Сайд С.Энхболдын өнгөн дээр салбар нь иргэдийнхээ эрүүл мэндтэй цуг дампуурлаа

ЭМЯ тэрбумын төсөвт өртөгтэй тендерийг нэг хоногийн хугацаатай зарласан байжээ

Дөрөвхөн сар болж байгаа Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболдтой энэ яагаад хамааралтай вэ гэдгийг одоо тайлбарлана. Түүнийг ажлаа хүлээн авсан 2021 оны нэгдүгээр сарын 30-ны өдөр Монгол Улсад цар тахлын тохиолдол 1742 байлаа. Түүнээс эдгэрсэн нь 1321 байсан бөгөөд өдрийн дундаж тохиолдол 18 байж. Харин өчигдрийн байдлаар 86 мянган халдварын тохиолдол бүртгэгдэж, 414 хүн амь насаа алдсан тоон үзүүлэлттэй сууж байна.

Зөвхөн нэг өдөрт 26412 иргэн халдвар авч, 11 хүн нас баржээ. С.Энхболдыг ажлаа авахад нь өвдсөн иргэнээ бүртгээд, хяналтад аваад явж байсан салбар өнөөдөр цар тахалд нэрвэгдсэн хүмүүстээ хүрч чадахгүй болов. Бараг л үхвэл үхээд, сэхвэл сэх гээд зөнд нь хаяж байна.

Дээр нь АШУҮИС-ийг 2004 онд төгссөн, 2007 оноос Нэгдүгээр эмнэлгийн Дүрс оношилгооны төвийн даргаар, 2019 оноос Хоёрдугаар эмнэлгийн даргаар ажилласан гэх даруухан намтартай эмч сайд маань харагдаж байгаа шигээ биш бололтой. Цар тахал далимдуулсан хулгай, шамшигдуулалттай ч холбогдоод явж байгааг үгүйсгэх юм алга. Хамгийн сүүлд гэхэд энэ сарын 2-нд Эрүүл мэндийн яамнаас Коронавируст халдвар (КОВИД-19)-ын цар тахлын эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, хүндрэл багатай даван туулах, вакцинжуулах арга хэмжээний хүрээнд “Үндсэн болон ялгах кит” нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тендер зарлажээ.

Харамалтай нь, энэ сарын 2-ны өдөр зарласан тендерийн материал хүлээн авах хугацааг маргааш нь буюу зургаадугаар сарын 3-ны өдрөөр тавьсан байна. Тендерийн нийт төсөвт өртөг нь нэг тэр бум (1,000,000,000) төгрөг. Ийм хэмжээний өртөгтэй тендерийн материалыг нэг хоногийн дотор бүрдүүлдэг байгууллага Монгол Улсад хаана ч байхгүй. Лавлагаа материал цуглуулахад багадаа гурав хонодог гэдгийг бизнес эрхлэгчид мэдэж байгаа. Тодорхой хэлбэл эзэн нь тодорчихсон тендерийг ор нэр төдий зарлаан гэсэн үг. Онцгой журмын хүрээнд шууд гэрээ байгуулах заалттай, tender.gov. mn дээр байгаа ЭМЯ/202106079 дугаартай зарыг нь ороод хараарай. Зуд болоход нохой, зовлон болоход лам зоолдогийн үлгэр энэ биш юм уу. Тэрбум төгрөг гэдэг чинь бага тоо бил үү гээд асуулт их байна. Жишээ авсан нь энэ болохоос Эрүүл мэндийн яамтай холбоотой ажилладаг НЭМГ, Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газраас зарласан уцаар төрмөөр тендерүүд зөндөө байна. ЭЭХХЗГ-аас гэхэд гурван тэрбум 933 сая 800 мянган (3,933,800,000) төгрөгийн тендерийг дөрөвдүгээр сарын 22-нд зарлаад 27-нд хаачихсан байна лээ. Дундаа амралтын өдрүүд таарч байгаа юм. Бас хөл хорио тогтоосон байсан үе. Мөн тус газар гурван тэрбум 933 сая 800 мянган (3,933,800,000) төгрөгийн тендерийг дөрөвдүгээр сарын 7-нд зарлаад 12-нд хаачихсан байдаг.

Дээрхтэй адилхан заль хэрэглэсэн байгаа юм. Хэн оролцох нь ойлгомжтой биш үү. НЭМГ-аас 600 сая төгрөгийн худалдан авах тендерийг хоёрдугаар сарын 5-нд зарлаад 8-нд нь хаачихсан байх жишээтэй. Баасан гарагт зарлаад даваа гарагт материалаа авчихсан гэсэн үг. Ийм зүйлсийн дэргэдүүр салбарын сайд “Нүд нь балай, чих нь дүлий” явж байж. Санаж байвал өнгөрсөн хоёрдугаар сард нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар 20 мянган ширхэг N95 маск нийлүүлэх тендерийн сонгон шалгаруулалтыг цахим хуудастаа нээлттэй мэдээлсэн нь олны шүүмжлэлийг дагуулсан юм. Нэг бүрийн үнэ нь 20 мянган төгрөгөөр тооцож 400 сая төгрөгийн өртгөөр 20 мянган ширхэг дээрх маскыг авахаар тусгаж байв. Тэр нь бас хоёрдугаар сарын 5-н буюу баасан гарагт цахим хуудаст байршуулж, материал хүлээн авах хугацааг хоёрдугаар сарын 8-ны дотор хэмээн заасан байж билээ. Хэл ам өндрөө авахад нийслэлийн эрүүл мэндийн газрын даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Л.Зэндмаа Эрүүл мэндийн яам руу бухаж буруутгаж байв.

Хотын дарга Д.Сумъяабазар тэр үед “Наадахаа ЭМЯ руу нь буцаа, ийм заваарсан юмтай битгий орооцолдоод бай. Араас нь хуулийн байгууллагад мэдэгдэж шалгуул. ЭМЯ өөрсдөө авах ёстой. Яах гэж нийслэл  рүү явуулаад байгаа юм” гэж байлаа. Тухайн үед ЭМЯ-наас салаалсан муухай юм яваад байна гэсэн хардлага ч олон хүний сэтгэлд буусан даа. Тендерийн зарласан хугацааг тойроход л ийм байгаа болохоос бараа материал худалдаж авсан үнийн дүн гээд ухаад явбал аймар юм болно. Мөн КОВИД-той холбоотой төсвийн мөнгөөр авсан “Арбидол” эм, түүний худалдаалагдаж байгаа үнэ гэх мэтээс эхлээд ярих юм зөндөө. С.Энхболд сайдын удирдсан салбарт сэжигтэй бараг гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл олширч, улс орон даяараа цар тахалд нэрвэгдлээ. Цар тахал тарсан нь хэдэн жүжигчин дуучны аманд орж тоглолт зохион байгуулсан, сонгууль хийсэн, шагнал тараасэн гээд олон юмтай холбогдоно. Төгсгөлд нь иргэдийн хайхрамжгүй байдлыг нэрлэвэл нэрлэх юм даа. Төрийн шийдвэрийг дагах цагтаа дагахаараа нэг болсон ард иргэддээ одоо бурууг нялзаах гэж оролдох бол шившиг юм.

Иргэд өөрсд өө хайхрамжгүй байна гэж сүүлийн үед загнах гээд байдаг болсон байна лээ. Шоудсан хэдэн залуус, амны хаалтгүй зам гарч яваа ганц нэг хүн бол КОВИД-ыг дотооддоо алдсан шалтгааны ганц дусалд ч хүрэхгүй. Үлгэрлэвэл, худаг руу нулимсан чинээ л жин дарна. Бодлогын яам дорвитой ажиллахгүй байна гэдэг өвчин тархахыг зөвшөөрснөөс юугаараа ялгаатай юм бэ. Ер нь тэгээд Эрүүл мэндийн сайдаар хамгийн хүнд үед голмоор сулхан хүн ажиллалаа гэж хүмүүс шүүмжилж байна. Зөв өө, уг нь “Ард түмний аюулгүй байдал, эрүүл мэнд ард байхад би өөрийнхөө бодсон, санасныг хийнэ” гээд ширээ тулаад зогсож байх зангарагтай, бодолтой хүнийг ажиллуулах байлаа.

Эрүүл мэндийн салбарын энгийн ажилчид өнөөдөр бараг салж унахдаа тулсан. ийм үед салбарын сайд нь эмч, сувилагчдынхаа ажиллах нөхцөл, эрүүл мэндийн салбарын хүрэлцээ хүртээмжийн төлөө Засгийн газрын хуралдаан дээр салам үзэлцээд сууж байх ёстой. Тэгтэл УОК, Засгийн газар, яамны хэвлэлийн ажилтны ард нуугдсан тиймхэн сайдтай болчихсон нь, монголчуудын хүлцэнгүй доройн төлөөс гэхээс өөр хэлэх үг алга. Уг нь Эрүүл мэндийн сайд С. Энхболдод баатар болон түүхэнд үлдэх боломж байлаа. Хүч, эрх мэдэл нь ч байв. Цаг хугацааны хувьд гавьяа байгуулах боломжтой, бүр тэгэх ёстой үүрэг хүлээж авсан. Гэвч юунд хүргэснийг нь одоо бүгдээрээ харж байна даа.