ЧУУЛГАН | УИХ-ын даргыг ЧӨЛӨӨЛӨХ хуулийн төслийг баталлаа

Өнөөдөр /2019.01.18/ 10.00 цаг өнгөрөөж эхэлсэн чуулганы нэгдсэн хуралдаан үргэлжилж байна.

Дөнгөж сая УИХ-ын даргыг гишүүдийн олонхийн саналаар огцруулдаг болох тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноос ирүүлсэн зарчмын зөрүүтэй саналаар санал хураалт явуулан, гишүүдийн 93.9 хувийн саналаар дэмжлээ.

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 53 дугаар зүйлийн 53.4 дэх хэсэгт “Хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийн эцсийн найруулгыг энэ хуулийн 53.1.3-т заасны дагуу Улсын Их Хуралд танилцуулснаас хойш Улсын Их Хурлын дарга ажлын гурван өдрийн дотор түүнд гарын үсэг зурж ёсчилно” гэж заасан. Мөн хуулийн 53.5 дахь хэсэгт хуулийн 53.4-т заасны дагуу ёсчилсон хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийг Улсын Их Хурлын Тамгын газар 24 цагийн дотор Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт илгээнэ, 53.6 дахь хэсэгт хуулийн 53.5-д заасны дагуу илгээсэн хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар хүлээж авсан өдрөөс хойш ажлын таван өдөрт багтаан Ерөнхийлөгч тухайн хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийг бүхэлд нь буюу түүний зарим хэсэгт хориг тавих асуудлыг шийдвэрлэнэ гэж заасан байдаг. Иймд эдгээр заалтуудыг үндэслэн Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноос уг хуулийг 2019.01.25-ны өдрөөс дагаж мөрдөх зарчмын зөрүүтэй санал гаргаад байсан юм.

Ийнхүү Ерөнхийлөгчөөс өргөн мэдүүлсэн УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг бүхэлд нь батлая гэсэн томьёоллоор санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон 49 гишүүний 89.8 хувийн саналаар дэмжиж, батлав. Мөн хамт өргөн мэдүүлсэн УИХ-ын дэгийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг бүхэлд нь батлая гэсэн томьёоллоор санал хураалт явуулахад гишүүдийн 87.8 хувийн саналаар дэмжлээ.

Хэлэлцүүлгийн үеэр УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан “УИХ-ын даргыг чөлөөлснөөр парламентын дархлаа суларна гэдэг нь буруу юм. УИХ-ын даргыг эзгүйд ч дэлд дарга нар удирдаад явж болдог. УИХ-ын дарга нар хариуцлага хүлээх ёстой бол дараагийн дарга нар хариуцлагаа хүлээгээд явах ёстой шүү дээ” хэмээн байр сууриа илэрхийлэхэд Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга Д.Лүндээжанцан “Бид гадаадын жишгийг их татдаг. Киргизэд гэхэд парламентын даргыг гишүүдийн 2/3-оор буулгадаг. Харин манайд Үндсэн хуульд ийм заалт байхгүй. Тиймээс УИХ-ын дарга нь Ерөнхийлөгчийг эзгүйд орлодог. ҮАБЗ-ийн гишүүн, Монголбанкны удирдлагыг томилох саналыг оруулдаг албан тушаалтан. Харин АТГ-ын удирдлагыг Ерөнхийлөгч оруулж ирдэг. УИХ нь хууль тогтоох ганцхан байгууллага. Манай гишүүд дээд байгууллага гэж ярих юм. Цаашид хууль тогтоомж боловсронгуй болоод УИХ-ын дарга нь нам бус, санал хураалтад ордоггүй, гишүүдийн санал тэнцсэн тохиолдолд асуудал шийдэгддэг горим руу орох байх” гэсэн хариу тайлбар хийлээ.

УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар “Үе үеийн намын дарга нар УИХ-ын даргын суудалд сууж хууль тогтоох болон гүйцэтгэх засаглалыг хамтад нь удирдах байдлаар ажиллаж байсан. Эндээс УИХ-ын даргын албан тушаал нь сонгодог парламенттай орнуудаас ялгаатай, эрх мэдэл ихтэй нь харагддаг. Иймд УИХ-ын даргын эрх мэдлийг өөрчлөх чиглэлээр хууль санаачлах уу. Үндсэн хуулийн өөрчлөлт хийгдэх үү” гэсэн асуултад Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга Д.Лүндээжанцан “Тогтолцооны хувьд өмнөх 70 жилийн инерц байлгүй яахав. Би 1978 оноос хойш хөрөнгөтөн орнуудын Үндсэн хуулиудын талаар хичээл зааж явсан хүний хувьд харьцангүй мэднэ. Орон орны Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах зарчим нь 20 гаруй жил хэлэлцэж байж шийдэгддэг юм билээ. Хамгийн ардчилсан орон Англид гэхэд 300 жил энэ асуудал яригдсан. Парламентын даргын асуудлыг 80 гаруй жил ярьсан байдаг. Бид дагалдах хуулиудыг судалж үзнэ. Бид УИХ-ын дарга бол хурлыг удирддаг байг гэж тогтсон. 2006 онд бид хуулийг оруулж ирэхдээ холыг харж нууц санал хураалтаар огцруулна гэж хийсэн. 13 жилийн дараа дахиад л УИХ-ын даргын бүрэн эрхийн асуудлыг эргэн харах асуудал гарч байна. Бид бол эцсийн эцэст ард түмнийхээ санал асуулгаар шийднэ” гэсэн тайлбар хийсэн юм.