Mining: "Рио Тинто" Оюутолгойн дийлэнх хувийг эзэмшихээр ЭРСДЭЛТЭЙ тоглолт хийж байна
Арванхоёрдугаар сарын 9-ний өдөр бол Якоб Стаушолмын хувьд чухал өдөр болох төлөвтэй байна.
"Рио Тинто"-гийн Гүйцэтгэх захирлаар сонгогдсон хоёр жилийн ойнхоо өмнөхөн тэрбээр Монгол дахь томоохон төсөл болох "Рио Тинто"-гийн дийлэнх хувийг эзэмшиж буй "Туркойз Хилл Ресурс" дахь хөрөнгө оруулагчдын хувьцааг худалдаж авахын тулд ихээхэн хүчин чармайлт гаргаж байна.
Амжилт нь өсөлтийн стратегид бодит түлхэц өгөх бол бүтэлгүйтвэл ахмад дарга нарт байр сууриа алдаж магадгүй.
Хятадын хилийн ойролцоох 10 тэрбум ам.долларын өртөгтэй зэс, алтны уурхай болох Оюутолгой бол 10 гаруй жилийн түүхтэй. Гүний уурхай ашиглалтад орсноор Оюутолгой улаан металлын дэлхийн дөрөв дэх том экскаватор болно. Уг уурхайн 34 хувийг Монголын Засгийн газар, дийлэнх хувийг Канад улсад бүртгэлтэй Туркойз Хилл эзэмшдэг. Харин Туркойз Хиллийн дийлэнх хувьцааг Рио Тинто эзэмшдэг. “Туркойз Хилл”-д олгосон хоёр тэрбум гаруй ам.долларын түүхэн зээлийн ачаар л Оюутолгой үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн.
Энэ өрийг төлөх зардал, хуримтлагдсан хүүний улмаас Улаанбаатарын ногдол ашиг хүртэх хугацаа удаан хугацаанд хойшлогдсон. Уурхайн операторын хувьд Рио муу ажилласан гэх улс төрийн буруутгалын зогсоохын тулд Стаушолм жилийн өмнө энэ өрийг тэглэхийг зөвшөөрсөн.
“Turquoise Hill”-ийг худалдаж авах амжилттай хэлцэл хийж чадвал Рио дэлхийн зэсийн үйлдвэрлэлийг 2028 он гэхэд 50 хувиар нэмэгдүүлж, 900 мянга орчим тоннд хүргэх боломжтой. Худалдаж авах саналыг Стаушолм гуравдугаар сард анх санал тавьсан бөгөөд өмнө нь “Turquoise Hill”-ийн хувьцаанууд нэг бүр нь 25 канад доллароор (18.35 ам.доллар) арилжаалагдаж, өөрийн хөрөнгийн үнэ 3.7 тэрбум ам.доллар байсан.
Одоогийн байдлаар 15 хувийг нь эзэмшиж байгаа "Пентватер Капитал Менежмент" зэрэг зарим өмчлөгчид эхний хувьцааг худалдаж авахаар тавьсан үнийн саналаас татгалзаад байгаа юм. Рио есдүгээр сард хувьцаагаа 43 канад доллароор үнэлж, компанийхаа үнэлгээг 6.7 тэрбум ам.доллароор үнэлсэн. Цөхрөнгөө барсан Стаушолм Канадын үнэт цаасны хуулийн нэг онцлог шинжийг ашигласнаар "Пентватер" болон "Саилинг Стоун" компаниудад санал хураалтад оролцохгүй болсныхоо хариуд арбитрын шүүхээр "Туркойз Хилл"-ийн үнэлгээг тогтоох боломжийг олгосон. Түүнчлэн Канадын зохицуулагчид шалгалт хийхээр шийдсэн нь санал хураалтыг дахин хойшлуулах шалтгаан болсон.
Арваннэгдүгээр сарын 18-нд Рио бүх талын гэрээг цуцалсан. Гэхдээ Туркойз Хилл хувьцаа эзэмшигчид нэгж хувьцааг 43 канад доллароор үнэлэх нь боломжийн гэж үзэж байгаа юм. Хэрэв тэгэхгүй бол хувьцааны үнэ 25 канад доллар болж буурч магадгүй юм.
Зэсийн үнэ гуравдугаар сараас хойш 15 хувиар буурсан бөгөөд “Turquoise Hill”-ийн хувьцааны үнэ 20 канад доллар хүртэл буурч магадгүй байгаа юм. Зардлын хэтрэлт, саатлаас үүдэн Оюутолгойн санхүүжилт 3.6 тэрбум ам.доллар давсан зөрүүтэй тулгараад байна. Саналын хайрцаг дээр юу тохиолдсоноос үл хамааран Стаушолмд төслийг эргүүлэн авахын тулд мөнгө хэрэгтэй болно.
Түүнчлэн "Туркойз Хилл"-ийн хувьцааг худалдаж авах үйл явц бүтэлгүйтвэл "Рио Тинто"-гийн Зэсийн группийн захирал Б.Болдод дарамт болж магадгүй юм.
Тэрбээр Монголын Засгийн газартай саяхан хийсэн хэлэлцээрт гол үүрэг гүйцэтгэсэн. Үүний зэрэгцээ, хөрөнгө оруулагчидтай хийсэн таагүй хэлцлийг эцэслэсэн компанийн арваннэгдүгээр сарын 18-нд гаргасан хэвлэлийн мэдээнд зөвхөн Б.Болдыг буруутгаж болох шинж тэмдэг оруулсан байна. Илүү том сургамж бол хөгжиж буй орнуудын уул уурхайн төслүүд хүндрэлтэй байдаг гэдэгт биш. Харин энэ салбарт рулет тоглоход ухаантай, цөстэй удирдагч хэрэгтэйг харуулсан. Риогийн хувьцаа эзэмшигчид удахгүй Стаушолм хэр сайн тоглогч болохыг харах болно.
"Туркойз Хилл Ресурс" компанийн хувьцаа эзэмшигчид хувьцаагаа "Рио Тинто"-д зарах эсэх асуудлаар энэ сарын 9-нд санал хураалт явуулахаар төлөвлөжээ.
"Туркойз Хилл"-ийн санал өгөх эрхтэй хувьцаа эзэмшигчдээс гуравны хоёрын дэмжлэгийг авсан тохиолдолд "Рио Тинто" хувьцааг худалдаж авах эрхтэй болно. Канад улсад төвтэй “Turquoise Hill” компанийн 15.2, 2.2 хувийн хувьцааг эзэмшдэг “Pentwater Capital Management” болон “SailingStone Capital Partners” компаниуд саналыг эсэргүүцсэн байна.
Ц.ДАВААСАМБУУ
.jpg)
Сэтгэгдэл ( 2 )
Оюутолгойн уурхайн хашаа нь шорон шиг хачин газар. Монгол хамгаалалтын албаны тусламжтайгаар уурхайд ажиллаж байгаа хүмүүсийг байнга хянаж цагдаж элдвээр айлгаж дарамталж байдаг шүү. Уурхайн хамгаалагч, эмч, сэтгэлзүйч зэрэг хийх юмаа олж ядсан гажигтай улсууд нийлж бүлэглэж хүн дарамтлах, айлган сүрдүүлэх үйлдэл байнга гаргаж байдаг. Гадныханы гар хөл, нохой болж нутаг нэгтнээ хянаж цагдаж дарлаж байдаг. Монголчууд газар доорх баялагаа харийнханд зүв зүгээр өгөөд зогсохгүй бүр өөрсдийн гараар ухаад өгөөд явуулж байгаа нь гутамшигтай байна. Хойч үедээ юм үлдээмээр юм.
Өнгөрсөн 10 жилийн хугацаанд Монголын тал авах байсан ашгаа яагаад авахгүй байна вэ? Эсвэл 10 жилийн өмнө гэрээ байгуулахдаа С.Баяр, Баярцогт, Сү. Батболд нарт болон тухайн 2009 онд засаглаж байсан ЗГ, УИХ ын гишүүдэд авилга болгон өгсөн мөнгөнд суутгуулсан юм уу? Тэгсэн бол зэсийн хулгайч нарын гэмт хэргийг сэргээн мөрдөх ажиллагааг эхлүүлэх ёстой.