ТОМИЛОЛТ: Хүслийн хадны ЧИМЭЭГҮЙ ХҮСЭЛ

Хөвсгөл аймгийн Хатгал гэх жижигхэн тосгон хэзээний олны хөлд дараатай байсаар ирсэн. Учир нь, тэнд байх Хөвсгөл далайг нүдээр үзэж, баясах гэсэн гадаад, дотоодын олон жуулчин жилийн жилд эл талын жижигхэн сууринг зорьж, хөл хөдөлгөөнтэй болгодог билээ.

Ялангуяа Хөвсгөл далайд очсон хүн бүр сүсэг бишрэлдээ хөтлөгдөж, хүслээ шивнэхээр Хүслийн хадыг зорьдог. Харин олон жилийн турш жуулчдын дотроо шивнэсэн хүслийг сонсож их бага хэмжээгээр биелүүлж ирсэн Хүслийн хад чухам юуг хүсдэг, шивнэдэг юм бол оо.

Хариулт нь маш энгийн. Хүслийн хаданд хүслээ шивнэхээр очиж байгаа тэр олон мянган жуулчин хаданд сүү өргөж, будаа цацаж, хадаг болон мөнгө тавихаа л больчиход болно. Дээр нь, хог, саваа ил задгай хаяхгүй байхад л хангалттай. Энэ бол Хүслийн хадны чимээгүй хүсэл юм.

-ХАДАГ ТАВЬЖ, СҮҮ ӨРГӨХ НЬ БАЙГАЛЬ ДЭЛХИЙГ БОХИРДУУЛЖ БАЙНА-

Тиймдээ ч далай ээж, ялангуяа Хүслийн хадны "хүсэл"-ийг нутгийн зон олон, тэр газрыг "жолоодож" яваа хүмүүс нь дайж байна.

Тухайлбал, Хөвсгөл аймгийн Засаг даргын орлогч М.Хуягбаатар "Хүслийн хаданд гадаад, дотоодын жуулчид ирж хүсэл мөрөөдлөө Далай ээждээ даатгадаг. Гол сүсэглэлийн газар гэхэд болно. Харамсалтай нь, тэр олон жуулчин энд ирэхдээ хадаг сүү болон бусад цагаан идээг чихэр жимс зэргээр өргөл өргөдөг. Энэ нь хэдийгээр шашны үйл мэт боловч цаанаа энэ сайхан далай, байгаль дэлхийгээ бохирдуулж байдаг. Энд ирсэн, ирэх жуулчдад хандаж хэлэхэд Хүслийн хадандаа сайхан залбираад л явахад хүний хүсэл, мөрөөдөл биелнэ. Харин хадаг тавих, сүү өргөх зэрэг нь байгаль дэлхийгээ бохирдуулж, муухай үнэртэй болгож байна. Дараагийн ирж байгаа аялагчдад таагүй уур амьсгал үзүүлж байна. Тиймээс байгаль дэлхийгээ битгий бохирдуулаач ээ, ирээд сайхан залбирч, хүслээ шивнэчихээд явахад манай цэнхэр далай нийт аялагчдын хүслийг биелүүлнэ" гэдгийг учирлаж байна.

-ИРГЭД СҮҮ ӨРГӨСНИЙ УЛМААС ХҮСЛИЙН ХАДНААС ҮМХИЙ ҮНЭРТЭЖ ЭХЭЛЖЭЭ-

Монгол Улсын Засгийн газраас Хөвсгөл далайн эко системийг хадгалж үлдэх, бохирдлыг бууруулах чиглэлээр Хүслийн хадны "хүсэл"-ийг ч сонсож эхэлжээ.

Энэ талаар Байгаль орчин аялал жуулчлалын яамны Усны бодлого зохицуулалтын газрын дарга Д.Мөнхбат "Байгаль дэлхийд хандах хандлага, ялангуяа Хүслийн хаданд хүслээ шивнэж байгаа хүн цэвэр, ариун бодолтой байх ёстой. Гол нь байгаль дэлхийгээ бохирдуулахгүй байх нь тэр хүслийг гүйцэлдүүлэх шалтгаан болно. Тэгэхээр аялал зугаалгаар явж байгаа болон хүслээ шивнэхээр ирж байгаа уул, хадандаа сүсэглэж байгаа иргэдэд хэлэхэд сүү өргөх, хадаг уях, будаа тариа цацах нь тодорхой хэмжээгээр байгаль дэлхийгээ бохирдуулж байна. Сүү өргөсний улмаар Хүслийн хаднаас үмхий үнэртэж байх жишээний. Энэ ариун дагшин газарт хүслээ шивнэхээр ирдэг. Гэтэл тэр хад нь үмхийрчихсэн байвал онцгүй. Тиймээс хамгаалалтын захиргаатай нь хамтран Хүслийн хадаа цэвэрлэлээ. Нэлээдгүй олон тор хог гарч байна. Иймд нийт аялал зугаалж байгаа иргэдэдээ хандаж хэлэхэд байгаль дэлхийгээ хайрлаж, аливаа зүйлд ухамсартай хандах хэрэгтэй байна" хэмээн уриалж, зөвлөж байна.