Хуурамч шатахуун хэрэглэдэг эсэхэд хэн бодит хариулт өгөх вэ?

Манай улсын хувьд шатахуун стратегийн ач холбогдолтой бүтээгдэхүүн. Өөрөө газрын тос боловсруулах үйлдвэргүй учраас гадаадын улс орноос 100 хувь хараат байдаг. Шатахууны үнэ нэмэгдэхэд өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ дагаж өсч, иргэдийн амьдралд сөргөөр нөлөөлдөг. Шатахууны үнэ буурлаа ч дагаж өссөн бүтээгдэхүүний үнэ хэвээр үлддэг нь арД түмний эгдүүцлийг төрүүлдэг болоод уджээ. Засгийн газраас импортлогчидтой хэлэлцээр хийж татвар тэглэх, үнэ тогтворжуулах хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, нөхөн олговор өгөх зэргээр аргацаасаар ирсэн. Гэвч шатахууны үнэ эмзэг сэдэв хэвээр. У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрын том зорилтуудын нэг нь Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах юм.

 БНЭУ-ын хөнгөлөлттэй нэг тэрбум америк доллараар үйлдвэр барина. Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын нутагт. Техник эдийн засгийн үндэслэл бэлэн  болсон. Үйлдвэр байгуулах Төрийн өмчит компани байгуулагдсан. 2020 он гэхэд Газрын тос боловсруулах үйлдвэр ашиглалтад оруулахаар төлөвлөсөн. Одоо манай улсын шатахууны 98 хувийг ОХУ хангаж байгаа. Шатахууны хараат байдал дээр хуурамч шатахуун “үйлдвэрлэж байна” байна гэсэн мэдээлэл нийгэмд бухимдал үүсгэлээ. Энэ тухайд талуудын байр суурийг хүргэж байна.

Хуурамч шатахуун гэдэг нь шинжилгээгээр тогтоогдсон

“Монголын шатахуун хэрэглэгчдийн холбоо”-ноос удаа дараалан хэвлэлийн бага хурал хийж хуурамч шатахууныг шинжилгээгээр тогтоосон тухай мэдээлж, мэргэжлийн байгууллагуудыг хяналт, шалгалтын дүгнэлтээ ил тод мэдээлэхийг шаардсан. Тус холбооныхон импортын шатахуун хуурамч биш. Нэмэлт бүтээгдэхүүн оруулж ирж хуурамчаар үйлдвэрлээд байна гэсэн асуудлыг хөндөж байлаа. Тэд “2012, 2013 онд Засгийн газраас тогтоол гаргаж шатахууны хомстолд орохгүй тулд нэмэлт бүтээгдэхүүнийг татвараас чөлөөлсөн. 

Ингэснээр дэлхийн 36 оронд салбартай  “Трафигару”  гэдэг компани Монголд үйл ажиллагаа явуулах болсон. Нефтийн нэрмэл, хуурамч  бүтээгдэхүүнийг  нийслэлийн Багануур дүүрэгт байрладаг “Транс Гайд” компанийн агуулахад хадгалж, “Хар мөрөн импекс” компанид жижиглэнгээр худалдаж, “Ай Си Ай Си” компаниар дамжуулж, бөөний худалдаагаар  уул уурхайн томоохон компаниудад шахдаг гэлээ. Ийм арга замаар  бүтээгдэхүүн солих гэрээгээр нийлүүлээд байна” гэж  мэдэгдсэн. Мөн манай улсад 1300 орчим Шатахуун түгээх  станц байдаг. Тэднээс 400-500 нь хуурамч шатахуун худалдаалдаг. Нэрсийг нь зарлах боломжтой  гэсэн юм.  Харин НМХГ-аас хариу тайлбар хийлээ.  

НМХГ: Импортын шатахууныг нэмэлт бүтээгдэхүүнээр чанаржуулдаг

 НМХГ-ын дарга Л.Эрдэнэчулуун: “Манай улсад импортоор орж ирдэг шатахуун хуурамч биш. Нийтдээ 10 гаруй аж ахуй нэгж импортоор шатахуун оруулж ирдэг. Импортын шатахуун тухайн улсын гарал үүсэл, шинжилгээний бичиг, сертификаттай ирдэг. Өнгөрсөн онд үйлдвэрлэлийн тусгай зөвшөөрөл авсан компаниуд тухайн шатахуун дээр чанаржуулагч буюу актон нэмэх асуудал яригдаж байгаа. Дизель түлшинд керосин, бензин дээр нафта гэх шингэнийг нэмдэг” гэв.

Энэ нь А80  дээр нафта нэмээд АИ92 болгодог гэсэн үг бололтой. Энэ стандарт бол олон улсын стандартад байдаг зүйл аж. Тиймээс шатахуун түгээх станцуудаар шахаж байгаа дизель түлш, авто бензин бүгд 92-оос дээш стандарттай байдаг гэсэн тайлбар өгч байна.  Олон Улсын жишигт энэхүү актон нэмэх асуудал 1990-ээд оны үеэс гарсан. Төрийн холбогдох байгууллагаас улсын хэмжээнд хуурамч шатахуун үйлдвэрлээгүй гэсэн байр суурийг ийнхүү илэрхийлж байна.

А.Эрдэнэ

www.zindaa.mn