Сумнэр: Хүүгээ ирэхээр САЙХАН амьдарна аа...

Түүнийг Сумнэр гэдэг. 100 айл орчимд буюу Сүхбаатар дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн ойр орчимд "амьдардаг" түүнтэй хэд хэдэн удаа таарч, сүүлд өөрөө зөвшөөрснийх нь дагуу товч ярилцсан юм.

Тэр Хүнсний IV дэлгүүрийн ойролцоох траншейнд амьдардаг ба 20 гаруй жил 100 айл хавиар ус, ундааны сав цуглуулж, түүнийгээ борлуулан, амьдралаа залгуулж иржээ. Ганц хүү нь Энэтхэгт сурдаг гэх бөгөөд “Намайг очтол тэвчээртэй байгаарай” гэж аавдаа захисан гэв. “Хүүгээ ирэхээр сайхан амьдарна аа” гэх аавын үг, хүүгээ хүлээх сэтгэл амьдралд нь итгэл нэмдэг бололтой.

Сумнэрийн амьдралын түүх их сонин. Кино найруулагч мэргэжилтэй. Хоёр ч дэлгэцийн бүтээл хийсэн талаараа бидэнд сонирхуулж, тэр тухайгаа ярихдаа нүд нь гэрэлтэж, ямар нэгэн баяр баясгалантай зүйл бодож байгаа нь илт мэдрэгдэнэ.

“Нар”, “Сум” гэсэн хоёр уран бүтээл хийсэн боловч нийгэм, цаг үеийн байдлаас шалтгаалаад түүний бүтээлийг хүлээн зөвшөөрөөгүй аж. Өөрийнх нь ярьснаар, тухайн үеийн томоохон кино найруулагчид түүний кинонд шүүмжлэлтэй хандаж, дэлгэцэнд гаргахыг нь хоригложээ. “Кино найруулагчаар хоолоо олж идэхгүй юм байна гэдгийг ойлгоод, “Номин” худалдааны төвд жолоочоор ажилд орсон. Гэвч гэнэтийн осол болж, тархиндаа хоёр ч удаа хүнд хэлбэрийн мэс засал хийлгэж, ерөнхийдөө хөдөлмөрийн чадвараа алдсан. Түүнээс хойш удалгүй гэр бүлээ ч алдсан даа” гэж тэр өнөөдрийг хүртэлх туулсан амьдралаа хамгийн товчоор ярив.

“Гэр бүлийн хүнээсээ салсныхаа дараагаар эргээд ижий, аавдаа очих бодолгүй байсан юм уу...” гэсэн асуултад тэр “Аав, ээж маань байхгүй. Харин нэг дүү маань байдаг юм. Нэгэнтээ гудамжинд гарсан, архинд орсон хүнийг хүлээж авах нь юу л байсан бол...” гэж өөртөө итгэлгүйхэн хариулсан.

Магадгүй, ах дүүс нь хүлээж авах ч юм билүү гэж найдсан бололтой бидэнтэй хамт дүүгийнх рүү гээ очсон боловч түүний хэлсэнчлэн гэртээ оруулахыг зөвшөөрсөнгүй.

Улаанбаатарт ийм амьдралтай нүүр тулсан хүмүүс цөөнгүй бий. Сумнэрийн амьдардаг траншейнд түүнээс гадна таван хүн амьдардаг гэсэн. Тэдний нэг өдөр хаа сайгүй явж, ус ундааны сав түүхэд зориулагддаг ч олсон мөнгө нь техникийн спирт авч уухад зарцуулагддаг. Үүнийгээ “Монголын хатуу өвлийг давж, өдөр хоногийг бардаг арга нь” гэж хэлсэн. Түүний ярианаас уг нь энэ байдлаасаа гарах хүсэл, бодол анзаарагдана. Гэвч нэгэнт өнгөрсөн гэж өөрийгөө зөвтгөх өнгө аяс ч харагдана. Архи биш бүр техникийн спиртээр голоо зогоож байна гэхээр үнэхээр аймшигтай. Сумнэрийн хэлснээр 100 айл орчимд ус, ундааны сав аваад, оронд нь техникийн спирт өгдөг гэр бүлүүд байдаг гэх. Бид хамт явах үед гороолж олсон /Шил, лааз түүхийгээ гороолох гэж ярьдаг аж/  шил, лаазаа нэг айлд тушааж, 3000 төгрөгийн тооцоондоо усны хуванцар савны талаас доогуур хэмжээтэй техникийн спирт авсан. Ингэж яваадаа санаа зовж байгаа нь мэдэгдсэн ч "Үүнээс өөр арга надад алга даа. Өөрийгөө ингэж тэжээж, өөрийгөө ингэж л хордуулдаг болчихсон" гээд, савтай зүйлээсээ балгав.

Техникийн зориулттай спирт нь бөөрний ажиллагаанд хүндрэл учруулах, элэг гэмтээх, хүчил шүлтийн тэнцвэр алдагдуулах гээд мэдээж олон сөрөг нөлөөтэй.

Гэтэл Сумнэрийн ярьснаар хууль бусаар худалдаалах, борлуулахыг хориглодог энэ бүтээгдэхүүнийг архинд донтсон, орон гэргүй болсон, эсвэл даарч бээрсэн хүмүүст зарж борлуулдаг болсон нь үнэн бол энэ яах аргагүй хууль хяналтынхан анхаарал хандуулах хэрэгтэй болжээ.

ДЭЛГЭРЭНГҮЙГ ВИДЕОГООС ҮЗНЭ ҮҮ!