УТААТАЙ МЭДЭЭ: Уул сэтлээд ч утаа арилахгүй

Богд уулыг нүхлэх, Толгойтын давааг сэтлэх санаа үр дүнтэй юу? 

Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол гамшгийн хэмжээнд хүрч, асуудал өдөр өдрөөр хүндэрсээр байна. Засгийн газраас 0-5 настай хүүхэдтэй болон жирэмсэн эхчүүдийг амралт, сувилалд тав хоног үнэгүй амраах шийдвэр гаргахыг "Утааны эсрэг аав, ээжүүд" Төрийн бус байгууллагынхан “шахсан”. Харин Засгийн газар боломжгүй гэж үзсэн юм. Агаарын бохирдлыг бууруулах талаар иргэд, эрдэмтдийн төлөөлөл янз бүрийн гаргалгаа хэлдэг. Улаанбаатар хонхордуу газар байршилтай учраас салхины урсгал бага, тиймээс утаа тунардаг гэдэг. Хотыг тойруулж салхин сэнс байршуулах, Толгойтын зүүн давааг сэтлэх, Богд уулыг нүхлэх зэрэг санал ч гарч байсан. Тухайлбал, ахмад түүхч М.Тогмид “Улаанбаатарын утааг бууруулах талаар 2004 оноос судалгаа хийсэн. Толгойтын зүүн давааг сэтэлбэл утаа багасна” гэж мэдэгдэж байв. Уул, даваа сэтэлбэл утаа үнэхээр багасах уу? Засгийн газраас ирүүлсэн саналын дагуу 2012 онд эрдэмтэн, судлаачид уул сэтлэхэд утаа багасах боломжийн талаар судалгаа явуулсан юм байна. Толгойтын зүүн давааг сэтлэхэд зардал өндөр ч ойр орчмынх нь утаа л бага зэрэг сарних төдий үр дүн гарахаар байсан учраас тэгсгээд эл энэ яриа, санаачлага намдсан ажээ.

Гэр хорооллын айлуудын байшинг 7 сая төгрөгөөр дулаалж байна 

Сайжруулсан зуух, дулаалгын бүрээс тараасан ч гэлээ утаа улам нэмэгджээ. Гэр хорооллын зарим айлаас сонголт хийж, байшинг нь дулаалах төсөлд хамруулж үзэж байгаа. Нийслэлийн Сонгинохайрхан, Чингэлтэй зэрэг дүүргийн 370 гаруй өрхийг сонгож, дулаалгын аяныг өрнүүлжээ. Тухайлбал, нийслэлийн Чингэлтэй дүүрэгт 30 өрхийн дулаан алдагдлыг бууруулж, нүүрсний хэрэглээг багасгах зорилгоор байшин сууцыг нь дулаалсан байна. “Монгол базальт” ХК-тай хамтран хэрэгжүүлж буй аян дөрөвдүгээр сар хүртэл үргэлжилнэ гэсэн. Байшингийн дулаалга хийснээр дулаан алдагдал 50 хувиар буурч, тэр хэмжээгээр түлэх нүүрс багасна гэж үзэж байгаа аж. Дулаалга хийхэд дунджаар 7 орчим сая төгрөг болдог юм байна.

Чингэлтэй дүүрэг 150 мянган хүн ам, 35 мянган өрхтэй. Эдгээрээс гэр хороололд 26 мянган өрх нь амьдардаг ба “Дулаалгын аян”-д 30 гаруй өрх хамрагдсан гэхээр явц удаан гэж харагдахаар... Дуртай бүх айлыг бус сонголт хийж байгаа болохоор тэр байх. Энэ нь хэдийгээр Улаанбаатарын утааг арилгах хэмжээнд шууд нөлөөлөхгүй ч гэсэн нэг ч болов яндан хасагдах нь өөдрөг мэдээ юм. Яндангаас нэг нэгээрээ ч болов салж байж утаа арилах нь үнэн.

Эргээд харахаар бид утаа арилгах ажилд бараг их наяд шахам төгрөг зарцуулсан ч ямар ч үр дүнд хүрээгүй гэж бодохоор үнэхээр харамсалтай.

Утаатай тэмцэхэд их мөнгө, том ярианаас илүү албан тушаалтнуудын сэтгэл нэн чухал. Сургууль, цэцэрлэгт тавьж өгсөн агаар цэвэршүүлэгчийг захирал, албан тушаалтнууд нь өрөөндөө байршуулчихаар яаж агаарын бохирдолтой тэмцэж, хүүхдүүдийнхээ эрүүл мэндийн талаар ярих юм бэ? Их үйлс өчүүхэн зүйлээс эхэлдэг гэдэгсэн. Утаанд зориулах мөнгийг дундаас нь завшаагүйсэн бол өдийд уул нүхлэх тухай яриад суухгүй л байх байсан болов уу!!!

Д.ДАМДИН

WWW.ZINDAA.MN