Дархан аваргуудаас бөхчүүд сэжиглэн цээрлэж байна

Төрийн ордонд залардаг Дархан аваргууд маань Улсын баяр наадмын өмнөхөн “гал өрдөж” ид бэлтгэлдээ гараад байгаа бөхчүүдийн дунд хэргээр юм шиг “яс хаяв”. Эсвэл алс хэтийн тэмцэлд ч дуудаад байгаа юм шиг байдал үргэлжилсээр. Ийн хэлэхийн шалтгаан байна. Яагаад гэхээр нэгэн насыг үндэсний бөхийн спортод зориулж, Дархан аварга цол хүртэл хөлс хүчээ шавхасан хоёр аварга энэ хэрүүлээ наадмын дараа хийж болох байсан. Тэд ид бөхчүүдийн бэлтгэл сургууль, уламжлалт дэг ёсыг эвдэн ийнхүү Төрийн ордноо “тачаадсан” нь бөхчүүдийн дургүйг ч хүргээд авав. Бөхчүүд маань наадам дөхөж, ид бэлтгэл сургуулийнхаа үед элдэв хэл ам, хэрүүл тэмцлээс хол байхыг эрхэмлэдэг хүмүүс. Тэр ч бүү хэл наадам дөхөөд ирэхээр “хэл амны дараа, ярилцлага өгөхгүй” хэмээдгийг ч бид мэднэ. Гэтэл хоёр аварга маань үүнийг мэдэхийн дээдээр мэддэг байж өөрсдийнхөө шуналаас үүдсэн хэрүүлийг үүсгэсэн нь бөхчүүдийн төдийгүй бөхөд хайртай түмний ч дургүйг хүргээд авлаа.

Энэ тухайд тал талд бэлтгэлд гараад буй бөхчүүд ихээхэн цээртэй хандаж, даасан лам залсан сахиусандаа хүртэл даатгасан гэх сураг бий. Тэр тусмаа ихээхэн сүсэг бишрэлтэй бөхчүүдийн хувьд бүр ч цээртэй санагдаж үе үе бэлтгэлээ таслан даасан лам руугаа гүйх болсон тухай багш дасгалжуулагчдын үг ч байна.

Ёс жудаг, үндэсний уламжлалаа мэдэх хоёр аваргын хувьд Бөхийн өргөөний барилга булаалдсан хэрүүлээ наадмын дараа хийж болох байсан ч хүний шуналын хязгаарт хүрэх газар үгүй учраас ийнхүү яаран дааран хэвлэлээр нэг маргаан дэгдээсэн нь туйлын буруу. Сүүлдээ бүр үндэстний шинжтэй маргаан руу шилжиж байгааг ч хаа хаанаа анхаарч арга хэмжээ авах цаг болсон мэт.

Бөхчүүдийг ид бэлтгэлдээ гарах цагийг амдуулан хийсэн мэдэгдлийн үеэр Дархан аварга А.Сүхбат “Монголын бөхийн холбоо эвлэрч нэгдэх тухайгаа ярилцсан нь их найрсаг уур амьсгалтай болоод хамтарч ажиллахаар шийдэж гарын үсэг зурахаар тохиролцсон ч Б.Бат-Эрдэнэ аварга нэгдэх асуудлыг наадмын дараа болгох санал гаргаж шийдэхээс татгалзсан. Энэ жилйин наадмаар бөхчүүдийн дунд замбараагүй байдал үүсвэл Б.Бат-Эрдэнэ аварга өөрөө хариуцаарай, ялыг нь үүрээрэй” хэмээн наадам дөхөж байхад баахан амны билгэгүй мэдээлэл хийсэн. Хэний зохион байгуулсан эмх замбараагүй байдалд хэн нь хэндээ ял үүрүүлэх гээд байна вэ. Маш сонин мэдэгдэл байгаа биз.

Монголчууд ямар ч гандуу, бэрхшээлтэй жил баяр наадмаар “тарган тавтай зусаж, сайхан наадаж байна” хэмээн өвөр зуураа тамхилж суудаг билгэдэлт түмэн. Хурдан морио уралдааны замд эндүүлсэн уяач “Морь хурдан, уяа эвлэг, сайхан наадлаа” хэмээн мэнд мэддэг тийм л ард түмэн шүү дээ. Тэгэхээр билэгдэлт түмний хувьд А.Сүхбат аваргын энэ үг хирдхийлгэж таарна.  

Энэ даруйд Б.Бат-Эрдэнэ аварга хариу мэдэгдэл хийж, “Х.Баянмөнх аварга Төрийн наадам хохирол амсана, миний ар талд мянган бөх байгаа” хэмээн хүч түрэмгийлсэн мэдээлэл хийсэн гэдгийг ч илчлээд өгөв. Мөнхүү энэ үеэр тэрбээр “А.Сүхбат аварга урьд өмнө АН-д байсан хүн, харин сонгуулийн өмнө МАН-ын нэр дээрээс нэрээ дэвшүүлэн өрсөлдөхөөр хүсэлтээ гаргасан дагуу намаас зөвшөөрч УИХ-ын гишүүн болсон. Энэ гаргаад байгаа ааш араншинг нь ойлгохгүй байна. Дэлхийн олон оронд гарсан “өнгөт хувьсгал” нэртэй үймээн самуун нь тухайн орны олон нийтийн хамгийн их сонирхдог спортын тэмцээний үеэр үзэгчдийн дунд мөргөлдөөн үүсгэх эхлүүлж байсныг бид бэлээхэн мэдэж байгаа” гэх мэтээр хадам хүргэн хоёрын ижил төстэй байр суурийг олонд ил гаргаж тавив.

Энэ бүгдээс харвал Бөхийн өргөөний дугуй барилгын маргаан савнаасаа хальж, Төрийн ордонд морилсон төдийгүй хөндлөнгөөс Ерөнхийлөгч Х.Баттулга ч оролцоод авсан нь харамсалтай. Одоо бүр “өнгөт хувьсгал” хэмээн нэлээд улс төрийн өнцөгтэй болж байгааг Дархан аварга, УИХ-ын гишүүн хэлээд авсан нь маш ноцтой асуудал. Үүгээр ч зогсохгүй үндэстний цээрлэх асуудал болж, үндэсний аюулгүй байдал хөндөж мэдэхээр байр суурийг тал талд илэрхийлж байгаа нь тун харамсалтай.

С.Ууганбаяр

www.zindaa.mn