С.Гансүрэн: Иргэд НӨАТ-ын баримтаа авснаар улсдаа ч, өөртөө ч орлого оруулж байгаа гэдгээ ойлгож эхэлсэн

Баянзүрх дүүргийн татварын хэлтсийн Сургалт, сурталчилгаа хариуцсан мэргэжилтэн, улсын ахлах байцаагч С.Гансүрэнгээс НӨАТ-ын талаар тодрууллаа.

  -НӨАТ-ын шинэ хууль хэрэгжээд бүтэн жилийн хугацаа өнгөрч байна. НӨАТ-ын буцаан олголт иргэдийн дансанд орсноор энэ хуулийн ач холбогдол, үр дүнг ойлгож эхэлж байх шиг. Энэ тал дээр ахиц өөрчлөлт мэдрэгдэж байна уу?

-Тийм ээ. Иргэд НӨАТ-ын баримтаа авахаас эхэндээ маш их төвөгшөөдөг, эсвэл үл ойшоодог байсан. Гэвч ач холбогдлыг нь мэддэг болсноор олон сайн үр дагаврыг бий болгож байна. Татварын бүрдүүлэлтэд эергээр нөлөөлж байгаа. Төр, татвар төлөгчийн хоорондын харилцааг илүү хялбарчилсан. Ebarimt.mn татвар төлөгч, татварын байцаагчдын аль, алиных нь ажил илүү хөнгөрлөө. Иргэд маань хамгийн гол нь баримтаа маш сайн нэхэж авч, ebarimt.mn сайтад бүртгүүлэх хэрэгтэй гэдгийг ухамсарлаж, өөрсдөө шаардаж байж авдаг боллоо. Хуульд эцсийн хэрэглэгч НӨАТ төлөгч байхаар заасан. Гэтэл та баримтаа авахгүй бол таны төлсөн татварыг улсад тушаах эсэх нь тухайн ААН-ийн үзэмж болж хувирах эрсдэлтэй. Тиймээс баримт бүр мөнгө гэдгийг ухамсарлан, баримтаа авснаар улсдаа орлого оруулж, өөрөө ч урамшуулалд хамрагдах боломжоо нээж байгаа гэдгээ иргэн бүр ухамсарлах ёстой. НӨАТ-ын баримтаа авахгүй байх нь бусдад мөнгөө алдаж байгаагаас ялгаагүй.

 -Жижиг ААН-үүд баримт хэвлэж өгөхдөө хойрго хандаж байгаа талаар иргэд гомдоллодог?

-Ийм тохиолдолд 1800-1288 утсанд залгаж мэдээлэл өгөх боломжтой. НӨАТ төлөгч байна гэдэг бол гадны орнуудад асар том нэр хүнд байдаг. Бизнесийн нэг байгууллага нөгөөтэйгөө харьцахдаа хамгийн түрүүнд “Танайх НӨАТ төлөгч үү” гэж асуудаг. “Үгүй” гэвэл үнэлэмж нь буурна. Шууд хэлэхгүй ч гэсэн “Уучлаарай, манайх жижигчүүдтэй харьцахгүй” гэсэн хандлага гаргадаг байхгүй юу. Тийм учраас аж ахуйн нэгж болгон аль болох их борлуулалт хийж, НӨАТ төлөгч болохын төлөө зүтгэдэг, НӨАТ төлөгч гэдгээрээ бахархдаг. Манайх ч яваандаа ийм л болно.   

Б.Цогт-Ирээдүй