“Цэвэр” хүнгүй Монголын улс төр

АНУ-д  мөнгө угаасан хэрэгт хардагдаад байгаа Ерөнхий сайд асан С.Баяр ингэж жиргэжээ. Тэрбээр “Чулуу шидэгсдэд анхааруулахад цэвэр хүн бидний дунд байхгүй шүү”  хэмээн сануулжээ. Харин бид гэдэг нь хэн бэ. МАН-ын  удирдах  түвшнийхэн үү, аль эсвэл ерөөсөө Монголын улс төрчид үү.

С.Баяр энэ удаад “цэвэр хүн байхгүй шүү” гэдэг сануулгаа  улсын хөрөнгөөс ууж идээгүй, авлига харамж аваагүй хүн улс төрчдийн дунд байхгүй шүү гэсэн утгаар хэлжээ. Учир нь тэрбээр яг ийм хөрөнгө мөнгө, авлига хахуулийн асуудлаар хардагдаж сэрдэгдчихээд байгаа билээ.

Ерөнхий сайд байсан, хамгийн нөлөө бүхий улс төрчийн үгэнд бид эргэлзэж шарвалзах хэрэг байхгүй л болов уу. Тэр энэ үгээрээ “цэвэр хүн бидний дунд байхгүй” гэдгийг ил тод хэлж, бас хүлээн зөвшөөрлөө.  Нөгөө талаасаа энэ үг бол аймшигтай анхааруулга. Бүр “анхааруулахад” гэж онцолж бичсэн  байгаа болохоор ингэж хэлж байна.  Ерөнхийдөө бол аятайхан байхгүй бол та нарын “бохир”-ыг бас мэдэж байгаа шүү гэсэн сануулга юм. Эвгүйтвэл та нарын далан булчирхайг бас тоочиж чадна шүү гэдгээ илэрхийлж буй нь энэ.

Монголын улс төр хэрхэн бохирдсоныг түүний энэ үг дээд түвшиндээ анх удаа нотолж байна. Улс төрчид танай, манай намаасаа үл хамааран бүгд бие биедээ барьцаалагдчихсан байдаг гэх яриа бол хуучин сэдэв. Тиймээс л зоригтой дуугарч чаддаггүй,  наанаа чи, би-дээ хүрч байвч цаанаа хүзүү толгойгоороо  сүлбээтэй байдгийн учир энэ  гэлцдэг. Оргүй үг биш юм байна.

Төрөөсөө тэрбумтан төрүүлдэг “ээлтэй” төртэй орон бол Монгол. Төрд гарч байж л хоолондоо хүрдэг жишиг манайд жинхэнэ утгаараа тогтсоны бэлээхэн нотолгоо бол С.Баярын хариу жиргээ болж байна.

Улс орны эрх ашиг гэдэг юм ерөөсөө улс төрд мартагдсан аялгуу гэгч болсон юм байна. Харин ямар ч үнээр хамаагүй албан тушаалд хүр, хүрсэн хойноо аль болох ахиухан шомбод гэсэн зарчим үйлчилдэгийЯ АТГ-т шалгагдаж буй энэ олон хэргүүд нотолдог.  

С.Баярын сануулга жиргээ цаашаа яаж ч хөвөрч мэднэ. Эсвэл бүлх залгисан мэт чимээгүй замхарч мэдэх юм. Хэрэг явдал даамжирч С.Баяр хариу чулуу шидвэл хэнийг онох бол гэсэн таамаглалыг ч хүмүүс өөр хоорондоо яриад эхэлсэн гэнэ.

Уг нь улс төрчид бие биеийнхээ ууж идсэнийг илчлээд эхэлбэл ард түмэн л хожино. Хэн нь  хэн байсан бэ гэдгийг сайн мэдэж авна, сонгуулиар бохир улс төрчдөө  “угаах”  боломж бүрдэнэ гэсэн үг.

Монгол улс хөгжихгүй, ядуураад байгаагийн уг сурвалж нь энэ бохир улс төр.  “Байгалйин асар их баялаг, өргөн уудам нутаг, 50 сая малтай хэрнээ 3-хан сая хүн амыг ингэж ядуу амьдруулаад байж чаддаг танай улс төрчид асар их “ухаантай” юм байна” хэмээн гадныхан биднийг шоглодог тухай зөндөө л сонсож байсан байх.

Улс төрийг цэвэршүүлэхгүйгээр Монголын хөгжлийн тухай ярих нь дэндүү гэнэн цайлган төсөөлөл болох биз ээ.

А.Алтантуяа