МАХН-ын мөнгөөр зодсон “Мөрөөдлийн хөтөлбөр” хэний гэнэн санаа вэ?

Намууд сонгуульд бэлдэж эхэллээ. Мөрийн хөтөлбөрөө гаргаж, иргэдэд хэрхэн таалагдах тухайгаа толгойгоо гашилгаж сууна. МАХН гэхэд л 2016 онд сонгуульд урдаа барин орох мөрийн хөтөлбөрөөсөө танилцууллаа. Харамсалтай нь энэ мөрийн хөтөлбөр нь Н.Энхбаярын намыг өөд нь татах биш харин унагах, өөрчлөх биш харин олны элэг доог болгохоор тийм “бантан” болж орхижээ.

Малчдад зориулсан “молиго”

МАХН орон нутагт хамгийн олон дэмжигчидтэй. Тийм ч учраас МАХН малчдад зориулсан нэг “гоё” хөтөлбөр санаачилжээ. Энэ нь малчдын тоог өсгөх, малын гаралтай бүтээгдэхүүний үнийн таазыг тогтоохын тулд малчин өрхүүдэд цалин олгох юм. Малчдад сард 350 мянгаас 700 мянган төгрөгийн цалин өгөх бөгөөд  энэ нь жилдээ 80-120 тэрбум төгрөгийн урамшуулал болох аж. Эдийн засаг хямарсан, нийгмийн халамжийг асар ихээр танаж байгаа энэ үед цагаа олоогүй санаа. Малчид хэзээ ч бидэнд цалин өг гэж гуйж байгаагүй. Махны үнийг бууруулахын тулд малчдал цалин өгнө гэдэг бол зүгээр л хэн нэгний тааз ширтэж байгаад бодоод олчихсон санаа бололтой. Махны үнийг бууруулахын тулд зардаг шат, дамжлагыг цөөлөх хэрэгтэй гэдгийг хүн бүр мэддэг. Малчид өөрсдөө төдий хэрийн өндөр үнэ хэлээд байгаа ч юм биш. Хөдөөнөөс хот руу, малчдаас ченжийн гар дамжсаар үнэ өртөг нь нэмэгддэг гэдгийг мэдэх хүн МАХН-д байхгүй бололтой. Тэгээд ч малчид гэж хэнийг хэлэх вэ гэдэг асуулт гарч ирнэ. УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ гэхэд л 400 бод, 3100 бог, 2 хурдан удмын адуутай. Г.Батхүүгээс авахуулаад ийм мянгат малчид манай УИХ, бизнесмэнүүд дотор  олон бий. Тэдэнд малчны урамшуулал өгөх үү эсвэл цалин авч малыг нь малладаг хүмүүст нь өгөх үү гэдэг бас л сонин. Тэгээд ч малчид төрөөс мөнгө өгөөч гэж гуйгаагүй. Анх оюутнуудад өөрсдөө мөнгө өгнө гэж сонгуулийн шоу хийчихээд дараа нь улсаас мөнгө авдаг гэсэн муу нэр зүүлгэсэн. Эдийн засаг хүнд байна гээд хасахаар ч ярьж байна. Эдийн засаг хүндэрсэн энэ жилүүдэд жинхэнэ биелэх боломжгүй, чихэн дээр цэцэг ургуулсан молиго юм даа.

Ядуучуудыг онилсон “гоё” бэлэг

МАХН-ын ард түмэндээ бэлдсэн дараагийн “гоё” бэлэг нь гэр хорооллынхонд, тодруулбал амжиргааны түвшин доогуур иргэд таалагдах цалингийн нэмэгдэл. Тэд гэр хороололд амьдарч байгаа иргэдэд цалингийн 15 хувийн нэмэгдлийг олгох юм байна. Ямар салбарт ажиллаж байгаагаас үл хамааран дээрх нэмэгдлийг олгох гэнэ. Нийслэлийн хэмжээнд л гэхэд 1.9 сая хүн амьдарч байгаагаас 1.4 сая нь гэр хороололд амьдардаг. Энэхүү нэмэгдлийг олгож эхэлснээр гэр хороололд амьдарч байгаа иргэдийн амьдралын нөхцлийг дээшлүүлэх, усан хангамж, ариун цэврийн байгууламж, гудамж талбайн нөхцлөө сайжруулахад бодит дэмжлэг болно гэж үзжээ. Гэхдээ тэд хүнийг амьдарч байгааг газраар нь ялгаварлан гадуурхаж байгаа гэдгээ ухаарсангүй юу эсвэл амжиргааны түвшин  доогуур иргэдэд мөнгө өгч л байвал таалагдана гэж бассан уу? Ямартаа ч ийм орчноосоо “тасарсан” саналаа сонгуулийн сайн санаа болно гэж үзжээ. 

Үйлдвэрчний эвлэл хийх ажилгүй болно

МАХН сонгуульд ялж, “мөрөөдлийн” хөтөлбөрөө хэрэгжүүлье гэж бодоё. Тэгвэл ард иргэд цалингаа нэмье гэж хэлэх эрхгүй болох юм байна. Үйлдвэрчний эвлэлүүд ч хийх ажилгүй болох нь. Учир нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг Засгийн газар дангаараа тогтоодог болох юм. Мөн татварын өсөн нэмэгдэх шатлалаар буюу нэг тэрбум хүртэлх орлоготой компаниас таван хувь, 1-5 тэрбум орлоготой компаниас 15 хувь, таваас дээш тэрбумын орлоготой компаниас 30 хүртэлх хувийн татварыг авдаг байхаар тооцоолсон байна. Ингэснээр жижиг аж ахуйн нэгжүүдийн тогтвортой үйл ажиллагаа явуулах нөхцөл бүрдэж, эдийн засгийн жигд өсөлт бий болж, хүн амын дундах ажилгүйдлийн тоо буурна гэж харж байгаа аж. Гэхдээ яг ямар татвар авна гэдгээ тодотгосонгүй. Өдгөө НӨАТ гэж байгууллагууд 10 хувийг өгдөг. Гэтэл 15-20 хувийн татвар авъя гэвэл МАХН-ын төлөө гаргаа өргөх хүн олдохгүй л болов уу. Ядаж энэ 10 хувийг бууруулъя гэсэн санал хэлсэн бол дэмжих хүн гарах байлаа. Гэтэл иймэрхүү л үл гүйцэлдэх, "сансарын" санааг МАХН-ынхан толгойдоо гашилгаж сууна. Энэ ард иргэдийг мөнгөөр “зодоё” гэсэн эгдүү хүрэм санааг Н.Энхбаяр дарга нь, УИХ дахь гишүүд нь мэдэж байгаа болов уу. Үнэхээр мэдээд, зөвшөөрсөн бол энэ намд эрүүлээр сэтгэдэг хүн байхгүй болж гэхэд хилсдэхгүй. Удахгүй МАХН дараагийн 5 мөрийн хөтөлбөрөө дэлгэнэ гэсэн. Бас юу гэж нүүр түлэх бол доо.

 Т.Гэрэл