр дагаварт хүргэж, тэр дундаа Умард Македоны Ерөнхий сайдыг огцроход хүргэсэн юм. Албани улсад ерөнхийдөө байдал бас л хурцадмал байсан. Европын холбоо эцэст нь тохиролцсон нь талууд тохиролцоонд хүрсэн болохыг харуулж байна. Гэхдээ дахин хэлэхэд, хэлэлцээр бол хурдан болох ажил биш юм” гэж шинжээч хэлжээ.

Европын холбооны бүрэн эрхт гишүүн болохын тулд хоёр улс бүхэл бүтэн нөхцөлийг биелүүлэх шаардлагатай хэвээр байна гэж судлаач Куликов тэмдэглэв. Хэлэлцээр амжилттай болсон ч удаан хугацаа шаардагдах тул Европын холбоонд нэр дэвшиж буй улс орнуудын тэргүүнд бусад үндэсний удирдагчид байж магадгүй гэж шинжээч хүлээн зөвшөөрчээ.

2019 оны аравдугаар сард Европын холбооны шийдвэрээр Балканы орнуудтай яриа хэлэлцээ эхлүүлэх шийдвэрийг Франц, Нидерланд, Дани улс хааж, шинэчлэлийн явц нь эргэлзээ төрүүлж байна гэв. ЕХ-ны гишүүнчлэлийн шинэ хэлэлцээ 2020 оны дөрөвдүгээр сард болох юм. Европын Холбоонд элсэх шалгуур нь тухайн улс нь ардчилсан зарчимтай, эрх чөлөө, хүний ​​эрхийг хүндэтгэдэг, хууль дээдлэх зарчмыг хүндэтгэхийг шаарддаг гэдгийг санах нь зүйтэй. Нэмж дурдахад, тус улсад өрсөлдөөнт зах зээлийн эдийн засаг байх ёстой бөгөөд улс төр, эдийн засаг, мөнгөний нэгдлийн зорилтод нийцсэн амлалтыг багтаасан ЕХ-ны нийтлэг дүрэм, стандартуудыг хүлээн зөвшөөрөх ёстой.

ЕХ-ны хэлэлцээрийн эхлэл нь “бэлгэдлийн дохио” бөгөөд Европын Холбоо нь гишүүддээ итгэх итгэлийг бий болгож, хүнд нөхцөлд шийдвэр гаргах чадвартай гэдгээ харуулж байна гэж Оросын Гадаад хэргийн зөвлөлийн ерөнхий захирал Андрей Кортунов ярилцлагадаа дурджээ. “Энэ бол тахал, нийгэмд зайлшгүй гарах эдийн засгийн хямралын цаана Европын холбоонд байгаа олон санал зөрөлдөөний цаана ч эв нэгдэлд хүрэх хүсэл хэвээр байгааг харуулахыг хүсэж байгаа юм. Одоо ЕХ-ны баруун Балкан дахь тэлэлт нь ийм эв нэгдлийг батлахад нэн чухал ач холбогдолтой асуудлын нэг юм” гэж тэрбээр тайлбарлав. Гэсэн хэдий ч одоогийн нөхцөлд хэлэлцээрийн явц хурдан явагдах магадлал багатай тул одоо тэлэхэд урьд өмнө байгаагүй их саад бэрхшээл тулгарч байна гэж шинжээч нэмж хэлэв.

2020 оны гуравдугаар сарын 21-нд Хойд Македон албан ёсоор НАТО-гийн 30 дахь гишүүн болсон. Холбогдох баримт бичигт тус улсын Ерөнхийлөгч Стево Пендаровски гарын үсэг зуржээ.

“Би энэ баримтаар Ерөнхийлөгчийн хувьд Хойд Македон улс Умард Атлантын гэрээнд нэгдэж, энэ гэрээний бүх заалтуудыг дагаж мөрдөх үүрэгтэй гэдгээ тунхаглаж байна” гэж тэрбээр хэлсэн байна. Уг баримт бичигт НАТО-гийн гишүүн орнуудын 29 хууль тогтоогчдын чуулганаас батламж олгосны дараа гарын үсэг зурсан. Баримт бичигт хамгийн сүүлд Испанийн парламент энэ сарын 17-нд гарын үсэг зурсан юм.