"Хүү" хаачихыг өнөөдөр ТАНИЛЦУУЛНА

Мөнгөний бодлогын хороо 2019 оны сүүлийн хурлаас гарсан шийдвэрээ өнөөдөр /2019.12.20/ танилцуулна. Эдийн засагчид, шинжээчид энэ өдрийн шийдвэрийг угтан Бодлогын хүүд хөдөлгөөн орох уу гэдэг дээр тал талын байр суурийг илэрхийлж буй.

Монгол Улс ирэх оны төсөв, мөнгөний бодлогын аль алинд гадаад орчны эрсдэлийг эхэнд нэрлэсэн. Хэдийгээр Америк, Хятад хоёрын хатуу хөтүү харилцаа зөөлөрч, бодитой тохиролцоог хийсэн нь  гадаад  эрсдэлийг холдуулах болов уу гэсэн хүлээлтийг дагуулж байгаа ч нөхцөл байдал өөрчлөгдөхийг үгүйсгэх аргагүй. Том эдийн засагтай, олон харилцагчидтай, дотоод нөөц бололцоогоо ашиглаад тодорхой хугацаанд “гал алдахгүй” байгаад байж чадах том гүрнүүдийн ааш аяг хэсэг хугацаанд  өөрчлөгдөхөд л манайх шиг жижиг, эмзэг, түүхий эдийн экспортоос хамаарсан улс оронд дагаж тусах сүүдэр нь их. Түүхий эдийн зах зээлийн чичиргээ савлагаанд илүү мэдрэг байдаг учраас тэр л дээ.  Азийн хөгжлийн банк өнгөрсөн есдүгээр сард Монгол Улсын эдийн засгийн 2020 оны таамгийг шинэчлэхдээ дөрөвдүгээр сард тооцоолж байснаасаа 0.2 хувиар бууруулж оруулж ирсэн. Гол үндэслэлээ хятадын эрэлт саарахтай холбон тайлбарлаж байсан. Хэрэв үнэхээр цаашдаа хоёр том улсын худалдааны маргааны асуудал  хэлсэн ярьснаараа тогтвортой байгаад байвал өмнөд хөршийн эрэлт нь өсөж, манай эдийн засагт тэр хэрээр эерэгээр нөлөөлөх болов уу. Гэхдээ  гадаад эрсдэл холдсон гэж бүрэн дүүрэн итгэлтэй хэлэхэд эрт байна. Тэр ч утгаараа Мөнгөний бодлогын хүүгийн өөрчлөлтийг гадаад орчны эрсдэл тал дээр суурилж харах юм бол энэ удаад Бодлогын хүү тогтвортой байхаар  харагдаж байна.

Дотоод нөхцөл байдлыг харахад одоогийн байдлаар  инфляц тогтвортой байна. Ер нь урт хугацаандаа инфляцыг тогтвортой байлгахын тулд ханшийн тогтвортой байдлыг ярих хэрэгтэй болно. Цаашлаад нөгөө л орж ирсэн валютаа бүгдийг нь буцаагаад гаргачихдаггүй, шингээж авч үлддэг байх тухай ярих хэрэгтэй болно л доо.

Арваннэгдүгээр сарын байдлаар мөнгөний нийлүүлэлт өмнөх сарынхаас 0.1 хувиар буурч тооцогдсон байсан. Эдийн засгийн нөхцөл байдал хүндрээд байсан 2016 оныхтой харьцуулахад бараг 9 их наяд орчмоор мөнгөний нийлүүлэлт өссөн байгаа юм. Гэхдээ мөнгөний нийлүүлэлтийн өсөлтийг 2016 оноос хойш  харах юм бол 2017-2018 оны хооронд хамгийн их буюу дөрөв орчим их наядын өсөлттэй.  Харин энэ оны арваннэгдүгээр сарын байдлаар жилийн өмнөхтэй харьцуулахад 1.8 их наяд төгрөгөөр өссөн. Тэгэхээр мөнгөний нийлүүлэлтийн өсөлт сүүлийн гурав дөрвөн жилийн хугацаанд 9 их наядаар  өссөн ч энэ 2019 оны хувьд бол өмнөх хоёр оныхоос өсөлт буурсан байна. Тэгэхээр дотоод хүчин зүйлсийг харахаар Бодлогын хүүг  бууруулсан шийдвэр гарч болох юм. Эдийн засаг дахь дотоод эрсдэл гэхээр мэдээж ирэх оны төсөвт тусгасан том зардлыг хэлэх ёстой.

Дашрамд дурдахад, Бодлогын хүүгийн жил жилийн  өөрчлөлтүүдээс эдийн засгийн нөхцөл байдал ямар байсныг харж болно л доо. Тухайлбал, Бодлогын хүүг 4.5 хувиар нэмэгдүүлэн 15 хувьд хүргэх шийдвэр гарч байсан 2016 оны наймдугаар сард Монгол Улсын эдийн засаг тун хүнд байдалтай байсан. Тэгвэл 2017 оны тавдугаар сард манай улс ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдсаны дараахан буюу зургаадугаар сард Бодлогын хүүг хоёр хувиар бууруулан 12 хувьд хүргэж байсан юм.