Юуны учир Японы орон гэртэй Z үеийнхэн гудамжинд гарч байна вэ!

1990-ээд онд Япон улсад эдийн засгийн хямрал үүссэний улмаас орон гэргүй хүмүүсийн тоо огцом өсөж, ажилгүйчүүд Токио хотын төвд цаасан хайрцагт амьдарч байжээ. Хожим нь энэ асуудлыг бүрэн шийдсэн ч орон гэргүй хүмүүс байсаар. Гэхдээ харьцангуй цөөн байдаг. Тухайн үед ажилгүй болсон эрчүүд тэдний тоонд ордог байсан бол өдгөө залуухан бүсгүйчүүд, залуучууд гудамжинд амьдардаг болжээ. Шалтгаан нь юу вэ? Интернэт кафе, шөнийн цэнгээний гудамж үүнд ямар үүрэгтэй вэ?

Японы эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн яамны мэдээлснээр 2024 он байдлаар тус улсын хэмжээнд орон гэргүй нийт 2820 хүн бүртгэгджээ. Өнгөц харахад, 125 сая хүн амтай тус улсын хувьд энэ тоо харьцангуй бага санагдана. Хүн амын дөнгөж 0.003 хувь. Гэтэл албан ёсны статистикт Японы засгийн газраас тодорхойлсон орон гэргүй гэсэн ангилалд багтаагүй Z үеийнхэн улам бүр олширч байгаа асуудлыг тусгаагүй гэж судлаачид онцолжээ.

Алдагдсан жилүүдийн хохирогчид

Японд 1990-ээд оны эдийн засгийн хямралд өртсөн өндөр настай эрчүүд орон гэргүйчүүдийн тоонд ордог. Хөдөлмөрийн яамны мэдээллээр, нийт орон гэргүй хүмүүсийн 70 орчим хувийг 60 болон түүнээс дээш насныхан, үүний 34 хувийг 70 болон түүнээс дээш насныхан эзэлдэг байна. Дундаж нас нь 63.6. 1980-аад онд үүссэн санхүүгийн хөөс, 1990-ээд оны эдийн засгийн хямралын улмаас хагарч, барилгын салбарт асар хүчтэй нөлөөлжээ. Газрын үнэ огцом унасны улмаас үл хөдлөх хөрөнгийн худалдаанд үйл ажиллагаагаа чиглүүлсэн барилгын компаниуд дампуурч, үл хөдлөх хөрөнгө, орон сууцны эрэлт буурсантай холбогдуулан барилгын ажил бараг зогссон байна. Ийн хөдөө орон нутгаас шилжин ирж, барилгын салбарт ажиллаж байсан дунд насны эрчүүд ажилгүй болжээ. Нийгмийн шилжилт хөдөлгөөнгүй тус улсад тэд хөдөлмөрийн зах зээлд эргэн ирж чадаагүй байна. Орон гэргүй хүмүүст тусалдаг “Homedoor” буяны байгууллагын мэдээллээр, 2003 он гэхэд тус улсад 25 мянга орчин хүн гудамжинд амьдарч байжээ. Энэхүү үзэгдлийн тод илрэл нь Токио хотын Шинжюкү метроны буудалд “картонон тосгон” бий болсон явдал байлаа. Ажилгүй болсон хүмүүс тэнд картон цаасаар хуаран босгожээ. Хожим нь тус газар хотын амьдралд хөлөө олоогүй хүмүүс төдийгүй тэдэнд туслах зорилгоор арга хэмжээ, үзэсгэлэн гаргадаг чөлөөт уран бүтээлчдийн цуглардаг газар болж хувирсан байна.
 

Интернэт кафены дүрвэгсэд

Соёлын хувьд орон гэргүй байхыг хувь хүний хариуцлагагүй буюу японоор жико сэкинин гэж үздэг. Хувийн хариуцлагатай холбоотой энэ үзлээр бол хөндлөнгөөс туслах шаардлагагүй гэж үздэг. Япончуудын хувьд ядуу байх нь залхуурал, хангалттай хөдөлмөрлөөгүйн үр дүн гэж хардаг байна.

Орон гэргүй хүмүүс ч өөрсдийнхөө байдлаас ичиж, нийгмээс нуугдан, бусдад төвөг учруулахгүй байхыг хичээдэг байна. Өөрийн гэсэн орон гэргүй, олон нийтийн газарт амьдардаг хүмүүсээс гадна интернэт кафе, манга кафе, нийтийн саун, хямд түр орон сууцанд амьдардаг хүмүүс ч бас бий. Тэднийг албан ёсны статистик оруулдаггүй байна. Учир нь тэд гудамжинд амьдардаггүй. Ийм хүмүүс гол төлөв томоохон хотуудыг бараадаж, цагийн ажил хийж, хоолоо олдог. Гэхдээ тэд байнгын оршин суудаг хаяггүй. Томоохон компани, сүлжээ дэлгүүрүүд ажилчин авахдаа байнгын оршин суух хаягийг нь хардаг тул тэдний орлого ч тогтворгүй. Тиймээс цагийн ажил олохын тулд тэд ёшэба буюу ажил олгогчидтой барилга, ачаа зөөх, цэвэрлэгээ хийх зэрэг ажлыг шууд тохиролцох боломжтой дүүрэгт очдог байна. Ихэнх орон гэргүй хүмүүс хог хаягдал боловсруулах үйлдвэр, барилга нураах зэрэг ажил хийж, мөнгө олно.

Японы томоохон хот бүрд байдаг интернэт кафе, манга кафе, видео кафенууд 24 цагаар ажилладаг бөгөөд хямд угаалгын үйлчилгээ, хоолоор үйлчилдгээс гадна цагаар эсвэл хоногоор түрээслэх боломжтой тусдаа бүхээгүүдийг санал болгодог. Ийм бүхээгийг 12 цаг түрээслэхэд 18-28 ам.доллар байдаг бол Токио хотод хамгийн хямд нэг өрөө сарын 130-300 ам.доллар, хотын төвд 530 ам.доллар байдаг байна.

“Анхандаа би байр хайдаг байсан. Гэвч маш үнэтэй байсан тул интернэт кафед амьдрахаар шийдсэн. Энд цахилгаан, усны төлбөрт санаа зовох хэрэггүй” гэж хамгаалагчийн ажил хийдэг 26 настай Фүмия ярина.

2018 онд явуулсан судалгаанаас үзвэл Токио хотод гэхэд 4000 орчим хүн амьдралын ийм хэв маягтай байжээ. Японы нийслэлд нэг шөнө ийм кафед 15 мянган хүн хонодог. Зарим нь сүүлийн галт тэрэгнээс хоцорсон эсвэл байрнаасаа хөөгдөн шинэ байр хайж байгаа хүмүүс аж.

Тоёкогийн хүүхдүүд

Сүүлийн жилүүдэд орон гэргүй Z үеийнхэн буюу өсвөр настнууд болон 20 настнуудын тоо өсөж байна. Кабукичё шөнийн цэнгээний дүүрэгт шөнө бүр очих газаргүй өсвөр насныхан цуглардаг. 2020 оны Токиогийн олимпын өмнөхөн тэдний урсгал улам нэмэгдсэн байна. Тухайн үед засгийн газар тус дүүрэгт орон гэргүй хүмүүст орон сууц санал болгож байжээ. Зорилго нь гаднын зочдод цэвэрхэн Токиог харуулах явдал байв. Ковид-19 цар тахлын үед орон гэргүй хүмүүсийн тоо улам нэмэгдсэн байна. 2021 оны албан ёсны мэдээллээр, ес ба түүнээс доош насны 1010 хүүхэд, 10 ба түүнээс дээш насны 13 577 өсвөр настан ор сураггүй алга болжээ. 2020 онд эдгээр өсвөр настнуудыг нэрлэх тусгай нэр томьёо хүртэл гарчээ. Тэр нь Тоёкогийн хүүхдүүд. Шинжюкү дүүргийн Тохо барилгын дэргэд /ёко/ байрладаг учир ийн нэрлэсэн байна. Тэндхийн зарим бүсгүйчүүд нийгмийн сүлжээнд селфигээ оруулж, TikTok сүлжээнд зодоон, зөрчил зэргийн дүрс бичлэгийг оруулах болсон нь нийгмийн санааг зовоож эхэлжээ. Сүүлийн үед тус газар ихээхэн алдаршиж, тэр бүү хэл жуулчдын сонирхож очдог газар болов.

Засгийн газрын анхаарал чиглэгдэж байсан уламжлалт орон гэргүйчүүдийг бодвол шинэ үеийн орон гэргүйчүүд нь 10-25 насны хүүхэд, залуус. Ихэнх өсвөр насныхан сургууль дээрх асуудлаас болж гудамжинд гарчээ. “Райсапо” төвийн тэргүүн Оакада Миюкигийн ярьснаар, гэр бүлийн хүчирхийлэл, эцэг эхийн таагүй харилцаа, сургууль дээрх дээрэлхэлтийн улмаас тэд ганцаарддаг. Харин Тоёкогийн хүүхдүүдийн дунд тэд өөрийнхөөрөө байх, гэр бүл, сургуулийн дарамт шахалтаас ангид байх боломжтой.

Уламжлалт гэр оронгүйчүүдээс ялгах бас нэг ялгаа нь тэдний ихэнх нь гэр оронтой, дансандаа мөнгөтэй. Кабукичё дүүрэгт тэд биеэ үнэлэх зэргээр мөнгө олох боломжтой байдаг аж. Тэдний тухай баримт кино хийсэн Такая Аоягигийн нэрлэснээр, тэд бол шинэ үеийн орон гэртэй гудамжныхан. Ядуурал үүний шалтгаан хэдийн биш болжээ.

Япон маягийн sugar daddy

Тэдний ихэнх нь хууль бус аргаар мөнгө олж, хоолоо олно. Тиймээс орон нутгийн эрх баригчид, олон нийт тэдэнд чиглэсэн тусламжаа идэвхжүүлж, аюулгүй байр, халуун хоолоор ханган, сэтгэл зүйн туслалцаа үзүүлж эхэлсэн байна.

Амьжиргаагаа залгуулахын тулд охид, бүсгүйчүүд “папа кацү/ sugar daddy” буюу хөгшин эрчүүдийн ивээлд ордог байна. Abema News сувгийн мэдээллээр, голдуу 18-21 насны бүсгүйчүүд ийм төрлийн ажил хийдэг аж. Түүнчлэн, Японд “папа кацү” олох эрлийг нь хялбарчлах онлайн сайтууд хүртэл олон бий.

Үндэстний ядуурал буюу дэд соёл

Уламжлалт ойлголтоор, мөнгөгүй, гэр бүлийн харилцаа холбоо нь тасарсан, гудамж, метроны буудал, цэцэрлэгт хүрээлэнд амьдардаг хүмүүсийг орон гэргүй хүмүүс гэж үзсээр ирсэн. Харин өнөөгийн гудамжны Z үеийнхэн бол очих орон гэртэй. Заримынх нь гэр нь бүр зэргэлдээ байх нь ч бий. Тэд “папа кацү”-аасаа мөнгө авна. Оффисын ажилтнуудаас ч өндөр орлоготой байх нь бий.

Баримтад кино авах үед 15 настай байсан Мока хочтой охины түүх хамгийн олон хандалт авчээ. Тэр дөрөвдүгээр ангид сурч байхдаа Кабукичё дүүрэгт иржээ. Түүнээс хойш сургуульдаа яваагүй. Гэр бүлийн байдал, эцгийнхээ бэлгийн хүчирхийллээс болж тэр гудамжинд гарчээ. Өдгөө тэр “папа кацү”-аасаа болон загвар өмсөх, сурталчилгаа хийх замаар сард дунджаар 600 мянган иен олдог байна. Энэ нь Токио хотын дундаж цалингаас хоёр дахин өндөр гэсэн үг. Орчин цагийн гудамжны гэх тодотголтой амьдралын хэв маяг “Тоёкогийн хүүхдүүд” гэх дэд соёлын нэг хэлбэр болжээ.

Токио хотын эрх баригчид гудамжинд гарсан өсвөр настнуудад туслах янз бүрийн төв байгуулж байгаа ч эдгээр залуус төрийн байгууллагад хандах дургүй байдаг бөгөөд харин сайн дурын төрийн бус байгууллагуудын тусламжид найдвар тавьдаг байна.