"Эрдмин"-ий эзэмшиж буй ордын хайгуулыг улс хийсэн нь ТӨРД АВАХ үндэслэл болжээ

Үндэсний Баялгийн сангийн хуулийг хэрэгжүүлэх үүднээс стратегийн ордуудын 34-50 хүртэлх хувийг төр эзэмшилдээ авах ажил эхлээд хоёр сар гаруйн хугацаа өнгөрч байна.

Засгийн газрын БЭТ Ж.Батзандангийн хэлснээр, стратегийн орд эзэмшигч нартай хийх хэлэлцээрийг долоодугаар сар гэхэд дуусгана.

Хэлэлцээрийг “Эрдэнэт” үйлдвэрийн овоолго ашиглаж буй компаниудаас эхэлж байгаа бөгөөд юун түрүүнд улсын хөрөнгөөр нөөцийг тодорхойлсон, хайгуул хийсэн ордуудыг авах шаардлагатай байгааг албаныхан илэрхийлсэн.

Мөн ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал "Эрдэнэт үйлдвэр"-ийн үүсмэл ордыг түшиглэн үйл ажиллагаа явуулдаг компаниудын үйл ажиллагаатай очиж танилцсан. Энэ үеэр хэлэлцээрүүдийн явцтай танилцлаа. Ирэх өдрүүдэд төр эзэмшлийнхээ 34 хувийг тогтоох хэлэлцээрийг албажуулж дуусгаад, Засгийн газарт танилцуулна. Хоёр долоо хоногийн дотор эцсийн байдлаар хэлэлцээрийг дуусгана” гэдэг байр суурийг илэрхийлсэн.

Түүнчлэн “Өнгөрсөн хугацаанд уурхайнуудыг түшиглэсэн үүсмэл ордуудыг бусдад ашиглуулахдаа ямар нэгэн нээлттэй сонгон шалгаруулалт хийхгүйгээр ашиглуулдаг байсан. Харин одоо үүсмэл ордын зөвшөөрлийг олгохдоо ар өврийн хаалгаар авч, гэрээ байгуулдаг байдлыг таслан зогсоож  байна” гэсэн юм.

Дээр дурдсанчлан улсын хөрөнгийг өнөөдрийг хүртэл үнэ төлбөргүй ашиглаж ирсэн олон жишээ байгаагийн нэг нь “Эрдэнэт” үйлдвэрийн овоолгийг 27 жил ашиглаж буй “Эрдмин” ХХК.

Тус ордын хайгуулыг анх 1994 онд улсын төсвийн хөрөнгөөр хийж байсан бөгөөд Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй олон тооны хууль, тогтоомж зөрчигдсөнтэй холбоотойгоор “Эрдмин” ХХК-ийн эзэмшиж буй ордыг төр авах шаардлага үүссэн байна.

Ашигт малтмалын тухай хуульд зааснаар Улсын төсвөөр хайгуул хийсэн ордод төр оролцох эрхтэй бөгөөд хэрвээ стратегийн орд бол төр 34%-иар шууд эсвэл хөрөнгө оруулагчтай хэлэлцэж оролцох эрхтэй гэж заажээ. Засгийн газар зөвхөн дээрх хуулийн хүрээнд ажиллаж байгаа гэх ба бусад эрхзүйн маргаантай болон хууль зөрчсөн гэмт хэргийн шинжтэй үйлдлүүдийг хуулийн байгууллагад үлдээнэ гэдэг байр суурийг илэрхийлж байгаа юм.

Сонирхуулахад, "Эрдмин" ХХК-ийг гадаадын хөрөнгө оруулалттай гэдэг боловч үнэндээ 20 гаруй хувийг тухайн үеийн "Эрдэнэт" үйлдвэрийн удирдлагуудын гэр бүл хамаатан садан эзэмшиж байна. Тодруулбал, “Эрдмин” ХХК байгуулагдах үед Эрдэнэт үйлдвэрийн ерөнхий захирал асан Ш.Отгонбилэг агсан, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр Н.Багабанди нартай холбогддог.