#Review: “37-р точка”-аас юу ч хүлээх хэрэггүй

GOT, Vikings, Stranger things... Монголчууд цуврал кино үздэг, мэддэг болсон гэдгийг энгийн жишээ бол эдгээр нэрс. Харин одоо энэ нэрсийн араас “37-р точка” гэж бичмээр байна.  Өмнө нь бид монгол киног яг ийм хэмжээнд өндөр хүлээлт үүсгэн, сэдэв болтол нь үзэж, ярьдаг байсан бил үү.

“37-р точка”-ын эхний бүлгийн ангиуд цацагдаж эхлэхээс өмнө кино багийнхан хэвлэлийн бага хурал зарлаж, уран бүтээлээ танилцуулав. Тэндээс тус кино үнэхээр монголын кино урлагт цензур тогтоож, шинэ шатанд гаргах уу гэх асуултыг өөртөө тээсээр гарсан. Харин одоо хоёр сар гаруйн дотор хугацаа урт, нэг ангидаа цогц үйл явдал өгүүлэх, бүрэн хэмжээний уран сайхны киноны хэв шинжтэй, цөөхөн анги, олон бүлэг телевизийн цувралын жишгийг монголд нэвтрүүлэх зорилготой 37-р точка” киноны нэгдүгээр бүлгийн долоон анги үзэгчдийн хүртээл болоод байна.

Өнөөх л асуултаа бодсон хэвээр эхний ангийг үзэхэд төмөр замын өртөөний буйдхан амьдрал, хэдэн шавар байшин, байшингийн гадаа хэц дээр өлгөсөн хувцаснууд, томдсон малгай духлуулсан хэсэг жаалууд нэгнээ шоглох зэрэг ахуйлаг үйл явдлууд өрнөж байв. Аливаа киноны эхлэлийн 10 минут хамгийн чухал. Киноны эхлэл хэсэгт гол дүрүүд болоод, ерөнхий агуулгыг танилцуулах үүрэгтэй байдаг. “37-р точка” Ялалтын түүхээр эхэлдэг. Тиймээс Ялалт бол киног зангидаж буй хамгийн чухал дүр юм. Цаашид Ялалт киног хэрхэн эргүүлэх нь сонирхолтой. Улмаар төмөр замын өртөөний хүүхдүүд том болцгоов. Өртөөндөө амьдрах замгүй болсон ах дүүс хотод ирснээр дараагийн ангиуд хөвөрнө. Амьдрал тэдний бодсон шиг байсангүй. Долоон ангийн турш олон ч зүйл болсон.

Нэг анги ч бай, олон анги ч бай ялгаагүй ихэнх монгол кинонуудад үзэгчдийг уйдаахааргүй өрнөл дутагддаг. Харин “37-р точка” анги бүрийнхээ төгсгөлд үзэгчдэд хүлээлт үүсгэж чадаж байгаа нь тэдний хамгийн том амжилт юм.

Нэг үзэгдлийг олон талаас харуулсан, зураглал сайтай. Дүрүүдийн жүжиглэлт амьд. Харин зарим хэсэг, болон харилцан ярианд гарч буй зүй бус үг хэллэгээс харахад кинонд насны ангилал заах шаардлагатай.

Ардчиллаас хойш өсөж өндийсөн залуусын хувьд “37-р точка” дээр гарах 1970-1980-аад оны нийгэм бол шинэ зүйл. Яг л ийм “бүдэг бадаг” дурдгатал дээр маш сайн тоглолт хийж чадаж байгааг нь шүүмжлэх утгагүй. Нэг үгээр уг кинонд ганц л бодит зүйл бий. Тэр бол “Улаанбаатар” гэх нэр. Уран бүтээлчид “Улаанбаатар” нэр дор өөрсдийн түүхийг бүтээж байна гэсэн үг л дээ.

Ямар түүх бүтээх нь “Фантастик”-ын асуудал. Харин юуг таашаан үзэх нь үзэгчдийн сонголт. Гэвч одоохондоо үзэгчдэд “37-р точка”-аас өөр сонголт бий гэж үү. Тиймээс л уг киноны үйл явдал, дүрүүд ихэнх нь зохиомол, хэтрүүлэг ашигласан “уран сайхны” кино гэдгийг үзэгчид ойлгох хэрэгтэй. Киноноос нийгэмд хэлэх гэсэн ямар нэгэн санаа хайхаас илүүтэй жинхэнэ уран сайхан, уран бүтээл гэдэг утгаар нь хүлээн авч, үнэлэлт, дүгнэлт өгөх учиртай.

Тэдний сүүлийн үеийн уран бүтээлүүд нийгмийг байлдан дагуулсаар л байна. Уран бүтээлч үнэ цэнгүйдсэн нийгэмд тэд чанартай бүтээл хийх гэж эрмэлзсэнээрээ “Фантастик” хүчирхэг засаглал тогтоосон гэхэд нэг их хол зөрөхгүй. Тэдний засаглал бол кино зах зээл дэх том босго юм.

Хүмүүс киног олон талаар дүгнэдэг. Зарим нь үйл явдлыг задлан шинжилж, дараагийн ангид ямар юу гарахыг дотроо боловсруулдаг бол зарим үзэгчид утга санаа, үр дүнд нь илүү анхаарал хандуулдаг гэх мэт. Эцэст нь "37-р точка"-аас юу ч хүлээх хэрэггүй. Ямар ч түүх, ямар ч эмзэглэл, ямар ч ухаарал... Сул, тодоор өргөсөн дуу хоолой бүхэн кино урлагт үнэтэй хувь нэмэр оруулдаг билээ. Гол нь үзэхээ бүү зогсоо. Бүтээхээ ч бүү март. Дотоодын зах зээлд хэрхэн сэлэхээ мэдсэн уран бүтээлчид л Монголыг дэлхийд гарцтай болгоно гэдэгт итгээрэй.
 

Эх сурвалж: Долоо хоногийн "Толь" сонин