[БИДНИЙ НЭГ] Гологдсон амьтдад тусалдаг Ч.ЧУЛУУНТУЯА 50 нохой, 30 муур асардаг

Жек надтай нэг өдөр гурван удаа таарсан. Би эхний удаа таарахдаа хоол өгөөд, “Чамайг байлгах газар байсан бол авмаар л байна. Дараа дахиад тааралдвал аваад явна аа” гэж хэлээд явсан. Гэтэл тэр өдрөө дахиад таарчихсан. Ахиад л худлаа хэлээд орхиод явсан. Гурав дахь удаагаа таарахдаа үнэхээр орхиж чадаагүй. Надаас аврал эрж байсан учраас байлгах газаргүй ч гэсэн аваад явсан...

ВИДЕО ХЭЛБЭРЭЭР ҮЗЭХ
 

Хотын гудамжаар алхахад хаа нэг нүдэнд тусах "золбин" гэж нэрлэдэг хаягдсан муур, нохойг хараад авах хүн ховор. Гэсэн ч хорвоо дээр сайн хүн олон байдаг гэсэн итгэлийг асаагч хүмүүс олон билээ. Тааралдсан муур, нохойгоо "Тусламж эрж байна" гэсэн нинжин сэтгэлийн нүдээр харж, өрөвдөн энэрэх хайраар ханддаг нэгэн эмэгтэйтэй уншигчдыгаа уулзуулахыг хүсэв.

Түүний нүдэнд муур, нохой яг л нялх хүүхэд шиг харагддаг байх гэмээр онцгой сэтгэлтэй.

Ч.Чулуунтуяа Хятадад сурдаг. Цар тахал гарч эхлэхэд тэр эх орондоо иржээ. Амьтанд маш их хайртай тэр нэг өдөр гудамжинд аврал эрсэн өрөвдөлтэй харцаар ойртох нохойг хараад орхиж чадалгүй тэжээхээр үрчилж авсан байна. Түүнээс хойш эзэндээ хаягдаж, гудамжинд амьдрах болсон нохой, муурыг асардаг болжээ. Түүний энэ энэрэнгүй ажил хоёр жилийн өмнөөс эхэлсэн гэнэ. Эзэндээ хаягдаж, гудамжинд гарсан хөөрхий амьтдыг эмчлүүлж, хооллож асраад, шинэ эзэн олж өгдөг. 

Одоо тэр гэр хороололд 3-4 хашаа түрээсэлж, 50 орчим нохой, 30 орчим муур асарч байна.

Хашааны хаалгаар ороход л эзнээ ирэхийг хүлээж байсан юм шиг том, жижиг ноход ирж, эзэндээ эрхлэн үсэрч наалдана. Зарим нь яг л эрх жаахан хүүхэд шиг тэврүүлэх гэж дайрна. Тэвэрсэн хойно нь буухгүй гэж урд хоёр хөлөөрөө гараас нь зуурч байлаа. Яг л ээжийнхээ энгэрт тэврүүлээд буухгүй гэж уйлдаг жаахан хүүхэд шиг...

Нялх амьтдыг тэжээж, асарч чадна гэж авчихаад хоолны хаягдал өгч, жижигхэн байр ч бариад өгчихгүй өвлийн хүйтэнд гадаа гинжилдэгт Ч.Чулуунтуяагийн сэтгэл нь эмтэрдэг.

Тэр бүү хэл сошиалд нохойг пүүзээр тулна, утсаар тулна гэсэн зарыг олон ч удаа харж байжээ. 

"Анхны сэтгэгдлээрээ хөөрч, дурлаж тэжээвэр амьтан авчхаад хэд хоногийн дараа үл тоомсорлож гинжилж орхидог. Сүүлдээ ямар нэгэн шалтгаан гаргаж гудамжинд хаядаг хатуу сэтгэлтэй хүмүүс их байдаг" хэмээн тэр сэтгэл эмзэглэн ярьж байлаа.

Гудамжинд хаягдсан нохойны дийлэнх нь эм нохой байдаг аж. Учир нь нохой нэг төрөхдөө доод тал нь 3-4 зулзага гаргадаг байна. Тэрбээр нохойны замбараагүй үржүүлэг нь гудамжинд хаягдах хамгийн том шалтгаан болж байгааг хэлж байлаа.

Ингэхдээ "Тэжээж байгаа амьтан, тэр дундаа нохойгоо замбараагүй үржүүлээд байгаа учраас маш олон амьтан гудамжинд гарч байна. Нохой тэжээж байгаа хүмүүсийн дийлэнх хувь нь спэй заслага буюу үржил хаах мэс ажилбар гэдгийг мэддэггүй. Дүүрэг бүрт спэй заслага гэж хийдэг. Энэ жил гэхэд Сонгинохайрхан дүүрэгт хийсэн байна билээ. Нохойд нь үржил хаадаг мэс ажилбар хийнэ гэхэд хүмүүс их эсэргүүцдэг. Ингэж эсэргүүцсэн хэрнэ төрснийх нь дараа гудамжинд гаргадаг. 

Нохойг гудамжинд гарсан хойно нь буудаж, хөнөөх биш, хэт их үржихээс нь сэргийлэх арга хэмжээг улсаас авах хэрэгтэй. Тэжээвэр амьтандаа заслага хийлгэхгүй гэх мэт эсэргүүцэл үзүүлбэл торгуулийн арга хэмжээ авдаг болох хэрэгтэй. Ингэж зохицуулалт хийснээр  энэ олон амьтан гудамжинд хаягдаж, зовохгүй болно гэсэн үг" гэлээ.

Муур, нохойг анх олоход гэмтэж, бэртсэн байх нь элбэг байдаг ажээ. Ч.Чулуунтуяа тэднийг олсон даруйдаа эмнэлэг бараадуулдаг аж.

Муур нохойг эмчлэх, хооллох, байлгах хашаа түрээслэх гэх мэт багагүй асуудал тулгардаг ч тэрбээр сайхан сэтгэлт хүмүүсийн хандив болоод өөрийн мөнгөөр зохицуулж байгааг хэлж байлаа. 

Тэрбээр илүү олон амьтдад туслах, олсон амьтдаа шинэ эзэнтэй болгох хүртлээ асарч тойглохын тулд эзэнгүй хаягдсан амьтдад туслах төрийн бус байгууллага ажиллуулах болжээ. Түүгээрээ дамжуулан хандив цуглуулж эхэлсэн байна. Хэрэв та эзэндээ хаягдаж, гудамжинд гарсан амьтдад туслахыг хүсвэл түүний "Эзэнгүй хаягдсан амьтдад тусалцгаая залуусаа" фэйсбүүк группээр холбогдоорой.