36 настай залуугийн амийг авсан барилгын газрыг хотын мафийн “толгойлогч” М.Энхболд “Макс” Д.Ганбаатарт олгожээ

Гэрээсээ мэнд саруул гарсан гэм хоргүй жирийн нэгэн залууг, хэзээ ч дахиж буцаж ирэхээргүй хол цөлсөн, бусдад айдас дагуулсан харамсалтай осол хоёр өдрийн өмнө гарсан. Хэвлэлийнхэн энэ асуудлын араас учигдан бичээд байгаатай зэрэгцэн хүний мууг үзлээ, амжилттай сайн яваа томоохон компанийн нэр хүндэд халдах гэлээ гэхчлэн янз бүрийн л хандлагууд гарч байна. Гэхдээ тийм байр суурь илэрхийлж байгаа нөхдүүдэд хандан хэлэхэд энэ асуудалтай холбоотой болон үүнээс үүдэн тавигдах ёстой асуудлуудын талаар хөндөх нь шударга байдалд илүү нийцэх юм. Барилгын осол гарч л байдаг,  эрдэнэт хүний амь нас нэг, хоёр, гурваараа үрэгдэж л байдаг нь хэвийн зүйл мэт хандлага нийгэмд тогтох вий, нөгөө хариуцлага хүлээх ёстой субьектүүд нь тэрүүхэндээ хохирол барагдуулсан нэртэй үлдээд хэрэг замхардаг байдал газар авчих вий. Барилгын гэх тодотголтой ослуудын шалтаг шалтгаануудыг үнэн зөвөөр нь тогтоож, гэм зэмгүй олон хүний амийг авсан,  нулимс, харуусал дагуулсан золгүй ослуудын жинхэнэ буруутнууд хариуцлага хүлээдэг байгаасай гэсэндээ манай сайт энэ осолтой холбоотой мэдээллүүдийг цувралаар хүргэж байгаа юм. Тэгвэл уг осол болсон барилга болон газрын эзэн  “Макс”  групп нь тус газарт эзэн суухын тулд өдгөөгийн МАН-ын дарга, газрын наймааны “Загалмайлсан эцэг”,  хотын мафийн том “толгойлогч” гэхчлэн  таагүй тодотголуудыг өнгөрсөн жилүүдэд өөртөө нааж ирсэн М.Энхболд болоод түүний хамсаатан Т.Бадамжунай нартай сүжирснийг илтгэх баримтуудыг хүргэх гэж байна. Гол нь тус газар Макс-ын өмч болохдоо хууль журам зөрчсөн байж болзошгүй нь дараах баримтуудаас харагдаж байна. 

 “Загалмайлсан эцэг” М.Энхболд, Т.Бадамжунай нар газар олгожээ 

Ерөөс тус газар Макс-ын мэдэлд очихоос өмнөх замналыг харвал МАН дахь Хотын фракцийн тулгуур баганууд болох тэр хэрээрээ хэтэвч, эрх ашиг нь нийлж ирсэн нөхдүүд болох М.Энхболд, Т.Бадамжунай хоёрын ивээлээр авсан байж таараад байна. Тэгэхдээ харагдах хэлбэр талаасаа нэлээн хашир ажилласан байх магадлалтай байна. Учир нь Түвшин-Интернэшнл ХХК тус газрыг ашиглах эрх авахын тулд  2002 оны хоёрдугаар сарын 25-ны өдөр Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албаны дарга Т.Бадамжунайд хүсэлт гаргасан баримт таны өмнө байна. Хүсэлтдээ  “Манай компани нь үйлчилгээний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд одоо хотын ерөнхий төлөвлөгөөтэй уялдуулан өнгө үзэмжинд нь тохируулан, бүх насны хүүхэд залуучуудад зориулсан компьютер сургалтын төвийн цогцолборын барилга барих сонирхолтой байгааг минь харгалзан үзэж туслана уу.” гээд удирдлага Д.Тунгалаг гэгч гарын үсгээ зуран илгээжээ.

Улмаар Т.Бадамжунайд гаргасан хүсэлтийнх нь хариуг 2004 оны тавдугаар сарын 20-ны өдөр Нийслэлийн Засаг дарга М.Энхболд өгсөн байгааг доорх баримтаас харж болно. Тодруулбал, тэрбээр газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг Чингэлтэй дүүргийн Засаг даргын 2004 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрийн 185 тоот шийдвэрийг үндэслэн, нэгж талбарын 4/0126 дугаар бүхий 365 м² газрыг 5 жилийн хугацаатай үйлдвэрлэл зориулалтаар эзэмшүүлэхээр энэхүү гэрчилгээг олгов гээд гарын үсгээ зурчихаж. Цаг хугацааны хувьд хоёр жилийн дараа газар эзэмших гэрчилгээг Түвшин-Интернэшнл ХХК авсан харагдаж байгаа юм.

Тэгвэл Засаг дарга М.Энхболд тус компанид Газар ашиглуулах шийдвэрийг  2002 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдрийн 246 дугаар тоот шийдвэрээр гаргаж байсныг илтгэх баримт бас байж байна.

Түвшин-Интернэшнл ХХК-д  Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр 450 ам дөрвөлжин метр газрыг гэрээнд заасны дагуу ашиглуулахаар болов. Ашиглах хугацаа 2 жил гэхчлэн тодотгосон байгааг та харж байна. 

Мөн энд  анхаарал татахаар нэг баримт байгаа нь Нийслэлийн Засаг дарга М.Энхболд Түвшин-Интернэшнл ХХК-д  газар эзэмших гэрчилгээг өгснөөс хойш хоёр сарын дараа тус газрыг Өмчлөгчийн эрхийн гэрчилгээ Макс группын нэр дээр гарсан байдаг нь дараах баримтаас харагдаж байна.

Нийслэлийн өмч хувьчлах комиссын 2004 оны 7 дугаар сарын 29-ний өдрийн 72 тоот тогтоолоор, Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн нутаг дэвсгэр дэх Нарны титэм үйлчилгээний төвийн А, Б хэсэг,  Макс групп хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн түрээсээр эзэмшиж байгаа нийслэлийн өмчийн 2580 метр квадрат талбайг 231  836  280 төгрөгөөр тус группд худалдаж, үнийг нь бүрэн төлүүлснийг илтгэх баримт байна. Тэрчлэн Макс групп 2004 оны 7 дугаар сарын 30-ны өдрөөс эхлэн эд хөрөнгийн  өмчлөгч болсныг Нийслэлийн өмч хувьчлах комиссын дарга М.Энхболд, Нарийн бичгийн дарга Д.Мөнхцог нар гэрчилсэн байгаа юм.

Анх  Түвшин-Интернэшнл ХХК-ийн хүсэлтийн дагуу газар эзэмших, ашиглах нь асуудал нь зөвшөөрөгдөж байсан тус газарт  Макс групп анхнаасаа санаархаж, жижиг компаниар түрий барин баримт бичгийг нь бүрдүүлсэн байх магадлалтай байгаа юм. Учир нь Засаг дарга М.Энхболд Түвшин-Интернэшнл ХХК-д Газар ашиглуулах шийдвэрийг  2002 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдөр гаргаад сууж байх үед нь Макс групп хэдийнэ тус газрыг нь ашиглаж байсныг нь та Өмчлөгчиийн эрхийн гэрчилгээнээс нь харж байгаа биз ээ.

Ер нь бол тус барилга дээр гарсан ослын шалтгааныг холбогдох газрууд нь эцэслэн тогтоогоогүй байгаа ч, нөгөө талаас нь авч үзвэл  ийм ослуудад буруутай этгээдүүдийг тодруулах, тодотгох асуудал дээр зөвхөн хэдэн мэргэжилтний амнаас унасан үгсэд дөрөөлөн бат ноттой итгэх ёстой гэсэн үг хаана ч байхгүй гэдгийг хэлэх нь зөв болов уу. Тэрчлэн ийм харамсалтай ослуудын цаана гэмгүй үлддэг нөхдүүд олон байгаа учраас зориуд хэлэх хэдэн үгс байна.  

Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд гэхэд л сэтгэл сэртхийлгэсэн хэчнээн олон осол гарсныг уншигч та санаж, харамсаж байгаа болов уу. Хичээлээ тараад ээж, дүүтэйгээ явж байсан Б.Есүгэн охин барилгын компанийн хариуцлагагүй үйлдлээс болж амиа алдсан харамсалтай осол гараад удаагүй байхад оюутны ширээнд суугаад удаагүй залуугийн дээрээс барилгын төмөр унаж амийг нь авсан хэрэг гарсан. Эдгээр ослуудаас хойш автобус, машин дээр барилгын төмөр унасан, золоор хүний амь наснаас холуур өнгөрсөн ослууд удаа дараа гарсан юм. Тэр болгонд нэг асуудал бүрхэг явж ирсэн нь барилгын үйл ажиллагаатай холбоотой үүдэн гарсан осолд хариуцлага хүлээх ёстой нь ард нь үлдээд байгаа юм биш үү. Ерөөс хууль эрхзүйн зохицуулалт нь ямар байна вэ гэдэг асуудал байгаа юм.

Түүнчлэн Макс группын охин компани “Макс өргөө” компанийн захиалгаар "Мэжик класс" компанийн барьж буй барилга дээр гарсан дээрх ослын хариуцлагыг хэн үүрэх вэ гэхээр одоо манайд мөрдөгдөж байгаа хуулиар бол гүйцэтгэгч тал хүлээх ёстой болж байна. Гэтэл  уг барилгыг барих албан ёсны зөвшөөрөл нь “Макс групп”-д байж байгаа. Зүй нь аливаа барилгыг захиалагч буюу тухайн газрыг өмчлөх, ашиглах эрхтэй субьект, хуулийн этгээд нь тухайн барилгыг барих явцад мөрдөгдөх хөдөлмөрийн аюулгүй байдалд шаардагдах нөхцлийг бүрдүүлж өгөх ёстой бол манайд эсрэгээрээ аж. Учир нь барилга дээр осол гарч хүний амь нас сүйдлээ гэхэд эзэн захиалагчтай хариуцлага тооцох тухай заалт хуульд байхгүй учраас цоорхой ашиглан тэд даварч ирсэн гэсэн үг. Тиймээс ч эрсдэлээс сэргийлэх тал дээр захиалагч, гүйцэтгэгч талууд хамтран ажиллах, тодорхой төсөв хөрөнгө тохиролцон гаргах зэрэг асуудлууд бүр ч байхгүй явж ирсэн байгаа юм. Тэгэхээр “Макс”  группын тухайд яг энэ жишгээр уг барилгад хандаж ирсэн. Бүх хариуцлагыг “Мэжик класс"-даа үүрүүлээд зүгээр өнгөрнө гэсэн хандлагаар хэдийнэ хандаж байгаа харагдана. Гэтэл уг барилга баригдаж байгаа газрын эзэн болоод захиалагч “Макс”  групп нь энхийн цагаан тагтаа биш гэдгийг илтгэх баримт байгаад байдаг.

Улстөр, бизнесийн луйврын торыг сүлжсэн нөхдүүдийн эрх ашгийн нэгдэл нь явж явж ийм л харамсалтай байдлаар эгэл жирийн иргэдийн амьдралд гай дагуулж байгааг ч хэлэх ёстой юм. Тус барилгын зөвшөөрөл, захиалагч, гүйцэтгэгч талуудын хариуцлагын асуудалтай зэрэгцэн газрынх нь зөвшөөрөлтэй холбоотой хууль журам зөрчсөн асуудлыг ч хууль хяналтынхан шалгах ёстой юм.

Б.Итгэлт