FITCH RATINGS: Эдийн засаг 1990 оныхоос ч гүн хямралд орно

Инфляц болон Холбооны нөөцийн сангийн хүүгийн өсөлт нь Америкийн эдийн засгийг ирэх хавраас эхлэн 1990 оных шиг уналтад оруулна гэж “Fitch Ratings” анхааруулжээ. “Fitch Ratings” энэ жил болон ирэх оны АНУ-ын өсөлтийн таамаглалыг бууруулж, ХНС бодлогын хүүгээ бууруулсныг түүхэн дэх инфляцын эсрэг хамгийн түрэмгий кампанит ажил гэж буруутгасан байна.

АНУ-ын ДНБ ирэх онд 0.5 хувиар өсөх төлөвтэй байгаа нь тус компанийн зургаадугаар сард таамаглаж байсан 1.5 хувиас буурсан байна.

Дэлхийн зээлжих зэрэглэлийн гурван том агентлагийн нэг болох “Fitch” нь дэлхийн өнцөг булан бүрд байгаа компаниуд болон улс орнуудын өр төлбөрөө төлөх чадварыг үнэлж, хөрөнгө оруулагчдад гол удирдамж өгдөг.

Уг гунигтай таамаглал нь зах зээл, эдийн засагчид, бизнесийн удирдагчдын айдасыг улам бүр нэмэгдүүлж, дэлхийн хамгийн том эдийн засаг уналтын ирмэг дээр байна. 2007 оны сүүлээр эхэлсэн Их хямрал нь 1989 оны Их хямралаас хойших хамгийн муу уналт байсан бөгөөд санхүүгийн системийг бараг сүйрүүлэхэд хүргэсэн юм.

Харин 2020 оны эхээр эхэлсэн КОВИД-19-ийн хямрал нь ажилгүйдлийн түвшинг ойролцоогоор 15 хүртэлх хувиар өсөхөд хүргэсэн. “Fitch Ratings” ажилгүйдлийн түвшинг 2024 онд дээд цэгтээ хүрч 5.4 хувь болж өснө гэж үзэж байна. Энэ нь одоогийн түвшнээс 1.9 пунктээр нэмэгдэж, олон сая ажлын байраа алдахад хүргэнэ гэсэн үг.

Түүнчлэн “Fitch Ratings” энэ удаагийн  хямрал нь 1990 оны долоодугаар сард эхэлж 1991 оны гуравдугаар сард дууссан хямралтай ерөнхийдөө төстэй байх магадлалтай гэж мэдэгдэв. Өнөөдрийн болон 1990-ээд оны эхэн үеийн хооронд сонирхолтой ижил төстэй зүйлүүд бий. Өнөөдрийнхтэй адил 1990 оны эдийн засгийн уналт нь ХНС бодлогын хүүгээ хурдацтай өсгөх замаар инфляцын эсрэг тэмцэл хийсний дараа болсон юм. Тухайн үед Ирак Кувейтийг эзлэн түрэмгийлсэн нь америкчуудын бензин, эрчим хүчний үнийг өсгөсөн юм. Өнөөдрийн эрчим хүчний үнэ өндөр байгаа нь ОХУ-ын Украин руу түрэмгийлсэнтэй ихээхэн холбоотой бөгөөд мөргөлдөөн нь хүнсний бүтээгдэхүүний үнийг өсгөсөн.

Инфляц хамгийн том асуудал хэвээр байна

Сүүлийн үеийн санал асуулгууд нь сонгогчид эдийн засгийн байдалд ихээхэн анхаарал хандуулж байгааг харуулж байна. Даваа гарагт Нью-Йорк Таймс сонинд нийтлэгдсэн санал асуулгад сонгогчдын 44 хувь нь эдийн засгийн асуудал бол Америкт тулгарч буй хамгийн чухал зүйл гэж үзсэн байна.

Инфляц АНУ-ын эдийн засгийг бүрхсэн хамгийн том үүл хэвээр байна. Амьжиргааны өндөр өртөг нь ажилчдын цалингийн үнэ цэнийг бууруулж, хэрэглэгчид итгэл алдахад хүрч байна. Тогтвортой инфляц нь Холбооны нөөцийн банк бодлогын хүүгээ огцом өсгөж, эдийн засгаа сааруулахад хүргэсэн. Тийм ч учраас “The Wall Street Journal” сэтгүүлээс хийсэн тусдаа судалгаанд эдийн засагчид ойрын нэг жилд эдийн засгийн уналтад орох магадлалыг 63 хувиар тооцож байна. 

“JPMorgan Chase”-ийн Гүйцэтгэх захирал Жэйми Даймон өнгөрсөн долоо хоногт CNBC-д өгсөн ярилцлагадаа “Маш  ноцтой сорилтуудын холимог нь ирэх оны дундуур эдийн засгийн уналтад хүргэж болзошгүй юм” гэжээ. “Fitch Ratings” 1990 онд эхэлсэн хямралаас илүү гүн хямралд орох эрсдэл байсаар байгаа нь нэг талаараа АНУ-ын компаниуд 30 жилийн өмнөхтэй харьцуулахад илүү их өртэй байгаатай холбоотой гэж мэдэгджээ.

Ц.ДАВААСАМБУУ

Эх сурвалж: Өглөөний сонин