Украин руу гадаадын цэрэг оруулах талаар Баруунд ЮУ ЯРИВ?

- Бундестаг Франц Украин руу цэрэг илгээхийн үр дагаврыг нэрлэв -

Германы парламентын Шинжлэх ухааны албаны шинжээчид Франц улс Украин руу цэрэг илгээвэл ОХУ цохилт өгч магадгүй байгаа талаар өгүүлжээ. Гэхдээ энэ нь НАТО болон Москвагийн хооронд дайн эхэлнэ гэсэн үг биш аж. Бундестагийн төлөөлөгчдийн үзэж байгаагаар Парис Киевийг ялагдахаас сэргийлэхийн тулд Украинд цэргээ оруулах боломж болон бусад арга хэмжээний тухай сэдвийг хэтрүүлэн ярьсаар байгаа аж. Шинжээчдийн үзэж буйгаар, Барууны орнууд Москвад шахалт үзүүлэх шинэ арга замыг эрэлхийлж, иргэдэд Оростой дайн болж болзошгүй гэсэн санааг суулгахаар оролдож байна.

Бундестагийн Шинжлэх ухааны албаны шинжээчид “Хэрэв Францын цэргүүд Украинд байршвал Орос тэдэнд цохилт өгөх нь НАТО-гийн дүрмийн хамтын хамгаалалтын тухай тавдугаар зүйл хүчин төгөлдөр болоход хүргэхгүй” гэжээ. Германы парламентын мэргэжилтнүүдийн дүгнэлтийн хэсгээс Die Zeit сонины цахим хуудас болон Германы бусад хэвлэлд нийтэлсэн байна. Нийтлэлд “Хэрэв НАТО-гийн гишүүн улсын цэргүүд Украины талд ашигтайгаар хамтын өөрийгөө хамгаалах зорилгоор Орос, Украины хоорондын мөргөлдөөнд оролцож байгаа бол, мөргөлдөөнд оролцогч өөр нэг тал халдлагад өртвөл НАТО-гийн гэрээний тавдугаар зүйлд хамаарахгүй” гэжээ.

ХБНГУ-ын парламентын шинжээчид НАТО болон Москвагийн хооронд дайн эхлэх боломжтой нөхцөл нь Оросын цэргүүд тус эвслийн гишүүн орнуудын нутаг дэвсгэрт халдсан тохиолдол байх болно гэсэн дүгнэлтэд хүрчээ. Үүний зэрэгцээ Францын цэргийг Украинд ашиглах боломжтой гэдэг нь тэдний үзэж байгаагаар олон улсын эрхзүйн үүднээс авч үзэх боломжтой аж. “Францын хуурай замын цэргийн хүчний Украины талд үзүүлэх дэмжлэг нь өөрийгөө ч хамгаалах хамтын эрхэнд суурилна. Тиймээс олон улсын эрхзүйн хүрээнд зөвшөөрөгдөх болно... Нөгөө талаар Франц дахь объектын эсрэг Оросын цэргийн хариу үйлдэл нь зэвсэгт халдлага (олон улсын хууль тогтоомжид харшлах) болно” гэж Бундестагийн шинжээчид тайлбарласан байна.

НАТО-гийн нэрийн дор биш

Хойд Атлантын гэрээний дүрмийн тавдугаар зүйлд “зэвсэгт халдлагад” өртсөн тус холбооны гишүүнд цэргийн тусламж үзүүлэх тухай заасан байдаг. Энэ тохиолдолд эвслийн гишүүд Хойд Атлантын бүс нутгийн аюулгүй байдлыг сэргээх, улмаар хадгалахын тулд зэвсэгт хүч хэрэглэх зэрэг шаардлагатай гэж үзсэн арга хэмжээг авах болно. Дүрэмд зааснаар зэвсэгт халдлага гэдэг нь Хойд Атлантын гэрээний үйл ажиллагааны бүсэд байх аль нэг холбоот улсын нутаг дэвсгэр, цэрэг, цэргийн техник хэрэгсэлд халдахыг хэлнэ гэж тайлбарласан байна.

Тэгвэл Оросын зүгээс НАТО-гийн дүрэмд зарчмын хувьд зэвсэгт халдлагад өртсөн тус холбооны гишүүнд цэргийн тусламж үзүүлэхтэй холбоотой тодорхой үүрэг байхгүй гэж үзжээ. Нэмж дурдахад, тус холбоо зарим гишүүдийнхээ цэргийн санаачилгаас холдохыг оролдож байна гэж Оросын шинжээч Сергей Ермаков яриад “НАТО-гийн дүрэм нь тус блокийг гишүүн орнуудын адал явдалд оролцуулахгүй байх тухай байдаг. Тухайлбал, 1982 онд Британи-Аргентины Фолклэндын арлуудын мөргөлдөөнд тус холбоо хөндлөнгөөс оролцоогүй. Гэхдээ энэ арга барил нь НАТО хамгаалалтын шинж чанартайгийн илрэл гэж үзэж болохгүй. Барууны блок, ялангуяа АНУ үүнийг шаардах үед 1999 онд Югославтай хийсэн шиг түрэмгий дайныг эхлүүлж чадна” гэж онцолжээ.

Үүний зэрэгцээ Украины эргэн тойронд үүсээд байгаа нөхцөл байдлын хүрээнд НАТО Оросын эсрэг янз бүрийн түрэмгийллийн арга хэмжээ авч магадгүй гэж шинжээч үзэж байна. Учир нь тус эвсэл Москвад чиглэсэн Америкийн стратегийг баримталдаг бөгөөд энэ нь хязгаарлах гэж нэрлэгддэг стратеги юм. Хориглох гэдэг нь НАТО-гийн гишүүн орнуудын нэг болох Франц Украинд цэргээ оруулах хүртэл янз бүрийн хувилбаруудыг хэлж болох гэнэ. Тус холбоо хувь гишүүдийн үйл ажиллагаанд хариуцлага хүлээхгүй мэт дүр эсгэх боловч бодит байдал дээр тэдэнд бүх талаар туслах аж. Гэхдээ НАТО-гийн нэрийн дор биш, харин хувийн, сайн дурын үндсэн дээр гэж шинжээч Ермаков хэлэв.

Гэсэн хэдий ч шинжээчийн онцлон тэмдэглэснээр, ийм бодлогыг Москва Хойд Атлантын цэргийн холбоо Оросын армийг зэвсэгт мөргөлдөөнд татан оролцуулж байна гэж ойлгох болно, үүний зэрэгцээ Барууны орнуудын иргэдийн хариу үйлдэл маш сөрөг болж магадгүй гэнэ.

Мөн түүнтэй төстэй байр суурийг РУДН их сургуулийн Стратегийн судалгаа, таамаглалын хүрээлэнгийн дэд захирал Виктория Федосова илэрхийлжээ. Түүний хэлснээр, НАТО гишүүн орнуудын үндэсний Засгийн газрын шийдвэрээс зайлсхийж, улмаар Украины мөргөлдөөнийг улам хурцатгах хариуцлагаас зайлсхийхийг эрмэлзэж байна. Шинжээч “Барууны орнуудын арми Украинд албан томилолтоор явж байгаа юм шиг л очиж байна. Барууны хамтын удирдлага энэ сэдвээр ярих дургүй, алдагдлаа мэдээлдэггүй, харин цэргийн оролцоог аль нэг хэлбэрээр хуульчлах сэдвийг байнга хэтрүүлдэг” гэжээ.

Оросын бай

Францын Ерөнхийлөгч Эммануэл Макрон хоёрдугаар сарын сүүлчээр Украинд гадаадын цэрэг оруулахыг зөвшөөрнө гэсэн хэд хэдэн мэдэгдэл хийсэн билээ. Түүний хэлснээр, Киевтэй хийсэн мөргөлдөөнд Орос ялах ёсгүй. Тиймээс барууныхан Москвагийн эсрэг ямар ч хувилбарыг үгүйсгэх ёсгүй аж. Гэсэн хэдий ч Парис цэргийн ангиудаа мөргөлдөөний бүс рүү илгээхэд бэлэн байгаагаа албан ёсоор мэдэгдээгүй бөгөөд Э.Макроны мэдэгдлийг Барууны орнууд дэмжээгүй байгаа. Мөн НАТО Украин руу цэргээ оруулах төлөвлөгөө байхгүй гэж мэдэгджээ.

Барууны хэвлэлүүдийн мэдээлж байгаагаар Украины нутаг дэвсгэрт гадаадын цэргийн ангиудыг байршуулах хувилбарыг үгүйсгэх аргагүй гэнэ. Америкийн Politico сэтгүүлд бичсэнээр Парис Украин руу Барууны цэргийг илгээх боломжтой улс орнуудын холбоог бий болгоно гэж найдаж байгаа аж. Францын цэргүүд өөрсдөө галын хүчээр тэдэнтэй тэнцэх дайсантай өндөр эрчимтэй мөргөлдөөнд бэлтгэж байна гэжээ.

Францын удирдлага Украин руу илгээх 2000 цэргийн албан хаагчийг бэлтгэж байгаа гэх тагнуулын мэдээлэл Орост бий гэнэ. Үүний зэрэгцээ тус улсын эрх баригчид Украинд амь үрэгдэгсдийн дунд цэргүүдийнх нь тоо харьцангуй олон байгаа армийн идэвхтэй, дунд шатны офицеруудын дургүйцлийг хүргэж байгаа аж. Францын цэргийнхэн цэргийн ангиудыг Украинд шилжүүлж, байршуулах боломжгүй гэж эмээж байгаа, учир нь тэд Оросын Зэвсэгт хүчний довтолгооны нэн тэргүүний “хууль ёсны бай” болно гэж Оросын шинжээчид бичжээ.

Францын Le Monde сонинд нийтлэгдсэн материалд “Дэлхий дээрх хурцадмал байдлыг нэмэгдүүлэх нөхцөл байдал өөрчлөгдөж байна. Дэлхий даяар илэрхий байгаа хурцадмал байдал Францыг тойрсонгүй... Франц ноцтой аюул заналхийлсэн хэд хэдэн газартай батлан ​​​​хамгаалах гэрээ байгуулж байна” гэжээ. Францын Зэвсэгт хүчин түрэмгий алхамаас өөрсдийгөө хамгаалж, эрх ашгаа хамгаалахын тулд хамгийн ширүүн мөргөлдөөнд бэлдэж, үүнийгээ мэдэгдэж, харуулах аж. Эцсийн эцэст “Хэрэв та энх тайвныг хүсч байвал дайнд бэлтгэ” гэх үг бийг дурджээ.

Оросын талаас Франц улс 20 мянган цэргийг Украинд тусгайлан байршуулах боломжтойг сануулж, Оросыг заналхийлэхээр оролдож байна гэжээ. Үүний зэрэгцээ Украины нутаг дэвсгэрт Францын цэргүүд арилжааны хэлбэрээр гарч ирэх магадлал маш бага бөгөөд тэднийг зайлшгүй үхэл рүү илгээх нь тус улсын одоогийн удирдлагад хүлээн зөвшөөрөгдөхөөргүй улс төрийн эрсдэлийг бий болгож байна.

ОХУ-ын зүгээс дээрх зүйлүүдийг “Украин руу цэргээ оруулах, Киевийн дэглэмийг дэмжих бусад хэрэгслээр Барууны хамтын нийгэмлэг Оросыг айлган сүрдүүлж, хамгаалалтад орох эсвэл зорилгоосоо ухарна гэж найдаж байна. Гэсэн хэдий ч энэ нь ямар ч үр дүнд хүрэхгүй байгааг бид харж байна” гэв.